Το δικαίωμα της γυναίκας στην εργασία και η κοινωνική προστασία της μητρότητας αποτελούν δύο όψεις ενός μεγάλου κοινωνικού προβλήματος, που παίρνει νέες διαστάσεις στις συνθήκες της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας στην Ελλάδα και ευρύτερα στην ΕΕ.

Η γυναίκα, επιφορτισμένη από τη φύση με ειδικό και αυξημένο ρόλο στην αναπαραγωγική διαδικασία - τη μητρότητα - χρειάζεται πρόσθετη και εξειδικευμένη φροντίδα και προστασία. Αυτές πρέπει να παρέχονται σε όλες τις γυναίκες από κρατικές υπηρεσίες, δωρεάν και αποκλειστικά, μέσα από το δημόσιο σύστημα Υγείας - Πρόνοιας.

Χρειάζονται ειδικά μέτρα πρόληψης, περίθαλψης, αποκατάστασης και προαγωγής της υγείας της γυναίκας, σε όλη τη διάρκεια της ζωής της, από τη βρεφική ηλικία έως το βαθύ γήρας, καθώς και ιδιαίτερα μέτρα στο χώρο εργασίας για τις γυναίκες στην αναπαραγωγική ηλικία.

Στη σημερινή κοινωνία, που στηρίζεται στην εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης ανδρών και γυναικών από το κεφάλαιο, η μητρότητα και η εργασία βρίσκονται σε αντίθεση.

Από τη μια μεριά, ο καπιταλισμός έσπρωξε μαζικά τη γυναίκα στην κοινωνική εργασία, χρησιμοποιώντας την ως πιο φθηνή, στερημένη από κάποιες κατακτήσεις, εργατική δύναμη. Με το πέρασμα του χρόνου, αυτό έφερε ορισμένη τυπική (νομική) «ισότητα» στους όρους εκμετάλλευσης ανδρών και γυναικών από το κεφάλαιο (π.χ. ενιαία μισθολογικά κατώτατα όρια στις συλλογικές συμβάσεις). Εφερε και ορισμένες κατακτήσεις ως προς τις ιδιαίτερες ανάγκες των γυναικών, π.χ. χαμηλότερο όριο συνταξιοδότησης, κυρίως ως επίδραση των κατακτήσεων στις σοσιαλιστικές χώρες.

Σήμερα, ως αποτέλεσμα της επιδείνωσης στο συσχετισμό δυνάμεων παγκοσμίως, αλλά και ως εκδήλωση της όξυνσης των αντιφάσεων του καπιταλισμού, επιδεινώθηκαν οι όροι ζωής και εργασίας για τη μισθωτή και την αυτοαπασχολούμενη, δηλαδή για τη συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών της λαϊκής οικογένειας. Ακολουθώντας την τύχη γενικά της εργατικής τάξης, η εργαζόμενη γυναίκα πότε υποχρεώνεται να δουλεύει εξαντλητικές υπερωρίες, πότε με μειωμένα και σπαστά ωράρια και πότε σπρώχνεται στην ανεργία, που είναι πολύ μεγαλύτερη στις γυναίκες και ιδιαίτερα στις νεαρής ηλικίας. Η εγκυμοσύνη και η μητρότητα γίνονται αιτία μη πρόσληψης γυναικών, αλλά και αναγκαστικής αποδοχής εργασίας με τις λεγόμενες ελαστικές εργασιακές σχέσεις, χωρίς συμβάσεις, με μικρότερα μεροκάματα.

Παίρνει και νέες μορφές το πλέγμα της φυλετικής ανισότητας σε συνθήκες ταξικής εκμετάλλευσης.

• Οι απολύσεις, τα ελαστικά εξοντωτικά ωράρια, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, οι υπερωρίες, τα νυχτερινά ωράρια, γενικότερα η εντατικοποίηση και υπερεκμετάλλευση αυξάνουν την ανασφάλεια, το εργασιακό άγχος, υποσκάπτουν τη σωματική και ψυχική υγεία της γυναίκας, αποδιαρθρώνουν την οικογένεια. Η ανασφάλεια οδηγεί τους νέους να κάνουν οικογένεια σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία.
• Βαθαίνει η μη ικανοποίηση των αναγκών σε σχέση με τα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα. Γι' αυτό, παραμένουν παλαιοί και εμφανίζονται νέοι βλαπτικοί παράγοντες στο χώρο εργασίας, όπως,

* κακές εργονομικές συνθήκες, π.χ. βάρη, κραδασμοί,

* τοξικές, χημικές ουσίες, ραδιενέργεια,

* λοιμογόνοι παράγοντες, μικρόβια, ιοί, μύκητες,

* κακές κλιματολογικές συνθήκες, θερμοκρασία, υγρασία, σκόνη κλπ.

αυξάνονται επικίνδυνα, παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας και υποσκάπτουν την υγεία, προκαλούν δυσκολίες στη σύλληψη, αποβολές, κακή ανάπτυξη του εμβρύου, άγχος, ψυχικές διαταραχές και υπογονιμότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι ο δείκτης γονιμότητας έχει πέσει στο 1,2%.

Η εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας χρησιμοποιείται από τους καπιταλιστές και το κράτος τους για την αύξηση των κερδών και όχι για την προστασία της μητρότητας, της υγείας κλπ.

• Υπηρεσίες Υγιεινής και Ασφάλειας, γιατρός Εργασίας και τεχνικός Ασφάλειας ή δεν υπάρχουν ή είναι στην υπηρεσία των εργοδοτών τους.

Οι υπηρεσίες Υγείας και ιδιαίτερα πρόληψης, καθώς και οι υποδομές τους, τα Κέντρα Υγείας, είναι υποβαθμισμένα, ανεπαρκή και εμπορευματοποιημένα, αφού όλο και περισσότερο, άμεσα ή έμμεσα, παραδίδονται στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

• Δεν υπάρχουν οργανωμένες μελέτες από το Πανεπιστήμιο, τις δημόσιες μονάδες Υγείας για επαγγελματικές ασθένειες γενικότερα ή για εκείνες που βλάπτουν την αναπαραγωγική διαδικασία. Υπάρχουν, όμως, συμβάσεις εργασίας, που υπογράφουν οι γυναίκες στους εργοδότες τους, ότι δε θα μείνουν έγκυες για τρία ή πέντε χρόνια.

Συνέπειες αυτής της κατάστασης στην Ελλάδα είναι:

• Η μείωση των γεννήσεων σε επίπεδο κάτω από τους θανάτους, με αποτέλεσμα τη μείωση και γήρανση του πληθυσμού.
• Το ποσοστό αμβλώσεων, κυμαινόμενο μεταξύ 100 έως 120 στις 1.000 κυήσεις, είναι το μεγαλύτερο στην ΕΕ.
• Η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας που μένει έγκυος η γυναίκα, περίπου στα 29 χρόνια.
• Η αυξημένη προσφυγή στην Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή (ΙΥΑ - τεχνητή γονιμοποίηση), με σημαντική οικονομική επιβάρυνση της λαϊκής οικογένειας. Από τα 50 κέντρα ΙΥΑ, τα 48 είναι ιδιωτικές επιχειρήσεις.
• Το μεγάλο ποσοστό γυναικών και παιδιών, ιδιαίτερα μεταναστών, που δεν έχουν κάνει ούτε τα υποχρεωτικά εμβόλια. Το πολύ χαμηλό ποσοστό των γυναικών που κάνει τις προληπτικές εξετάσεις, τεστ ΠΑΠ και μαστογραφία, όταν η πρόληψη μπορεί να περιορίσει κατά 30% τους θανάτους από γυναικολογικούς καρκίνους.
• Ταυτόχρονα, η εργατική οικογένεια επωμίζεται έναν ευρύτατο κύκλο καθηκόντων, που έχουν σχέση με την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Το λαϊκό νοικοκυριό σήμερα περιλαμβάνει δραστηριότητες ενός μικρού εστιατορίου, καθαριστηρίου, παιδικού σταθμού, θεραπευτηρίου ηλικιωμένων και τόσα άλλα. Καθήκοντα, που εκπληρώνει σε βάρος του ελεύθερου χρόνου της η μητέρα - νοικοκυρά, στηριγμένη στο μισθό της και του συζύγου της.

Οι ευθύνες είναι ταξικές - πολιτικές. Αφορούν όλες τις αστικές κυβερνήσεις στην Ελλάδα, της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ. Αφορούν, όμως, και τα άλλα κόμματα, όπως τον ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και τον ΛΑ.Ο.Σ., τα οποία στην ουσία δέχονται τον ευρωμονόδρομο, γίνονται, με τον ένα ή άλλον τρόπο, στήριγμα στις κυβερνητικές ή ευρωενωσιακές επιλογές, στην επίδρασή τους μέσα στο εργατικό και λαϊκό κίνημα. Ο ΣΥΝ φορτώνει την ανισοτιμία, πριν απ' όλα, στην αντίθεση των δύο φύλων, λόγω των αντιδραστικών κοινωνικών προτύπων, βγάζει, έτσι, λάδι συνειδητά τον ταξικό χαρακτήρα της αστικής εξουσίας. Ο ΛΑ.Ο.Σ. δεν αναγνωρίζει την ουσία του γυναικείου ζητήματος, αναπαράγει ξεπερασμένες αντιλήψεις για το ρόλο της γυναίκας στην οικογένεια και την κοινωνία. Η στρατηγική και των δύο αυτών κομμάτων, παρά τις διαφορές τους, δεν εξασφαλίζει την κοινωνική ισότητα των δύο φύλων, καθώς η πολιτική τους κινείται εντός των τειχών της κυρίαρχης πολιτικής.

Το ΚΚΕ προβάλλει και στηρίζει αιτήματα που θα ελαφρύνουν τα βάρη της εργαζόμενης μητέρας, της λαϊκής οικογένειας, τη διεκδίκηση κρατικών υποδομών και εγκαταστάσεων κοινωνικής πολιτικής, τον έλεγχο των επιχειρήσεων για απολύσεις, για την εφαρμογή μέτρων υγιεινής και ασφάλειας και, βεβαίως, να πληρώνει το κεφάλαιο και όχι να μειώνεται η φορολόγησή του.

Η προστασία της εργατικής οικογένειας, της μητρότητας, η στήριξη των νέων εργαζόμενων ζευγαριών από το κράτος, η εργασία της γυναίκας και η ισοτιμία της δεν αφορούν μόνο το γυναικείο κίνημα, είναι προβλήματα ολόκληρης της εργατικής λαϊκής οικογένειας, του εργατικού - συνδικαλιστικού λαϊκού κινήματος, της νεολαίας.

Καλούμε σε ευρύτερη συσπείρωση γύρω από τα παρακάτω αιτήματα:

• Αναγνώριση της μητρότητας ως κοινωνικού δικαιώματος. Η μητρότητα δεν είναι θητεία να εξαγοράζεται με κάποια ένσημα.
• Εξασφάλιση σταθερής εργασίας για όλες τις γυναίκες, Ελληνίδες και μετανάστριες, με 5ήμερο, 7ωρο, 35ωρο. Συνταξιοδότηση στα 55 και τα 50 για τα ΒΑΕ. Διατήρηση του 5ετούς μειωμένου ορίου συνταξιοδότησης των γυναικών σε σχέση με τους άνδρες.
• Να απαγορευτούν ουσιαστικά οι απολύσεις εγκύων γυναικών.

Διεκδίκηση ολοκληρωμένων μέτρων, ώστε οι νέοι και οι νέες μετά τα 18 να μπορούν να επιλέγουν πότε θα αποκτήσουν οικογένεια, χωρίς να κωλύονται από εμπόδια επιβίωσης. Τέτοια μέτρα είναι, π.χ., η επιδότηση ενοικίου για τους ανέργους, νέους και νέες. Ατοκα στεγαστικά δάνεια για νέα ζευγάρια για απόκτηση κύριας κατοικίας, το «πάγωμα» όλων των δανείων που έχουν λάβει ως εργαζόμενοι σημερινοί άνεργοι, κρατική μέριμνα στην υλοποίηση προγραμμάτων λαϊκής στέγης για τη δημιουργία ασφαλών, σύγχρονων και φθηνών κατοικιών.

• Υπαρξη ενός ολοκληρωμένου δικτύου κοινωνικών εγκαταστάσεων για την οικογένεια, το παιδί, τα άτομα της τρίτης ηλικίας, για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, που θα συμβάλλει και στη βελτίωση της ζωής της γυναίκας, στην αύξηση του ελεύθερου χρόνου της, αφού με τα σημερινά δεδομένα το μεγαλύτερο βάρος της φροντίδας πέφτει στις πλάτες της. Δωρεάν, δημόσιοι, σύγχρονοι βρεφονηπιακοί σταθμοί και δημόσια κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών και νηπίων. Κατ' οίκον στήριξη του νέου ζευγαριού που απέκτησε παιδί, για να αντιμετωπίσει τα όποια προβλήματά του.
• Κατάργηση των τροφείων στους παιδικούς σταθμούς των δήμων, των εισιτηρίων στα εξωτερικά και στα απογευματινά ιατρεία των δημόσιων νοσοκομείων.
• Δημιουργία δικτύου κρατικών παιδικών κατασκηνώσεων για όλα τα παιδιά των εργαζομένων και των ανέργων. Προτεραιότητα στις οικογένειες με άνεργο, στις μονογονεϊκές, φτωχές λαϊκές οικογένειες, στους μετανάστες.
• Παροχή υπηρεσιών και φροντίδα με κρατική υποδομή και υπηρεσίες για την αντιμετώπιση προβλημάτων κακοποίησης του παιδιού. Βοήθεια σε παιδιά που έχουν δυσπροσαρμοστικούς γονείς ή και επικίνδυνους, οικογένειες με ιδιαίτερα προβλήματα που δέχτηκαν σοβαρά πλήγματα.
• Αδειες κυήσεως, τοκετού και γαλουχίας ίδιες για όλες τις γυναίκες. Δύο μήνες πριν και πέντε μήνες μετά τον τοκετό. Ενα χρόνο γονική άδεια με αποδοχές για κάθε παιδί, με πλήρη ιατροφαρμακευτική και ασφαλιστική κάλυψη ή μειωμένα ωράρια μέχρι τέσσερα χρόνια. Διευκολύνσεις για τη μητρότητα στη δουλειά. Να απαγορευτεί η νυχτερινή εργασία εγκύων και κατά την περίοδο της λοχείας.
• Αξιοποίηση της επιστήμης και της τεχνολογίας για την πρόληψη του επαγγελματικού κινδύνου. Για δημόσιες υπηρεσίες Υγιεινής και Ασφάλειας, με προσωπικό, γιατρούς, τεχνικούς, νοσηλευτές, δημόσιους λειτουργούς.
• Κέντρα Υγείας, αστικά και αγροτικά, κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού. Προγράμματα πρόληψης, εμβολιασμών, τεστ ΠΑΠ, μαστογραφιών κλπ., που θα καλύπτουν όλες τις γυναίκες. Διεύρυνση των ηλικιών για το εμβόλιο κατά του καρκίνου της μήτρας. Αποκλειστικά δημόσιες και δωρεάν υπηρεσίες Υγείας.
• Επέκταση των Βαρέων Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, ώστε να καλύπτουν και τη μητρότητα.

Η αντιμετώπιση του Δημογραφικού, που υποκριτικά προβάλλεται, δεν μπορεί να γίνει αν δεν αντιμετωπιστούν ορισμένοι από τους βασικούς παράγοντες που επιδρούν στο πρόβλημα, όπως είναι η φτώχεια, η ανεργία, η ανασφάλεια, το κόστος ζωής. Η ελευθερία επιλογής, αν και πόσα παιδιά θα αποκτήσει μια οικογένεια, μπορεί να υπάρξει μόνο αν είναι λυμένα, με ευθύνη του κράτους, τα προβλήματα που σχετίζονται με τη γέννηση και ανάπτυξη του παιδιού.

Το ΚΚΕ καλεί σε κοινωνική και πολιτική αφύπνιση, για να γίνει δυνατή η μόνη λαϊκή διέξοδος. Αγωνίζεται για:

• Τον απεγκλωβισμό των λαϊκών στρωμάτων από τη λογική και την πρακτική της συναίνεσης. Την ανάπτυξη και ενίσχυση του λαϊκού κινήματος, της ταξικής συσπείρωσης στο συνδικαλιστικό κίνημα, στο ΠΑΜΕ, των αγωνιστικών γυναικείων συλλόγων, της ΟΓΕ κλπ.
• Την καταδίκη του δικομματισμού, αλλά και κάθε συστήματος στην εναλλαγή των αστικών κυβερνήσεων. Ενίσχυση του ΚΚΕ μέσα στις εργατικές και κοινωνικές οργανώσεις, στο συσχετισμό που καταγράφεται σε κάθε πολιτική μάχη. Ενεργητική συμμετοχή στις συσπειρώσεις και στα μέτωπα πάλης με αντιιμπεριαλιστικούς - αντιμονοπωλιακούς στόχους, στη γραμμή συγκρότησης της λαϊκής συμμαχίας, του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, για να ανοίξει ο δρόμος για την εργατική λαϊκή εξουσία.

Μόνο με τη Λαϊκή Εξουσία μπορούν να τεθούν οι βάσεις - με την κοινωνική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό, τον εργατικό και κοινωνικό έλεγχο - για να γίνει η μητρότητα κοινωνική υπόθεση, για να εξασφαλιστεί το δικαίωμα της γυναίκας στην εργασία, στον πολιτισμό, στον ελεύθερο χρόνο, για να απολαμβάνει κάθε άνθρωπος ισότιμα τις επιστημονικές, τεχνολογικές, πολιτιστικές κατακτήσεις της ανθρωπότητας.

Η ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΚΕ ΤΟΥ ΚΚΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΟΤΙΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ