Τα προαναφερόμενα δεν είναι χαρακτηριστικά τηλεπικοινωνιακής επιχείρησης τριτοκοσμικής χώρας, με τεράστια οικονομικά προβλήματα. Ούτε επιχείρησης που λειτουργεί σε χουντοκρατούμενο κράτος. Είναι τα βασικά συστατικά «επιτυχίας» μεγάλων και πολυδιαφημισμένων τηλεπικοινωνιακών εταιριών, που φέρνουν ως παράδειγμα οι κυβερνήσεις του δικομματισμού και οι υποστηρικτές τους για να δικαιολογήσουν την πώληση του ΟΤΕ. Εταιριών που λειτουργούν αποκλειστικά με τα λεγόμενα «ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια» και δε διστάζουν μπροστά σε τίποτα, προκειμένου να επιτύχουν το μέγιστο κέρδος για τους μεγαλομετόχους τους, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο.

Στο πλαίσιο του αφιερώματός μας για την «απελευθέρωση» των τηλεπικοινωνιών, σήμερα παρουσιάζουμε παραδείγματα λειτουργίας τέτοιων επιχειρήσεων-παραδείγματα, που έχουν συγκεντρωθεί από τη Διεθνή Συνδικαλιστική Ενωση των Τηλεπικοινωνιών (πρώην PTTI και νυν UNI). Σε πολλές από τις επιχειρήσεις που θα παρατεθούν, αποτάθηκε το ΥΠΕΘΟ αναζητώντας το «στρατηγικό σύμμαχο» του ΟΤΕ. Και με τη σημερινή ενότητα, θα προσπαθήσουμε να δείξουμε τι θα γίνει στην Ελλάδα, αν υλοποιηθούν τα κυβερνητικά σχέδια για πλήρη παράδοση του ΟΤΕ και γενικότερα του τηλεπικοινωνιακού έργου σε ιδιώτες.

• Στη Βρετανία και την British Telecom, η πολιτική ιδιωτικοποιήσεων ξεκίνησε επί Θάτσερ. Απολύθηκαν 130.000 εργαζόμενοι. Υπήρξε μεγάλη μείωση στις αμοιβές, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων εργασίας, αντικατάστασή τους από ατομικές και εφαρμογή της ημιαπασχόλησης.
• Η Group Telefonica δραστηριοποιείται σε πολλές λατινόφωνες χώρες. Στην έδρα της εταιρίας, την Ισπανία, εφαρμόζει πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου, με το οποίο, μόνο το 1994, 2.000 εργαζόμενοι αποχώρησαν από την εταιρία. Η στρατηγική της είναι να περιορίζει τις θέσεις εργασίας, να εκχωρεί δουλιές σε εργολάβους, να μην υπογράφει συλλογικές συμβάσεις εργασίας, να προβαίνει σε ατομικές συμβάσεις και να πολεμά τη δράση των συνδικάτων. Οι σταθερές θέσεις εργασίας ανατρέπονται με προσωρινές, με ελαστικά και διακεκομμένα ωράρια. Στις επιχειρήσεις που ελέγχει, η Telefonica επιδιώκει μείωση των θέσεων εργασίας μέχρι και 50% και να απολύει όσους έχουν ηλικία 52 χρόνων και πάνω. Ηδη, απέλυσε το 50% του προσωπικού στην επιχείρηση που ελέγχει στο Περού και προωθεί ανάλογα μέτρα σε Βραζιλία και Αργεντινή.
• Η Telecom Hong Kong το 1990 είχε 17.800 εργαζομένους. Το 1991 ανακοινώθηκε ότι 1.150 εργαζόμενοι επρόκειτο να απολυθούν για να γίνει «περικοπή κόστους». Οι επικεφαλής της εταιρίας δήλωναν με περισσό θράσος ότι οι περικοπές «έγιναν με μεγάλη θλίψη, αλλά και με την πεποίθησή μας ότι θα δημιουργηθεί μια ισχυρότερη εταιρία». Η εταιρία εξαγοράστηκε από την Cable and Wireless, η οποία αρνείται να προχωρήσει σε συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Αντίθετα, προχώρησε αυθαίρετα σε μείωση κατά 10% των μισθών και σε απολύσεις. Χρειάστηκαν συνεχείς διαμαρτυρίες για να ανακληθούν οι μειώσεις μισθών και να υπογραφούν συλλογικές συμβάσεις με κάποια σωματεία.
• Στον Καναδά, η Bell Canada, το 1995, ανακοίνωσε σχέδια περικοπής 10.000 θέσεων εργασίας, το ένα τέταρτο δηλαδή του εργατικού της δυναμικού. Η εταιρία επικαλέστηκε για την απόφασή της τις «ανταγωνιστικές πιέσεις» άλλων επιχειρήσεων.
• Στη Νέα Ζηλανδία, η Ameritech και ηBell Atlantic αγόρασαν την Telecom New Zeland. Τα συνδικάτα κατέρρευσαν. Η εταιρία προχώρησε σε χιλιάδες απολύσεις και διατήρησε μόλις 400 εργαζόμενους πλήρους και μόνιμης απασχόλησης κι αυτούς στις επιτελικές υπηρεσίες. Οι υπόλοιπες (συντήρηση, κατασκευές, πωλήσεις κλπ.) λειτουργούν με εργολαβίες και υπεργολαβίες. Οι δε 400 δεν αμείβονται μέσω συλλογικών συμβάσεων εργασίας, αλλά μέσω ατομικών συμφωνιών.
• Η ολλανδική KPN-ROYAL DUTCH POST στην περίοδο 1994-1997 μείωσε κατά 3.000 τις θέσεις εργασίας στον τηλεπικοινωνιακό τομέα της εταιρίας.
• Στη σουηδική Telia από το 1990 μέχρι σήμερα έγιναν συνεχείς μειώσεις προσωπικού. Εφυγαν 22.000 εργαζόμενοι, για να μείνουν σήμερα περίπου 30.000 και η ίδια πολιτική συνεχίζεται. Για να δικαιολογήσει τις μειώσεις των θέσεων εργασίας, η εταιρία επικαλείται την είσοδο νέων τεχνολογιών και τις «ανταγωνιστικές πιέσεις».

Επιπλέον, οι διοικήσεις του Οργανισμού, ακολουθώντας τα πρότυπα του εξωτερικού, εφαρμόζουν προγράμματα «εθελούσιας εξόδου» (ή πρόωρης συνταξιοδότησης), με τα οποία ο ΟΤΕ απογυμνώνεται από έμπειρο προσωπικό, ικανό να αντιμετωπίσει τα όποια προβλήματα, εφόσον δε γίνονται προσλήψεις μονίμων και καταρτισμένων εργαζομένων. Τα κενά που δημιουργούνται, δήθεν καλύπτονται με προσλήψεις εκτάκτων, ωρομισθίων, ημιαπασχολούμενων. Δηλαδή, με φθηνό μισθολογικά και άπειρο προσωπικό, που μέχρι να μάθει τη δουλιά από τους «παλιούς», λήγει η οκτάμηνη σύμβασή του και φεύγει. Οπως τονίζουν συνδικαλιστές του ΟΤΕ, η συνεπαγόμενη εντατικοποίηση επιβαρύνει τους διαρκώς μειούμενους μονίμους, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Θυμίζουμε ότι φέτος λήγει το τετραετές πρόγραμμα «εθελούσιας εξόδου», που καταρτίστηκε το 1996 επί διοίκησης Π. Λάμπρου, με το οποίο αποχώρησαν περίπου 3.800 εργαζόμενοι, με αποτέλεσμα το προσωπικό του ΟΤΕ να ανέρχεται σήμερα σε περίπου 19.500 άτομα. Στις 24 του Νοέμβρη ο νυν πρόεδρος, Ν. Μανασής, υπέγραψε με την ηγεσία της Ομοσπονδίας Εργαζομένων ΟΤΕ τη συνέχιση ουσιαστικά αυτού του προγράμματος και για το 2001. Υπολογίζεται ότι τον επόμενο χρόνο θα αποχωρήσουν πρόωρα άλλοι 850-1.000 εργαζόμενοι.

Και η μείωση δε θα σταματήσει εκεί. Σημειώστε ότι ο Ν. Μανασής από τον προηγούμενο Μάη είχε δηλώσει στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή ότι ο Οργανισμός μπορεί - υπό κάποιες προϋποθέσεις - να λειτουργήσει μόλις με 10.000 υπαλλήλους...