Κυβέρνηση με ημερομηνία λήξης 15 μηνών ήταν, όπως έδειξαν οι εξελίξεις της περασμένης βδομάδας, εκείνη του Μαυριτανού ισλαμιστή προέδρου Σίντι Ουλντ Σεΐχη Αμπνταλαχί. Ο Αμπνταλαχί, που ανέβηκε στην εξουσία με τις πρώτες εκλογές που πραγματοποιήθηκαν ποτέ στη χώρα, το Μάρτη του 2007, με την υποστήριξη του στρατού, βρίσκεται πλέον στα μπουντρούμια του προεδρικού μεγάρου. Στην εξουσία βρίσκονται αναίμακτα, απ' την περασμένη Τετάρτη, οι στρατηγοί, με επικεφαλής τον Μοχάμεντ Ουλντ Αμπντέλ Αζίζ. Οι ίδιοι, δηλαδή, άνθρωποι που είχαν καταλύσει την εξουσία τον Αύγουστο του 2005, εκτοπίζοντας τότε τον (επίσης...) μισητό (και πάνω από μία 20ετία) δικτάτορα Μαουίγια Τάγια.

Αυτή τη φορά, οι Μαυριτανοί στρατηγοί ανέτρεψαν τον εκλεγμένο πρόεδρο κατηγορώντας τον (όχι άδικα όπως υποστηρίζουν και πολλοί βουλευτές της αντιπολίτευσης...) για: α) διαφθορά β) διασπάθιση δημοσίου χρήματος για προσωπικό πλουτισμό γ) στενούς δεσμούς με τη χούντα Τάγια έπειτα από το διορισμό 12 υπουργών από το περιβάλλον του τελευταίου την περασμένη άνοιξη και δ) για στενές σχέσεις με ακραίες ισλαμικές οργανώσεις που φέρονται να σχετίζονται με τα πλοκάμια της «Αλ Κάιντα» στη Βόρεια Αφρική και να ευθύνονται για τη δολοφονία τεσσάρων Γάλλων τουριστών το Δεκέμβρη του 2007 από ισλαμιστές τρομοκράτες...

Ομως, η αφορμή που «ξεχείλισε» το ποτήρι για τους φιλοαμερικανούς στρατηγούς ήταν η απόφαση του προέδρου Σιντ Ουλντ Σεΐχη Αμπνταλαχί και του πρωθυπουργού Γιαχία Ουλντ Αμχέντ Ουακέφ να αποπέμψουν τέσσερις στρατηγούς και ανώτερους στρατιωτικούς αξιωματούχους απ' τα αξιώματά τους. Γιατί; Μα επειδή τόλμησαν να υποστηρίξουν το αίτημα βουλευτών της αντιπολίτευσης για τη διεξαγωγή έρευνας εις βάρος των κυβερνώντων με τις κατηγορίες της διαφθοράς και της διασπάθισης δημόσιου χρήματος. Μαντέψτε ποια ήταν η πρώτη ενέργεια του «Κρατικού Συμβουλίου» του στρατηγού Αζίζ: Η αποκατάσταση του ιδίου και των άλλων τριών στρατηγών στα πόστα τους... Επειτα ακολούθησε η κράτηση του προέδρου και του πρωθυπουργού και η ανάπτυξη ισχυρών δυνάμεων του στρατού σε κεντρικά σημεία της πρωτεύουσας, Νουαξότ.

Κάπως έτσι αποδείχτηκε στην πράξη πως η δημοκρατία σ' αυτή την (άγονη, αλλά πλούσια σε ορυκτά!) χώρα της Βορειοδυτικής Αφρικής παραμένει μία λεπτή, εύθραυστη υπόθεση.

Ομως αυτό δεν είναι καινούριο φαινόμενο για τη Μαυριτανία. Από το 1960, οπότε έκοψε (τυπικά τουλάχιστον...) τους δεσμούς της αποικιοκρατίας με τη Γαλλία ως σήμερα, έχουν γίνει καμιά δεκαριά πραξικοπήματα και μόλις μία φορά εκλογές (Μάρτης 2007). Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι εκλογές διεξήχθησαν με πρωτοβουλία των στρατηγών που ανέβηκαν στην εξουσία με πραξικόπημα κατά του προηγούμενου δικτάτορα Τάγια.

Σήμερα, το νέο «Κρατικό Συμβούλιο», με επικεφαλής τον στρατηγό Αζίζ υπόσχεται, και πάλι, τη διεξαγωγή εκλογών σε τουλάχιστον ένα εξάμηνο. Εντούτοις, τα τελευταία λίγα χρόνια υπάρχει ένας νέος παράγοντας που χρωματίζει ιδιαίτερα τις εξελίξεις σε μία απ' τις φτωχότερες χώρες της περιοχής: Ο εντοπισμός σημαντικών κοιτασμάτων πετρελαίου σε υποθαλάσσιες περιοχές της Μαυριτανίας και φυσικού αερίου στις εκτενείς ερήμους της...

Δεν το γνωρίζουν πολλοί, αλλά απ' το Φλεβάρη του 2006 η Μαυριτανία παράγει αρκετές χιλιάδες βαρέλια αργού πετρελαίου καθημερινά με τη «βοήθεια» μιας χούφτας εταιρειών απ' την Αυστραλία και τη Μαλαισία. Συμβόλαια αρκετών εκατ. δολαρίων έχει υπογράψει και μία χούφτα (ως επί το πλείστον) βρετανικών εταιρειών, με σκοπό έρευνες και την εκμετάλλευση τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου που έχουν ήδη εντοπιστεί σε βορειοανατολικές περιοχές της χώρας. Παράλληλα, δεκάδες άλλες εταιρείες από Βόρεια Αφρική (π.χ. Αλγερία), Ευρώπη, ΗΠΑ και Ασία εποφθαλμιούν ένα κομμάτι από την πίτα, παρά τα όποια προβλήματα που έχουν μειώσει τις προσδοκίες για ημερήσια παραγωγή 80.000 βαρελιών αντί των 15.000 που παράγονται σήμερα.

Εντούτοις είναι μάλλον προφανές πως όσο παίρνουν την ανιούσα οι τιμές των καυσίμων διεθνώς, τόσο οξύνεται ο ανταγωνισμός μεταξύ φορέων του μεγάλου ξένου κεφαλαίου. Εις βάρος, ωστόσο, του μαυριτανικού λαού, το 1/3 του οποίου καλείται να επιβιώσει καθημερινά με λιγότερο από πέντε δολάρια τη μέρα... Με λίγα λόγια, και στην περίπτωση της Μαυριτανίας η παραγωγή πετρελαίου ελάχιστα - αν όχι καθόλου - άλλαξε τη σκληρή καθημερινότητα του μέσου εργαζόμενου...

Ενας δεύτερος παράγοντας που χρωματίζει ιδιαίτερα τις πολιτικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στη Μαυριτανία είναι η συμπόρευση των Μαυριτανών στρατιωτικών αξιωματούχων με την «αντιτρομοκρατική συμμαχία» των ΗΠΑ. Μπορεί το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να εξακόντιζε, προ ημερών, μύδρους κατά της νέας χούντας στη Μαυριτανία, αλλά και αυτή η χώρα της Βορειοδυτικής Αφρικής έχει δεθεί τα τελευταία λίγα χρόνια στο «αντιτρομοκρατικό» άρμα της Ουάσιγκτον (π.χ. αντιτρομοκρατικό πρόγραμμα «Sahel» κλπ.) με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Οπως π.χ. διείσδυση των Αμερικανών στα ανώτερα κλιμάκια του στρατού με τη χορήγηση «βοήθειας», την πραγματοποίηση αντιτρομοκρατικών γυμνασίων και προγραμμάτων αντιτρομοκρατικής εκπαίδευσης για την εξάρθρωση υποτίθεται της «Αλ Κάιντα» στην Αφρική.

Ως εκ τούτου, οι καταδικαστικές ανακοινώσεις που εξέδωσαν λίγες ώρες μετά το πραξικόπημα ΗΠΑ και ΕΕ φαντάζουν βουτηγμένες στην υποκρισία. Απώτερος στόχος τους είναι η ρύθμιση (όσο μπορούν) των πολιτικο-οικονομικών εξελίξεων μιας ακόμη αναπτυσσόμενης χώρας με πεινασμένο λαό, αλλά πολύ πλούσιο υπέδαφος...