Οι εξελίξεις στην Αίγυπτο επιβεβαιώνουν ότι συγκρούονται τμήματα της αστικής τάξης. Από τη μια, αυτά που εκφράζονται διά μέσου των «Αδελφών Μουσουλμάνων», τα οποία προσπαθούν να εδραιώσουν την εξουσία τους και να διαπραγματευτούν τον πλούτο της χώρας με τα πολυεθνικά μονοπώλια και, από την άλλη, άλλα τμήματα που εκφράζονται από άλλες αστικές δυνάμεις. Στο έδαφος της καταπίεσης και της εκμετάλλευσης του λαού, της λαϊκής δυσαρέσκειας διαμορφώθηκε αυτό που αστοί και οπορτουνιστές ονόμασαν «Αραβική Ανοιξη» που για τον αιγυπτιακό λαό εξελίσσεται σε βαρύ χειμώνα. Ο λαός και λόγω έλλειψης αγωνιστικού ταξικού κινήματος και ισχυρού Κομμουνιστικού Κόμματος χειραγωγήθηκε και όσο μπαίνει κάτω από τις σημαίες των αστών δεν μπορεί να περιμένει καλύτερες μέρες.

Ο Μούρσι, ως υψηλόβαθμο στέλεχος των ισλαμιστών «Αδελφών Μουσουλμάνων» έχοντας εκλεγεί στον προεδρικό θώκο με αλλεπάλληλες διαβεβαιώσεις περί εκπροσώπησης όλων ανεξαιρέτως των Αιγυπτίων ασχέτως θρησκεύματος, κοινωνικής δικαιοσύνης, πάταξης της ανισότητας και του αυταρχισμού, επεδίωξε, όλους τους μήνες από την εκλογή του μέχρι πρότινος, να τηρήσει εύθραυστες ισορροπίες στην προσπάθειά του να εξοστρακίσει σταδιακά από θέσεις - κλειδιά του κρατικού μηχανισμού πρόσωπα στενά συνδεδεμένα με το καθεστώς Μουμπάρακ και να ελέγξει το στρατό.

Η εικόνα αυτή του «ισορροπιστή» μετριοπαθούς πολιτικού, την οποία εξαρχής αρκετοί πολιτικοί του αντίπαλοι από μια ευρεία γκάμα πολιτικών δυνάμεων στηλίτευαν ως «τεχνητή», ενισχύθηκε περαιτέρω από τη διαμεσολάβησή του για την επίτευξη συμφωνίας εκεχειρίας ανάμεσα στη «Χαμάς», το παλαιστινιακό παρακλάδι των «Αδελφών Μουσουλμάνων», και το Ισραήλ, μετά από την τελευταία αιματηρή επιχείρηση του τελευταίου κατά της Λωρίδας της Γάζας. Ο Μούρσι όχι μόνο πέτυχε να γίνει ο «προνομιακός συνομιλητής» του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και να διασφαλίσει τα εγκωμιαστικά σχόλια της αμερικανικής ηγεσίας αλλά επέβαλλε, εκτός από την παρουσία του, και την παρουσία της «Χαμάς» ως κομβικού παράγοντα στην οποιαδήποτε διαπραγμάτευση με το Ισραήλ.

Η στάση του αυτή αναβάθμισε το ρόλο του ιδίου και των Αιγυπτίων «Αδελφών Μουσουλμάνων» στους ευρύτερους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς στην περιοχή και βελτίωσε περαιτέρω την εικόνα του στην αιγυπτιακή κοινή γνώμη, ακόμη και σε εκείνη που στεκόταν κριτικά απέναντί του. Η επί χρόνια «πειθήνια» στάση Μουμπάρακ απέναντι στο Ισραήλ που χαρακτηριζόταν από «μεγάλα λόγια και μικρές πράξεις» στο πλαίσιο που έθετε ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός εγκαταλείφθηκε, ή τουλάχιστον δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι εγκαταλείφθηκε, από τον Μούρσι που έδωσε στους Αιγύπτιους μια αίσθηση εθνικής υπερηφάνειας που είχαν πολλά χρόνια να νιώσουν.

Κι όμως, αυτές τις τόσο «ευνοϊκές» για τον ίδιο και το κόμμα του συνθήκες, τις υπέσκαψε μόνος του και μάλιστα σε λιγότερο από 24 ώρες μετά την επιτυχία της εκεχειρίας για τη Γάζα. Η αντίστροφη μέτρηση άρχισε στις 22 Νοεμβρίου όταν ο Μούρσι προχώρησε σε ένα Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο ο ίδιος διατείνεται ότι «σώζει τα κεκτημένα της επανάστασης κατά του Μουμπάρακ» και πλήττει «απομεινάρια του παρελθόντος» που έθεταν διαρκώς εμπόδια στην επίτευξη προόδου. Μεταξύ των εμποδίων αυτών, ο πρώην Γενικός Εισαγγελέας, ο οποίος όντως ήταν συνεργάτης του Μουμπάρακ.

Με το Προεδρικό Διάταγμα ο Μούρσι τον απομάκρυνε εν μία νυκτί επιδιώκοντας, προφανέστατα, να περιορίσει την εξουσία του δικαστικού σώματος που σε σημαντικό βαθμό στελεχώνεται ακόμη και σήμερα από απομεινάρια του προηγούμενου καθεστώτος. Μέχρι εδώ, οι επιλογές του θα μπορούσαν να βρουν σύμφωνο ακόμη και μεγάλο τμήμα των τωρινών επικριτών του. Ταυτόχρονα, όμως, έθεσε στο απυρόβλητο από τη δικαιοσύνη την επιτροπή εκπόνησης του Συντάγματος, η οποία είχε, ήδη, γίνει αντικείμενο διαμάχης εξαιτίας της πλειοψηφίας που έχουν διασφαλίσει, σε αυτήν, οι ισλαμιστές, μετριοπαθείς και ακραίοι, με αποτέλεσμα να αμφισβητείται έντονα η αντιπροσωπευτικότητα και η νομιμότητά της. Παράλληλα, έχρισε με υπερεξουσίες τον εαυτό του.

Η κίνηση του Μούρσι φάνηκε να αιφνιδιάζει και τους στενούς συμβούλους του, εκ των οποίων δύο παραιτούνται αμέσως και άλλοι τέσσερις παραιτήθηκαν στην πορεία. Η αντίδραση που προκαλείται είναι μεγάλη και διαδηλωτές ξεχύνονται στους δρόμους. Στόχος της οργής τους, ο Μούρσι αλλά και οι ισλαμιστές «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» τους οποίους κατηγορούν ότι «κοίμισαν» με τις υποσχέσεις τους τον αιγυπτιακό λαό για να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα. Ο Μούρσι προχωρά μόνο σε ορισμένες δηλώσεις - ελιγμούς διαβεβαιώνοντας γενικώς ότι «δε θα γίνει καινούριος Μουμπάρακ» και ότι «αμέσως μόλις εκλεγεί νέο Κοινοβούλιο, ο ίδιος θα άρει το Προεδρικό Διάταγμα» ενώ επιμένει ότι «οι υπερεξουσίες του αφορούν μόνο ζητήματα εθνικής κυριαρχίας».

Επί του πρακτέου ο Πρόεδρος δε δείχνει καμία διάθεση υποχώρησης. Αντίθετα, περίπου μία βδομάδα μετά το διάταγμα και ενώ οι διαδηλώσεις διογκώνονται και η οργή ξεκάθαρα στρέφεται και κατά των «Αδελφών Μουσουλμάνων», ρίχνει και άλλο «λάδι στη φωτιά», ζητώντας να «κλείσει» εν μία νυκτί η συζήτηση για το Σύνταγμα και να εγκριθεί με συνοπτικές διαδικασίες από την επιτροπή, της οποίας η νομιμότητα αμφισβητείται. Οι αντιδράσεις είναι αλυσιδωτές και κλιμακούμενες. Διαδηλωτές κατακλύζουν τους δρόμους πολλών πόλεων και συγκρούονται με οπαδούς και μέλη των «Αδελφών Μουσουλμάνων», που ως απάντηση πραγματοποιούν διαδήλωση συμπαράστασης στον Μούρσι έξω από το Προεδρικό Μέγαρο, το περασμένο Σάββατο, κατά την οποία εκτός από τα συνθήματα υπέρ του ισλαμικού νόμου, αίσθηση έκαναν και οι σαουδαραβικές σημαίες μαζί με τις αιγυπτιακές.

Τα πνεύματα οξύνονται περαιτέρω και οι διαδηλωτές που αντιτίθενται στο Προεδρικό Διάταγμα και στο Σύνταγμα συγκεντρώνονται πλέον έξω από το Προεδρικό Μέγαρο όπου σημειώνονται σφοδρότατες συγκρούσεις με οπαδούς των «Αδελφών Μουσουλμάνων». Εφτα νεκροί, περίπου 1.000 τραυματίες, πυρπολημένα γραφεία των «Αδελφών Μουσουλμάνων»

Το διάγγελμα του Μούρσι, την Πέμπτη το βράδυ, πυροδότησε περαιτέρω την αγανάκτηση αντί να πετύχει τον, επίσημο τουλάχιστον, στόχο του της αποκλιμάκωσης. Ουσιαστικά, πέρα από μια πολύ γενικόλογη πρόσκληση για διάλογο επί του Συντάγματος, χωρίς καμία συγκεκριμένη δέσμευση για το αν κάτι θα αλλάξει, ο Πρόεδρος δεν υπαναχώρησε σε τίποτε. Επιπλέον, αν και τόνισε πολλές φορές ότι σέβεται τη διαφορετική άποψη, την ειρηνική διαμαρτυρία και την έντονη διαφωνία και ότι θεωρεί θεμιτό και απαραίτητο να υπάρχουν, άφησε σαφείς αιχμές ότι η βία των προηγούμενων ημερών προήλθε από στοιχεία που συνδέονται με το προηγούμενο καθεστώς -κάτι διόλου απίθανο φυσικά- τα οποία, όμως, τοποθέτησε μόνο στις γραμμές της αντιπολίτευσης, αν και υπάρχουν αποδείξεις ότι και μεταξύ των «Αδελφών Μουσουλμάνων» υπήρχαν όπλα.

Η στάση αυτή κατέστησε, μάλλον αναμενόμενη, την απόρριψη του διαλόγου από σχεδόν ολόκληρο το «μωσαϊκό» πολιτικών δυνάμεων, φορέων και συνδικάτων που συμμετέχουν, με διαφορετικό σκοπό και κριτήρια φυσικά ο καθένας, στις διαδηλώσεις κατά του Μούρσι. Χιλιάδες διαδηλωτές κατέκλυζαν, τις ώρες που γράφονταν οι γραμμές αυτές, τους δρόμους γύρω από το Προεδρικό Μέγαρο έχοντας, ήδη, αρχίσει να σπάνε τα οδοφράγματα που είχε στήσει ο αιγυπτιακός στρατός, ο οποίος, μέχρι στιγμής, τηρεί ουδέτερη στάση, αλλά ουδείς μπορεί ν' αποκλείσει ότι θα αξιοποιήσει την πολιτική αστάθεια και την ένταση για να ανακτήσει έναν πιο σημαντικό ρόλο και λόγο στις πολιτικές εξελίξεις, από όπου τον περιθωριοποίησε σταδιακά ο Μούρσι.

Ταυτόχρονα, η πορεία του Μούρσι φαίνεται επίσης να επηρεάζεται από την παρέμβαση του ισχυρότερου δικανικού σουνιτικού θεσμού, του Ινστιτούτου αλ Αζχαρ, «θεωρητικού καθοδηγητή» των «Αδελφών Μουσουλμάνων», το οποίο τάχθηκε υπέρ της απόσυρσης του διατάγματος και της έναρξης διαλόγου άνευ όρων για το Σύνταγμα προκειμένου «ν' αποφευχθεί ο διχασμός». Επίσης, η στάση αναμονής που τηρεί ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός μετά τις τελευταίες αιματηρές συγκρούσεις στο Κάιρο και άλλες πόλεις και η ανησυχία που εκφράστηκε σε τηλεφωνική επικοινωνία του Μ. Ομπάμα με τον Μούρσι «για την κλιμάκωση της βίας» δείχνουν τη ρευστότητα που υπάρχει και την πιθανή αναζήτηση νέων συμμαχιών.