«Το φαινόμενο σήψης στο εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Υπήρχαν και θα υπάρχουν σε όλες τις χώρες που το ποδόσφαιρο στηρίζεται σε αυτό τον τρόπο οργάνωσης. Οι επιχειρηματίες έχουν τον πρώτο λόγο, το κράτος και οι κυβερνήσεις τους στηρίζουν». Ετσι περιέγραψε ο Θοδωρής Λιάππης, υπεύθυνος του Τμήματος Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού της ΚΕ του ΚΚΕ, το χτες, το σήμερα και το αύριο του ποδοσφαίρου. Οσο θα υπόκειται στους νόμους της αγοράς, θα αναπτύσσεται μέσα στον καπιταλισμό.

Η τοποθέτησή του έλαβε χώρα σε συζήτηση, στο πλαίσιο του 37ου Φεστιβάλ ΚΝΕ - «Οδηγητή», με θέμα: «Κόκκινη κάρτα στο ποδόσφαιρο - επιχείρηση». Συμμετείχαν επίσης οι Βασίλης Νικάκης, πρώην διεθνής διαιτητής, Δήμος Μπουλούκος, αθλητικογράφος, Κώστας Πούλιος, εκπρόσωπος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών (ΠΣΑΠ). Τη συζήτηση παρακολούθησε με έντονο ενδιαφέρον πλήθος ακροατών, ιδιαίτερα νεολαίων.

Ο Θ. Λιάππης - μεταξύ άλλων - επισήμανε «το ρόλο των κυβερνήσεων, των κομμάτων που όλα αυτά τα χρόνια στήριξαν το ποδόσφαιρο - επιχείρηση. Και έχουν σοβαρές ευθύνες για τις συνέπειες, αυτές που όλοι γνωρίζουμε. Και ο αρμόδιος υπουργός Πολιτισμού Π. Γερουλάνος παραδέχεται πως όλα αυτά είναι παράγωγα της επιχειρηματικής δράσης στο ποδόσφαιρο. Και θα υπάρχουν όσο υπάρχει επιχειρηματική δράση. Αλλά στηρίζουν αυτό το μοντέλο.

Τα μέτρα που παίρνουν υπηρετούν την επιχειρηματικότητα. Θέλουν να εκσυγχρονίσουν το σύστημά τους, προκειμένου να γίνουν μεγάλες επενδύσεις. Να αποκτήσει το ποδόσφαιρο "υγιές επιχειρηματικό περιβάλλον". Οπου δεν χωρούν φαινόμενα τύπου Τσακογιάννη, Μπέου, Ψωμιάδη κλπ. Ιδιωτικοί στρατοί να κόβουν δοκάρια, να κλείνουν φώτα, να δημιουργούν επεισόδια κλπ.

Δεν θα διστάσουν και "δικά τους παιδιά" να τα βγάλουν εκτός παιχνιδιού, προκειμένου να υπερασπίσουν συνολικά τα συμφέροντα των επιχειρηματιών. Το κράτος παίζει το ρόλο του. Διασφαλίζει συνολικά τα συμφέροντα της αστικής τάξης. Είναι αναγκασμένοι να πάρουν μέτρα για να υπηρετήσουν την επιχειρηματική δράση σε όλα της τα πεδία.

Το ποδόσφαιρο δεν γεννάει βία. Αιτία της βίας είναι η καταπίεση που δέχεται ο εργαζόμενος, ο νέος άνθρωπος, ειδικά στο χώρο δουλειάς, αλλά και συνολικότερα στη ζωή του. Η ανασφάλεια, η ανεργία είναι αυτό που τον οργίζει, φέρνει θυμό. Και το γήπεδο είναι ένας τεράστιος χώρος, όπου μπορεί να εκτονωθεί.

Φοβούνται η οργή και η αγανάκτηση μην πολιτικοποιηθεί. Και γι' αυτό προσπαθούν να την κατευθύνουν σε ανώδυνα κανάλια. Γι' αυτό οι σύνδεσμοι έχουν γεμίσει ναρκωτικά, κάνουν κουμάντο μπράβοι που τους ελέγχουν οι επιχειρηματίες. Αποποινικοποιούν τα ναρκωτικά.

Η ενασχόληση με τον αθλητισμό αποτελεί, ειδικά για το νέο άνθρωπο, βασική ανάγκη. Γι' αυτό ο καθένας πρέπει να πάρει θέση. Μπορεί το ποδόσφαιρο να παίζεται χωρίς επιχειρηματίες; Βέβαια και μπορεί. Τι θα συμβεί δηλαδή αν θα φύγουν οι επιχειρηματίες από το ποδόσφαιρο, θα χαθεί; Οχι φυσικά. Η πραγματικότητα στις χώρες που οικοδομήθηκε ο σοσιαλισμός το αποδεικνύει.

Αρα το θέμα είναι τι μπορεί να κάνει ο κόσμος για να αλλάξουν όλα αυτά. Να κατανοήσει ότι τίποτα δεν κερδίζει από το ποδόσφαιρο - επιχείρηση. Πρέπει να απαιτήσει, να παλέψει, από προϊόν το ποδόσφαιρο να γίνει λαϊκό δικαίωμα, τις προϋποθέσεις άσκησης και υλοποίησης του οποίου πρέπει να εξασφαλίζει το κράτος δωρεάν. Στόχος να μην είναι τα κέρδη των επιχειρήσεων, αλλά η συμμετοχή των πολλών. Να κατέβουν από την εξέδρα και να μπουν στο γήπεδο».

Από την πλευρά του ο Β. Νικάκης - μεταξύ άλλων - μίλησε για όσα βιώνουν ή αναγκάζονται να δεχτούν οι διαιτητές για να μπορέσουν να σφυρίξουν. «Οι διαιτητές δέχονται πολλές παρεμβάσεις, ειδικά με τις αξιολογήσεις για διεθνείς. Οι επιλογές στα εθνικά πρωταθλήματα γίνονται κάτω από την πίεση των προέδρων στις Ποδοσφαιρικές Ενώσεις που είναι ψήφοι για την ΕΠΟ. "Βάλε μου το φίλο μου το διαιτητή για να σε ψηφίσω"... Το χειρότερο απ' όλα - και αυτός ήταν ένας λόγος που εγκατέλειψα πρόωρα τη διαιτησία - οι διαιτητές που αξιολογούνται, υπογράφουν και ένα διοριστήριο, αλλιώς αποβάλλονται από τους πίνακες.

Τι λέει αυτό; Να μην έχουν γνώμη, κρίση για τους συνδέσμους διαιτητών, την ΕΠΟ, για τίποτα. Ούτε για τα οικονομικά που τους αφορούν. Π.χ. να τους παρακρατούνται χρήματα και να μην έχουν γνώμη, να μην μπορούν να τα διεκδικήσουν. Και οι διαιτητές τα υπογράφουν. Τι προσωπικότητα έχει αυτός ο διαιτητής να διευθύνει έναν αγώνα; Οταν ξέρει ότι δεν μπήκε στην κατηγορία 100% με τις δικές του δυνάμεις, όταν ξέρει ότι δεν μπορεί να σηκώσει το ανάστημά του σε κανέναν παράγοντα, να πει έστω τη γνώμη του».

Τόνισε πως «όλοι ασχολούμαστε με το 1% γιατί αυτό αντιπροσωπεύει παγκοσμίως το εμπορευματοποιημένο ποδόσφαιρο. Το 99% είναι το ερασιτεχνικό. Εκεί είναι τα φυτώρια, εκεί είναι το πραγματικό ποδόσφαιρο». Θυμήθηκε ότι «το 1984 που αξιολογήθηκα για την Α' Εθνική, έδωσα μια συνέντευξη στον "Ριζοσπάστη" για το ποδόσφαιρο. Αμέσως "πλακώσανε" τα τηλέφωνα. "Ρε Βασίλη, καλό παιδί είσαι, καλό και το ΚΚΕ, αλλά δεν χρειάζονται συνεντεύξεις"... Να μη δίνω συνεντεύξεις για τις θέσεις του ΚΚΕ για το ποδόσφαιρο»... Και ανέγνωσε απόσπασμα από τις Θέσεις που χρόνια πριν είχε δημοσιοποιήσει το Κόμμα: «Το ΚΚΕ θεωρεί ότι "ύστερα από 30 και πλέον χρόνια εφαρμογής του επαγγελματικού ποδοσφαίρου και ουσιαστικής εγκατάλειψης του ερασιτεχνικού στην τύχη του, μπορεί κανείς να εκτιμήσει τα ιδιαίτερα αρνητικά αποτελέσματα αυτής της πολιτικής.

Ταυτόχρονα το ΚΚΕ πιστεύει ότι "με προϋπόθεση την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων και στο αθλητικό κίνημα μπορούν να προωθηθούν προτάσεις και να υλοποιηθούν μέτρα. Που θα δίνουν λύσεις και στα σημερινά οξυμένα προβλήματα του ποδοσφαίρου, σε κατεύθυνση φιλολαϊκή, αλλά και θα ανοίξουν δρόμους για πιο ριζικές αλλαγές σε μια νέα προοπτική". Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πόσο επίκαιρες Θέσεις είχε, έχει και θα έχει το ΚΚΕ. Οχι μόνο στον αθλητισμό. Και θα δικαιώνεται. Πότε αυτά θα είναι ανεπίκαιρα; Αν πραγματικά ο λαός πάρει την τύχη του στα χέρια του και διώξει αυτούς που τον αλυσοδένουν».

Ο Δ. Μπουλούκος - ανάμεσα σε άλλα - «φώτισε» το χώρο των ΜΜΕ. «Σε πολλές περιπτώσεις αναφερόμαστε σε συγκοινωνούντα δοχεία. Τα αφεντικά των ΠΑΕ είναι και αφεντικά σε ΜΜΕ. Ξέρω συναδέλφους που έχασαν τη δουλειά τους γιατί έγραψαν μη αρεστά πράγματα. Υπάρχουν βέβαια και κάποιοι που τη μια μέρα έχουν ένα φτωχικό αμαξάκι και την επόμενη τζιπ. Ηταν κοντά σε κάποια αφεντικά και θέλησαν να τους ανταμείψουν. Και τους έδωσαν λεφτά "κάτω από το τραπέζι". Γιατί - ευτυχώς όχι σε πολλούς, αλλά - υπάρχουν και αυτά».

Από την πλευρά του ο Κ. Πούλιος μίλησε για τον «εργασιακό μεσαίωνα» και των ποδοσφαιριστών: «Κόκκινη κάρτα πρέπει να πάρουν οι παράγοντες του ποδοσφαίρου και αυτοί που αποφασίζουν για τις τύχες του. Οι ποδοσφαιριστές δεν είναι σε καλύτερη μοίρα από τους άλλους εργαζόμενους. Οι καλοπληρωμένοι παίχτες δεν ξεπερνούν τους 20-22, στους 1.822 επαγγελματίες ποδοσφαιριστές.

Η συντριπτική πλειοψηφία ζει σε συνθήκες απόλυτης αβεβαιότητας, καλείται να δώσει αγώνα για την επιβίωσή της. Οι συσσωρευμένες οφειλές σε ποδοσφαιριστές, μόνο από την τελευταία αγωνιστική περίοδο, φτάνουν πια τα 9 εκατ. ευρώ.

Σήμερα είναι κανόνας, κυρίως στις ομάδες Β' και Γ' κατηγορίας, η έλλειψη τήρησης των πιο απλών συμβατικών υποχρεώσεων. Πολλές ομάδες δεν καλύπτουν ούτε τα ένσημα, δείχνοντας πως δεν φοβούνται για το κόστος της επιλογής τους. Από τα 25 συντάξιμα ένσημα που πρέπει να κολλάνε - όπως σ' έναν ανειδίκευτο εργάτη - κολλάνε 5 ή καθόλου.

Από τις 70 ΠΑΕ στις τρεις κατηγορίες είναι ζήτημα 10-15 να είναι συνεπείς απέναντι στους ποδοσφαιριστές. Ειδικά στην Β', Γ' εθνική οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές μαζεύονται σ' ένα σπίτι και βράζουν μακαρόνια για να φάνε πριν την προπόνηση. Εχουν γίνει εξώσεις από σπίτια... Πίσω από τη λάμψη που πουλάει κρύβεται ένα μεγάλο δράμα. Οχι μόνο δεν παίρνουν αυτά που τους οφείλονται από δεδουλευμένα, αλλά παρατηρούνται και άλλα φαινόμενα που φανερώνουν πλήρη έλλειψη σεβασμού απέναντι στον εργαζόμενο. Π.χ. όταν θέλουν να τους διώξουν, τους βάζουν να κάνουν προπόνηση 6 η ώρα το πρωί, 12 το βράδυ για να τους σπάσουν την ψυχολογία και να τους αναγκάσουν να φύγουν.

Οι ποδοσφαιριστές υπηρετούν ένα επάγγελμα με μικρή χρονική διάρκεια, σπάνια μεγαλύτερη από τα 15 χρόνια, και στη διάρκεια της καριέρας τους συνήθως συναντούν την ασυνέπεια. Αντιμετωπίζουν αυθαιρεσία και ασυδοσία μέσα στο γενικότερο κλίμα που ευνοεί πρακτικές αυτού του είδους».