ΖΙΑ ΖΑΝΓΚ ΚΕ
Αίσθηση αμαρτίας
Πέμπτη 13 Μάρτη 2014

Αποκαλυπτικές εικόνες από την Κίνα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Μιας Κίνας όπως δεν έχουμε ξαναδεί, να βράζει από υπόγειες εντάσεις! Ταινία σαν παρατεταμένη όπερα εκδίκησης με πλούσιο χρώμα και οργή σε κρεσέντο. Ο συγγραφέας / σκηνοθέτης Ζία Ζανγκ Κε αξιοποιεί εδώ την παράδοση wuxia, ιστορίες δηλαδή απλών ανθρώπων που οι περιστάσεις μετατρέπουν σε πολεμιστές ενάντια στην αδικία. Οι 4 ιστορίες που συνθέτουν την ταινία είναι παρμένες από πρωτοσέλιδα εφημερίδων που ο δημιουργός διασκεύασε μυθοπλαστικά, με άξονα το θυμό των πρωταγωνιστών των επεισοδίων, αλλά και το δικό του... Η επαναφορά της καπιταλιστικής ατομικής ιδιοκτησίας έφερε αιμορραγία, αποξένωση, εξαθλίωση, διαφθορά, φόβο και βία και την αρχή του «καθένας για τον εαυτό του κι ο Θεός για όλους». Ωμό και σκοτεινό το κινεζικό αυτό δράμα ενός πρώτου απολογισμού. 4 επεισόδια, 4 αφηγηματικοί κορμοί ίσης, ημίωρης, διάρκειας και ισοβαρούς δυναμικής, με περάσματα από τη μια στην άλλη ιστορία, μέσα από διασταυρώσεις και συμπτώσεις «κισλοφσκικής» χροιάς... Ολα αυτά ενταγμένα σ' ένα φιλμικό κείμενο που διέπεται και αναπαράγει ένα μόνιμο αίσθημα αγωνίας. Στην Κίνα της αστραπιαίας καπιταλιστικής ανάπτυξης, με τις πολλαπλασιαζόμενες «ευκαιρίες απασχόλησης», όλα «μοιάζουν» δυνατά... Ο Ζία Ζανγκ Κε καταγγέλλει την καπιταλιστική επανεγκατάσταση και προειδοποιεί για υπόγειες εντάσεις, σε ατομικό προς το παρόν επίπεδο, σαν βόμβες έτοιμες να εκραγούν...

Ο σκηνοθέτης ξεσκεπάζει το καπιταλιστικό πορτρέτο της Κίνας, αυτό που λατρεύει η Δύση επειδή πολλαπλασιάζει τους εκατομμυριούχους που ξοδεύουν αλόγιστα για τη δυτική πολυτέλεια. Παράδειγμα η συνοδός του ιδιοκτήτη του ορυχείου του πρώτου επεισοδίου που κατεβαίνει από το ιδιωτικό αεροσκάφος. Το «πώς» γεννήθηκαν οι πλούσιοι, το «γιατί» συνεχώς πληθαίνουν και το «πώς» παραμένουν πλούσιοι το εγγράφει ο σκηνοθέτης στο σελιλόιντ περίφημα στο εισαγωγικό επεισόδιο, το οποίο έχει ειδικό βάρος και συνιστά τη βάση των υπόλοιπων τριών που ακολουθούν.

Τον πλούσιο αλλά όχι ακατάστατο σεναριακό καμβά κοσμούν οι υπαίθριες παραστάσεις κινεζικής όπερας, που λειτουργούν τόσο σαν συνδετικός κρίκος με την παράδοση όσο και σαν υπενθύμιση ενός γηγενούς ηθικού κώδικα. Οι 4 ιστορίες εκθέτουν τις επιπτώσεις της καπιταλιστικής ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών που συνοψίζεται στο εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Εξαγορά με προϋπόθεση την «ομερτά» για κάποιους που συνεργάζονται σκύβοντας το κεφάλι. Βία, εκβιασμοί, στυγνή τρομοκρατία για όσους τολμούν να το σηκώσουν. Ο απολυμένος ανθρακωρύχος του πρώτου επεισοδίου διαμαρτύρεται χωρίς αποτέλεσμα, ζητά εξηγήσεις από τους πρώην ομοϊδεάτες για τη συναίνεσή τους στην καπιταλιστική παλινόρθωση. Εκείνοι απαντούν απειλώντας τον. Και ο ανθρακωρύχος ξεθάβει το κυνηγετικό του όπλο, το τυλίγει με πανί που απεικονίζει έναν άγριο τίγρη και το υψώνει σαν λάβαρο εκδίκησης καθαρίζοντας ανελέητα όσους εξαγοράστηκαν προδίδοντας τη συλλογικότητα. Εκεί στην αγροτική επαρχία ο ανδριάντας του Μάο ορθώνεται ακόμα στο βάθρο, αλλά ένα τρίκυκλο με μια τεράστια εικόνα δυτικότροπης «Μαντόνας με βρέφος» σφίγγει τον κλοιό τριγύρω του. Ξεκάθαρος συμβολισμός, με αποκορύφωση την παρέλαση των κοριτσιών του οίκου ανοχής μπροστά από τους νεόκοπους καπιταλιστές, στους ρυθμούς της Διεθνούς, φορώντας στολές Κοκκινοφρουρών...

Παρόν το μέγα πρόβλημα της εσωτερικής μετανάστευσης, αλλά και της εγκληματικότητας μέσα από τον πρωταγωνιστή στο δεύτερο επεισόδιο. Είναι ληστής με αυτόματο πιστόλι και απόλυτη επίγνωση της βίας που προξενεί. Με πλήρη επίσης απόσταση απ' όποια κοινωνική αξίωση... Και στο τρίτο επεισόδιο συνεχίζεται η κατεύθυνση προς την ανωνυμία των αστικών κέντρων. Σε αντίθεση με το κάρο του πρώτου επεισοδίου, εδώ κυριαρχούν συγκοινωνίες ύψιστης τεχνολογίας με τεράστιες οθόνες όπου προβάλλονται φιλμ βίας. Το πολεοδομικό μοντέλο ίδιο με το αμερικανικό. Συγκροτήματα ουρανοξύστες και τριγύρω άθλιες φαβέλες. Στην τρίτη ιστορία συναντάμε τη νέα γυναίκα που εργάζεται στη ρεσεψιόν ενός «σπα», με κόκκινα φώτα. Η δολοφονική της λύσσα είναι καρπός ενστικτώδους αντίδρασης προς νεόκοπο επιχειρηματία που τη χαστουκίζει άγρια μ' ένα πάκο χαρτονομίσματα, φωνάζοντας ότι μπορεί να αγοράσει όποια θέλει κι ας μην είναι πόρνη.Ο νεαρός εργάτης στο τελευταίο επεισόδιο ζει την οικτρή εκμετάλλευση στις τερατώδεις φάμπρικες. Οταν ερωτεύεται τη νεαρή πόρνη, διαπιστώνει ότι δεν έχει ζωή, εφόσον το εργασιακό του μέλλον είναι αυτό που είναι, και αυτοκτονεί. Ο σκηνοθέτης ζητά από ομάδα ανθρώπων στο τέλος να συνειδητοποιήσουν το κρίμα. Ποιο κρίμα; Ισως της μη εξέγερσης σε ένα σύστημα που ήδη κατάντησε τη ζωή ολωνών χωρίς νόημα. Κόσμημα εκτυφλωτικό η ταινία, μην τη χάσετε!

Παίζουν: Γιου Ζιανγκ, Λι Μενγκ, Τάο Ζάο κ.ά.

Παραγωγή: ΚΙΝΑ (2013)