ΟΛΙΒΕΡ ΣΤΟΟΥΝ
Αγριότητα
Πέμπτη 25 Οχτώβρη 2012

Β© Universal Pictures

Δίνει την αίσθηση μιας «d' j' vu» ξαναζεσταμένης σούπας η τελευταία ταινία του Ολιβερ Στόουν που επισείει - όπως άλλωστε είναι φυσικό, μέγα επικοινωνιακό θόρυβο. Εκπορεύεται από ένα μπανάλ σενάριο, με χαρακτήρες τόσο στερεοτυπικούς που κανείς τους δεν έχει γεύση αυθεντικού ή αρκούντως συναρπαστικού ώστε να μπορέσει να παρασύρει το θεατή. Στις περισσότερες ταινίες του ο Ολιβερ Στόουν - είτε σαν σκηνοθέτης, είτε σαν παραγωγός - έχει κάτι να πει. Αυτή η ταινία δεν αποτελεί εξαίρεση σε ό,τι αφορά την παρουσία μηνύματος... Το νεαρό τρίο της ιστορίας είναι οι θετικοί ήρωες που έχουν ένα «ειρηνικό» όνειρο: Να μπορεί κανείς να καλλιεργεί κάνναβη (μάλιστα οικολογική, υψίστης ποιότητας), να εμπορεύεται την καλλιέργειά του και να γίνεται εκατομμυριούχος και να μπορεί να το «καπνίζει» ανενόχλητος, δίπλα στο κύμα της κοσμικής Καλιφόρνιας, χωρίς όμως να τον κυνηγούν οι κακοί, το μεξικάνικο καρτέλ δηλαδή...

Ο Στόουν ουδέποτε έκρυψε την αδυναμία του στη μαριχουάνα και το χασίς. «Καπνίζω εδώ και 40 χρόνια» λέει και τάσσεται ανοιχτά υπέρ της νομιμοποίησης όλων των ναρκωτικών ουσιών, πρώτα και κύρια για το ότι ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών έχει αμέτρητες αρνητικές συνέπειες. «Η Επιτροπή για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών DEA (Drug Enforcement Agency) - αναφέρει ο σκηνοθέτης - επιδοτείται κάθε χρόνο με 50 δισ. δολ. Ολόκληρο το σωφρονιστικό μας σύστημα έχει οικοδομηθεί πάνω στη βάση ότι η πλειοψηφία των έγκλειστων στις φυλακές έχει να κάνει με τα ναρκωτικά... Μιλάμε για πολλά λεφτά... Ο πόλεμος γίνεται για τα λεφτά! Αναμφισβήτητα ο πόλεμος κατά των ναρκωτικών αποτελεί επίσης σημαντικό συστατικό της εξωτερικής μας πολιτικής, γιατί μας δίνει τη δυνατότητα στρατιωτικών επεμβάσεων σε άλλες χώρες και, άπαξ και βρεθούμε εκεί, επεκτεινόμαστε...».

Ο Στόουν θεωρεί ότι τα ναρκωτικά έπρεπε να έχουν προ πολλού νομιμοποιηθεί «τώρα είναι μάλλον αργά... πενήντα χιλιάδες ζωές χάθηκαν σε έξι χρόνια στο Μεξικό, στον πόλεμο ανάμεσα στα καρτέλ ναρκωτικών». Και καταλήγει: «Στο YALE που σπούδαζα το 1968 είχα συμμαθητή τον Τζορτζ Μπους. Αυτός δεν έπαιρνε ναρκωτικά (... όπως εγώ) αλλά έπινε αλκοόλ. Κάτι σαν κι αυτόν ρίχνουν τη χώρα μας από πόλεμο σε πόλεμο... Ποιος είναι λοιπόν πιο τρελός; Εγώ (που καπνίζω...) ή ο Μπους (που πίνει...);» . Τα σχόλια, σηκώνουν τα χέρια, μπρος στην αφοπλιστικά «επιστημονική» λογική του Στόουν...

Η τελευταία ταινία του με τον τίτλο «Αγριότητα» - που μάλλον θα έπρεπε να αποδοθεί ως «Σφαγή» - είναι μια μονότονη και κουραστικά μακροσκελής «παρωδία», βουτηγμένη σε εκτυφλωτικά χρώματα και πνιγμένη στο αίμα, τη θηριωδία, την ωμή βία και το σεξ... Οι ρόλοι/χαρακτήρες ακόμα και οι δευτερεύουσες φιγούρες και τα σχήματα αποπνέουν έντονα αίσθηση παρωχημένου σκίτσου με ημερομηνία λήξης που πάει πίσω στη χρυσή εποχή της βιντεοκασέτας VHS. Αναφορικά με το πρωταγωνιστικό τρίο, ο Στόουν μάλλον κοιτάζει με νοσταλγία πίσω, στα νεανικά του χρόνια, στην εποχή του κινήματος των χίπις.

Με voiceover και το βλέμμα στο παρελθόν, η νεαρή Ο (Οφηλία) διηγείται γραμμικά, την ιστορία του πρωταγωνιστικού ερωτικο-αδελφικού τριγώνου - τρεις υποτιθέμενοι ωραίοι, αυτοδημιούργητοι, τύποι! - που έστησαν (με τον ιδρώτα και την τίμιά τους εργασία) μια οικολογική επιχείρηση, εναλλακτικής καλλιέργειας κάνναβης στην Καλιφόρνια και παράγουν το καλύτερο χασίς στον κόσμο. Ο ένας (ο Μπεν), ο μακρυμάλλης, είναι ερευνητής στη βοτανολογία και βουδιστής, αντίθετος σε κάθε μορφή βίας... Ο άλλος (ο Τσον) με το σχεδόν ξυρισμένο κεφάλι, είναι ψυχικά «πειραγμένος» από τον πόλεμο στο Αφγανιστάν και το Ιράκ από όπου, ως μισθοφόρος, έβγαλε πολλά λεφτά... Ο πρώτος είναι η ψυχή και ο δεύτερος το μυαλό μας λέει η μεγαλοαστή καλλονή Ο, η απελευθερωμένη μούσα και ερωμένη τους, που συζεί μαζί τους, δηλώνοντας αισθαντικά ότι τους «χρειάζεται εξίσου και τους δυο»... Στον καναπέ, στην μπανιέρα, στο κρεβάτι... Η κάμερα του Στόουν, βεβαίως, αρέσκεται να χώνεται σε κάτι τέτοια... Οι μπίζνες της οικολογικής επιχείρησης πάνε πρίμα. Οι τρεις τους περνούν ονειρεμένα ... ως τη στιγμή που η μεξικάνικη μαφία Μπάγια και η αρχηγός της Ελένα - θελήσει κι αυτή ένα κομμάτι από το κέρδος. Ο Μπεν και ο Τσον δεν συμφωνούν φυσικά να δουλεύουν για νταβατζήδες και η μαφία απαγάγει και κρατά αιχμάλωτη την Ο. Εκτοτε... ανοίγουν οι πύλες της κολάσεως και όλοι οι κρουνοί του μπανγκ, μπανγκ, μπανγκ... Εγκλημα και τιμωρία, μέσα από ένα βασανιστικό σπιράλ ανήκουστης βιαιότητας... Δεν είναι δύσκολο να σε παρασύρει η ταινία, αλλά ταυτόχρονα το μυαλό σου, σου υπενθυμίζει συνεχώς ότι αυτά που βλέπεις είναι ανοησίες του αίσχιστου είδους...

Η κριτική, από πολύ νωρίς, εκφράστηκε μεγαλόσχημα για τον Ολιβερ Στόουν. Τον αποκάλεσε αμφιλεγόμενο προβοκάτορα και βιρτουόζο μιας οπτικής στην οποία τίποτα δεν είναι απλό κλπ... Φαίνεται ότι ο Στόουν αυτά τα έδεσε κόμπο στο μαντήλι του. Οι ταινίες του «σώθηκαν» αρκετές φορές... άλλες χάρη σε κάποιο ενδιαφέρον θέμα κι άλλες, χάρη σε καταπληκτικές ερμηνείες που επισκίαζαν την έλλειψη εκείνης της λεπτής αίσθησης που λείπει από τον σκηνοθέτη, που ποτέ δεν ήταν δυνατός στις αποχρώσεις... Αυτή όμως η ταινία δεν σώζεται με τίποτα. Ούτε με τα μαστορέματα στην αφήγηση, ούτε με τις ζουμερές γωνίες λήψης και το υποτυπώδες μοντάζ χωρίς μουσικότητα (τέμπο, ροή και ρυθμό). Η σκηνοθεσία των ηθοποιών είναι κακή, αφήνει στην τύχη τους κάποιους νέους με ταλέντο, ενώ επιτρέπει στους βετεράνους μια καταστροφική υπερβολή στο παίξιμο. Ο σημαντικότερος εξισορροπητικός παράγοντας και ο λειτουργικότερος συντελεστής είναι η φωτογραφία, αλλού διαβρωμένη κι αλλού με εκρηκτική ένταση...

Ο Στόουν πέρασε μια μεγάλη περίοδο γλείφοντας τις πληγές που άφησε ο πανάκριβος «ALEXANDER», προσπαθώντας απελπισμένα να ξανακατακτήσει την προηγούμενη θέση του και τα παλιά μεγαλεία στην κινηματογραφική ιεραρχία με το πορτρέτο του «GEORGE W BUSH» και την ανούσια «WALL STRET: MONEY NEVER SLEEPS». Με αυτήν την τελευταία του ταινία το μόνο που μοιάζει να θέλει να πει ο Στόουν είναι ότι χρειάζεται λεφτά!

Η «ΑΓΡΙΟΤΗΤΑ» είναι τόσο βίαιη, πολύ περισσότερο απ' όσο «επιθυμεί» ή «φοβάται» κανείς, με ένα είδος βίας που δεν έχει στόχο απλά να γαργαλίσει. Η βία, είναι αυθεντικά και δυσάρεστα βάναυση. Οπως ακριβώς και ο ψυχρός κόσμος του «παράνομου» κέρδους - μας λέει η ταινία. Ο κόσμος που συνιστά το άλλοθι, του συμπονετικού και μειλίχιου κόσμου του «νόμιμου» κέρδους...

Παίζουν: Μπλέικ Λάιβλι, Τέιλορ Κιτς, Ααρον Τέιλορ - Τζόνσον, Σάλμα Χάγιεκ, Μπενίσιο Ντελ Τόρο, Τζον Τραβόλτα κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2012).

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
«Ολιβερ Τουίστ» (2012-12-01 00:00:00.0)
W (2008-11-27 00:00:00.0)
Εγκλωβισμένοι ανάμεσα σε πυρά και ναρκωτικά (2007-10-16 00:00:00.0)
«Τυφλή» στροφή (2001-10-25 00:00:00.0)
Ο σημαδεμένος (2001-09-16 00:00:00.0)
Διλήμματα (1997-12-03 00:00:00.0)