ΜΑΡΤΙΝ ΣΚΟΡΤΣΕΖΕ
Το νησί των καταραμένων
Παρασκευή 26 Φλεβάρη 2010

Φιλμ νουάρ, ταινία τρόμου, σκοτεινό, κλειστοφοβικό, ψυχολογικό θρίλερ ή πολιτική αλληγορία; Ολα μαζί σ' ένα μείγμα, φρέσκο. Εντυπωσιακή, ψυχρά διανοητική κατασκευή που καθηλώνει και παραπέμπει στο άξιο αμερικανικό σινεμά και την κλασική σκηνοθεσία. Η ιστορία εκτυλίσσεται σε μια ιδιαίτερη εποχή, το 1954, εν μέσω αντι-κομμουνιστικού παραληρήματος με ψυχροπολεμική φόρτιση και νοοτροπία - που όχι μόνο προϋπήρχε του Μακάρθι, αλλά συνέχισε να υπάρχει και μετά απ' αυτόν. Η ταινία προτείνει, μέσα από την τελευταία φράση του Τέντι (Ντι Κάπριο), πριν πέσουν οι τίτλοι του τέλους και η μονολεκτική ατάκα του βοηθού του Τσακ (Μαρκ Ράφαλο), προσεκτική ταξινόμηση των πληροφοριών και πολλαπλές αναγνώσεις των δεδομένων που παραθέτει, ώστε να φτάσει κανείς να κατανοήσει την ολοκληρωμένη ερμηνεία της ταινίας σαν ολότητα και όχι αποσπασματικά και επιμέρους.

Ο ντετέκτιβ Τέντι Ντάνιελς ζητά - για προσωπικούς λόγους τους οποίους γνωρίζει ο βοηθός του Τσακ - να αναλάβει την εξιχνίαση της υπόθεσης της μυστηριώδους εξαφάνισης μιας ψυχασθενούς παιδοκτόνου από το ψυχιατρικό νοσοκομείο Ασκλιφ, στο Καταραμένο Νησί, απέναντι από τη Βοστόνη. Μαθαίνουμε από τον Τέντι ότι το Ασκλιφ λαμβάνει ειδικό δάνειο από την Επιτροπή Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων. Στις τρεις ζοφερές, γοτθικού ρυθμού, πτέρυγες του ψυχοθεραπευτήριου συναγωνίζονται πλάι - πλάι δυο διαφορετικές μέθοδοι καταστολής ψυχασθενών. Η νέα, σε πειραματικό ακόμη στάδιο, του ψυχίατρου Μπεν Κίνγκσλεϊ και η πεπατημένη λοβοτομή του βετεράνου, πρώην ναζί, Μαξ φον Σίντοβ. Ο Ντι Κάπριο μπήκε πριν εννιά χρόνια με τους πρώτους Αμερικανούς στρατιώτες στο Ντάχαου και οι φρικιαστικές εικόνες των εκτελεσμένων από τους ναζί έχουν ανεξίτηλα χαραχθεί στη μνήμη του, αυτές επανενεργοποιούνται μόνιμα λόγω ομοιότητας με ό,τι αντικρίζει στο Ασκλιφ. Ενα δεύτερο, ανεξάλειπτο τραύμα είναι για τον ντετέκτιβ ο θάνατος της γυναίκας του από πυρκαγιά στην πολυκατοικία τους, που έβαλε ο πυρομανής διαχειριστής Λέιντις. Το φιλμ δομείται πάνω σε διπλές ταυτότητες, σε αντιθετικά ζεύγη τύπου καλού/κακού και σε εκδοχή εκ διαμέτρου αντίθετη από την αλήθεια π.χ. οι δύο όψεις της Ρέιτσελ, το Ντάχαου /και Ασκλιφ, οι έννοιες τραύμα/traum, οι δύο ρόλοι του Μαξ φον Σίντοβ κλπ. Οργανικό στοιχείο της δομής της ιστορίας και της κινηματογραφικής αφήγησης συνιστά όπως είπαμε ο αέναος εκτροχιασμός από τη γραμμική αφήγηση, η συνεχής μεταφορά μας κάπου αλλού.

Εν ολίγοις αποκαλύπτεται ένας εκ των αναρίθμητων τρόπων που το σύμπλεγμα/σύστημα οικονομικοί, πολιτικοί παράγοντες, παντός τύπου επιστήμονες, παντός βαθμού υπάλληλοι/λακέδες και ευήκοα ώτα συμβάλλουν καθείς με τα όπλα του για να κάνουν το άσπρο μαύρο. Αποκαλύπτεται ένας από τους πολλούς μηχανισμούς που κατασκευάζει την πραγματικότητα (η γνώση και βιωματική εμπειρία αποκαλείται μηχανισμός άμυνας) και που ξαναγράφει την ιστορία.

Παίζουν: Λεονάρντο ντι Κάπριο, Μπεν Κίνγκσλεϊ, Μαξ φον Σίντοβ, Μαρκ Ράφαλο, Ελίας Κοτέας κ.ά.

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Ο υπέροχος Γκάτσμπι (2013-05-16 00:00:00.0)
Πιάσε με... (2010-09-19 00:00:00.0)
Αλεξίσφαιροι ντεντέκτιβ «3» (2007-09-06 00:00:00.0)
Πανόραμα ευρωπαϊκών ταινιών (2003-10-01 00:00:00.0)
Κάννες 2002 (2002-11-08 00:00:00.0)
Σχέσεις και προθέσεις (1997-04-24 00:00:00.0)