• Η ανώτατη εκπαίδευση πρέπει να είναι δημόσια και δωρεάν και να παρέχεται από δημόσια εκπαιδευτικά ιδρύματα, που χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από το κράτος. Η επιστήμη έχει κοινωνικό χαρακτήρα, είναι προϊόν και της εργασίας χιλιάδων επιστημόνων μέσα στους αιώνες, αλλά και του πλούτου που παράγει η εργατική τάξη, με βάση τον οποίο μπόρεσαν οι επιστήμονες να αποκτήσουν τα μέσα και τη δυνατότητα να την αναπτύξουν. Είναι, λοιπόν, κοινωνική ιδιοκτησία. Κανείς δεν επιτρέπεται να την εκμεταλλεύεται και να την ιδιοποιείται για όφελος ατομικό.
• Σε αυτά τα πλαίσια, για να εκπληρώσει την κοινωνική της αποστολή η ανώτατη εκπαίδευση πρέπει να διαθέτει στο σύνολό της το υψηλότερο δυνατό επιστημονικό επίπεδο. Χρειάζεται δηλαδή να είναι Ενιαία, με ισότιμα ιδρύματα που δεν ανταγωνίζονται προκειμένου να εξασφαλίσουν χρηματοδότηση και προνομιακές σχέσεις με τα μονοπώλια, αλλά συνεργάζονται για να κατανοήσουν, να αντιμετωπίσουν και να αξιοποιήσουν τους νόμους της φυσικής και κοινωνικής πραγματικότητας.
• Θεμελιώδης όρος για την επιστημονική υπόσταση των ανώτατων ιδρυμάτων είναι η διαφύλαξη και ανάπτυξη του επιστημονικού αντικειμένου των σπουδών. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ανήκουν στην ανώτατη εκπαίδευση τα διάφορα σεμιναριακά προγράμματα στα πλαίσια των ατομικών μονοπατιών που διαλύουν τη συγκροτημένη γνώση. Αυτό που καθορίζει το επιστημονικό αντικείμενο των σπουδών είναι η εξέλιξη της επιστήμης, σε συνδυασμό με τις ανάγκες ανάπτυξης προς όφελος του λαού.
• Εφόσον η επιστημονική γνώση είναι η αδιάκοπη προσπάθεια του ανθρώπου να γνωρίσει τα πιο σταθερά και ανθεκτικά στο χρόνο στοιχεία της πραγματικότητας, τις εσωτερικές σχέσεις και τους νόμους που την κυβερνούν τότε δεν μπορεί ποτέ να είναι προσαρμοσμένη στις εφήμερες ανάγκες της αγοράς. Μια τέτοια προσαρμογή εκ των πραγμάτων «καταστρέφει» μέρος του επιστημονικού δυναμικού που παράγεται από τα ΑΕΙ ως κομμάτι της κύριας παραγωγικής δύναμης, του ανθρώπου, μπαίνει εμπόδιο στην ανάπτυξη των παραγωγικών δυνατοτήτων της χώρας με κριτήριο τη σχεδιασμένη ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.
• Το περιεχόμενο και η διάρκεια των προπτυχιακών σπουδών διαμορφώνεται με κριτήριο την κατάκτηση από τους αποφοίτους βαθιάς γνώσης του επιστημονικού αντικειμένου και ικανότητας για ελεύθερη κρίση, αυτονομία και δημιουργικότητα στην επιστημονική εργασία και στο επάγγελμα. Γι' αυτό το πρόγραμμα σπουδών κάθε τμήματος είναι επιστημονικά διαρθρωμένο, ώστε να μεταδίδει στους φοιτητές όλη την απαιτούμενη για το αντικείμενο των σπουδών τους γενική και ειδική γνώση, καθώς και να τους εισάγει στις μεθόδους της έρευνας. Το πρόγραμμα σπουδών συμβάλλει ώστε να αφομοιωθούν βαθιά οι θεμελιώδεις γενικές γνώσεις που αποτελούν τη βάση του επιστημονικού αντικειμένου, οι ειδικές επιστημονικές γνώσεις του αντικειμένου, προς το τέλος των σπουδών του να υπάρχει εμβάθυνση σε έναν περισσότερο εξειδικευμένο τομέα της ειδικότητας. Η εμβάθυνση αυτή αποτελεί όρο για την προσέγγιση της ερευνητικής διαδικασίας μέσα από την πτυχιακή εργασία, γιατί ο περιορισμός του αντικειμένου σε έναν πιο ειδικό τομέα, αποτελεί προϋπόθεση της έρευνας. Ταυτόχρονα, όμως, ο συνδυασμός συστηματικής γενικής εκπαίδευσης και ειδίκευσης, η σύνδεση της θεωρητικής γνώσης με την εφαρμογή της, οδηγεί σε υψηλό επίπεδο επαγγελματικών εφοδίων, που εξασφαλίζει ακόμη μεγαλύτερη κινητικότητα στον απόφοιτο των ΑΕΙ, μέσα από την κατανόηση της διαδικασίας μετάβασης από το γενικό στο ειδικό. Επομένως, η «ειδίκευση» - εμβάθυνση αποτελεί αναγκαίο, αναφαίρετο τμήμα των προπτυχιακών σπουδών και την κορύφωσή τους.
• Ετσι, δεν μπορεί να αποσπάται σε ένα δεύτερο, μεταπτυχιακό κύκλο, όπως γίνεται σήμερα όπου τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα και στη χώρα μας είναι μεταπτυχιακά προγράμματα ειδίκευσης (τα λεγόμενα master) και διαμορφώνονται στη βάση της απόσπασης γνώσεων από τον προπτυχιακό κύκλο με την προσθήκη, κατά περίπτωση, ορισμένων ακόμη μαθημάτων. Η διάρκεια των σπουδών θα πρέπει να αυξηθεί στα πέντε χρόνια στις περισσότερες περιπτώσεις των σημερινών τετράχρονων σπουδών, σαν αναγκαίος όρος μιας βαθιά ποιοτικής ανάπτυξής τους. Οι μεταπτυχιακές σπουδές είναι επίσης ενιαίες και οδηγούν αποκλειστικά σε διδακτορικό δίπλωμα.

Το κύριο πρόβλημα της εκπαίδευσης δεν είναι ποσοτικό ζήτημα, ώστε να αντιμετωπιστεί με δείκτες και θεσμούς αξιολόγησης. Ο έλεγχος, προγραμματισμός και απολογισμός της εκπαιδευτικής διαδικασίας εξαρτάται ουσιαστικά από τον καπιταλιστικό χαρακτήρα της εξουσίας και της εκπαιδευτικής πολιτικής της, από την αστική ιδεολογία και το στόχο της καπιταλιστικής αναπαραγωγής που εξυπηρετεί όλο το εκπαιδευτικό σύστημα.

Η ουσία είναι ότι η αξιολόγηση δεν μπορεί να αποσπαστεί από τους στόχους του εκπαιδευτικού συστήματος, επομένως του ταξικού του χαρακτήρα, ακόμα κι αν στοχεύει σε κάποιον εξορθολογισμό. Με αυτή την έννοια, καταγράφεται ως «κοινωνική λογοδοσία» σε κείμενα ιμπεριαλιστικών οργανισμών (ΕΕ, ΟΟΣΑ) και υπουργείων Παιδείας καπιταλιστικών κρατών (ΗΠΑ).

Η αποτίμηση της συμβολής των ΑΕΙ στην ανάπτυξη μιας χώρας είναι πρώτα και κύρια ζήτημα μιας άλλης, συλλογικής οργάνωσης και προγραμματισμού της παραγωγής και της κοινωνίας. Σε αυτήν την προοπτική, το πανεπιστήμιο, μαζί με την εργατική τάξη και το λαό, όντας συμμέτοχοι στον κοινωνικό σχεδιασμό, θα «αξιολογούν» τη δική τους συμβολή στην εκπλήρωση των βασικών επιστημονικών και ερευνητικών τους καθηκόντων.

Με άλλα λόγια, ο αναπροσανατολισμός των πανεπιστημίων συνδέεται άμεσα με την ανάγκη ριζικών αλλαγών στην ελληνική κοινωνία, για κοινωνική διαχείριση των βασικών και συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, έτσι ώστε η σύνδεση των πανεπιστημίων και της πανεπιστημιακής έρευνας με την παραγωγή, να τεθεί σε άλλη φιλολαϊκή βάση: Την υποστήριξη της σχεδιασμένης οικονομικής ανάπτυξης σε όφελος του λαού, την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων και, πριν απ' όλα, την ανάπτυξη του ανθρώπου και της επιστήμης που τον υπηρετεί.

Ο νόμος - πλαίσιο αποτελεί αντιδραστική τομή σε όλο το εύρος της λειτουργίας και κυρίως της φυσιογνωμίας των ΑΕΙ. Ως τέτοιος αποτελεί ένα «ταρακούνημα», μια αναπροσαρμογή του αστικού πανεπιστημίου στις εκμεταλλευτικές αστικές σχέσεις, κρατώντας πάντα ως δεδομένη και αδιαπραγμάτευτη την επίθεση στις μορφωτικές λαϊκές ανάγκες.

Στο έδαφος της εξέλιξης της καπιταλιστικής κρίσης, η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ προτείνει ένα νόμο, ο οποίος ενσωματώνει όλη τη συζήτηση και την προπαγάνδα που διεξάχθηκε καθ' όλη τη διάρκεια των δεκαετιών του '90 και του 2000. Πατάει στο έδαφος που έχει δημιουργηθεί από το νόμο - πλαίσιο για τα ΑΕΙ το 2006 και κυρίως στη συνείδηση που έχει διαμορφωθεί ως προϊόν της εφαρμογής των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων σε ΑΕΙ - ΤΕΙ. Είναι αυτή η πραγματικότητα - που σε συνδυασμό με την εξέλιξη της καπιταλιστικής κρίσης - θολώνει το τοπίο από το να γίνεται κατανοητή η τομή, το νέο αντιδραστικό ποιοτικό στοιχείο που εισάγει ο νόμος, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί την αίσθηση μιας δρομολογημένης και χωρίς επιστροφή κατάστασης.

Είναι κρίσιμο, λοιπόν, να ξεκαθαρίσουμε ότι ο νόμος - πλαίσιο δεν αφορά μόνο την κρίση. Εχει στρατηγική βαθιά και μακρόπνοη. Για να γίνει αποτελεσματική η εναντίωση με το νέο νόμο, για να μη στέκεται στο πεδίο μιας ανύπαρκτης διεκδίκησης ενός «δημόσιου πανεπιστημίου» άλλων εποχών, απαιτείται το ίδιο το κίνημα να μπολιάσει το περιεχόμενο των διεκδικήσεών του με στόχους πάλης που δίνουν διέξοδο στις λαϊκές ανάγκες, να κερδίζουν έδαφος οι διεκδικήσεις του ΜΑΣ:

«Ούτε σκέψη για δίδακτρα, ούτε ευρώ για σίτιση - στέγαση - μετακίνηση - βιβλία - αναλώσιμα! εστιατόρια, κυλικεία στην ευθύνη του κράτους. Μηνιαίο επίδομα ενοικίου και σίτισης 600 ευρώ σε όλους τους φοιτητές που είναι από άλλες πόλεις και που το οικογενειακό εισόδημα δεν ξεπερνά τις 40.000 ευρώ ετησίως. Καμία μορφή ιδιωτικοποίησης, έξω οι επιχειρήσεις από ΑΕΙ - ΤΕΙ - Ερευνα. Οχι στην πιστοποίηση και τη «διά-βίου μάθηση» που παγιώνουν την εργασιακή περιπλάνηση. Το πτυχίο, μοναδική προϋπόθεση για το επάγγελμα».

Με αυτές τις προϋποθέσεις, η μάχη για μην περάσει - να μην εφαρμοστεί ο νόμος - πλαίσιο μπορεί να δώσει διέξοδο στις λαϊκές ανάγκες και να μην εγκλωβίζεται στους αστικούς και οπορτουνιστικούς χειρισμούς.

Απαιτείται να κατανοηθεί η σχέση των αλλαγών στην Παιδεία με την οικονομία, να «κερδίζει πόντους» η συνείδηση ότι η λύση στα προβλήματα των ΑΕΙ προς όφελος του λαού δεν εξαρτάται από την αστική διαχείριση σε κάθε μορφή της, δηλαδή να αμφισβητηθεί μαζικά ο μονόδρομος της ΕΕ, ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, να εκφράζεται αυτό στην αλλαγή των συσχετισμών και στη μαζική μετατόπιση δυνάμεων στην κατεύθυνση της πρότασης διεξόδου που προβάλλει το ΚΚΕ και για την Παιδεία και για την οικονομία.