Το κεφάλαιο γνωρίζει πως δεν μπορεί να στηρίζει για πάντα την εξουσία του στην ικανότητα των αστικών κομμάτων να ενσωματώνουν τμήματα της εργατικής στην πολιτική τους δύναμη.

Αργά ή γρήγορα, οι εργάτες και τα παιδιά τους βγαίνουν στο δρόμο όχι μόνο με συνδικαλιστικά αιτήματα, αλλά και με αναγωγή αυτών των αιτημάτων στο κεντρικό πολιτικό πρόβλημα. Κι εκεί αναγκαστικά συναντούν με ταξικούς όρους και την πολιτική εκπροσώπησή τους, το Κομμουνιστικό Κόμμα.

Οι κινητοποιήσεις για την Παιδεία, ακόμα κι όταν το αίτημα είναι «επί μέρους», ενσωματώνουν έντονα το στοιχείο της ταξικής θέσης των παιδιών που κινητοποιούνται.

Σαν τέτοιες είναι «εκτός ελέγχου», ανησυχούν την αστική τάξη. Κι έτσι οι διευθυντές της εκπαίδευσης, σωστά από τη σκοπιά της τάξης που υπηρετούν, σπεύδουν να βρουν τον κομμουνιστικό δάκτυλο.

Αυτό όμως, η καταγγελία του κομμουνιστικού δακτύλου ως υποκινητή, δεν αρκεί. Ετσι, παράλληλα, καλλιεργείται μια φιλολογία περί τάξεων που επιχειρεί να εξαφανίσει τη βασική ταξική διαφορά (εργάτες - κεφάλαιο) για να μπορέσει να εξαφανίσει και τον ταξικό πόλεμο.

Φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες όλο και πιο συχνά αναφέρονται σε μια κατ' όνομα - ανύπαρκτη πραγματικά - «μεσαία τάξη». Οταν μιλάνε γι' αυτήν δεν αναφέρονται στους κλασικούς μικρομεσαίους αυτοαπασχολούμενους. Επιχειρούν να χαϊδέψουν τα αυτιά μιας ομάδας του πληθυσμού, που κινείται σε κάπως ανώτερο μισθολογικό - μορφωτικό επίπεδο από αυτό του κλασικού μισθωτού, που, ενώ έχουν κερδηθεί με την αστική ιδεολογία ως τρόπο ζωής, δεν μπορούν να ανταποκριθούν και οικονομικά στις απαιτήσεις αυτού του τρόπου ζωής. Τους ονομάζουν, λοιπόν, τάξη και, μάλιστα, μεσαία.

Ετσι, από τη μια, ενισχύουν την αυταπάτη τους ότι δεν ανήκουν στην εργατική τάξη και, παράλληλα, τους ενισχύουν την αίσθηση ότι μπορούν να «εξελιχθούν» και σε αστούς. Το φαινόμενο δεν είναι νέο. Αλλωστε, είναι τα στρώματα που κάνει συμμαχίες η αστική τάξη. Και εμφανίζουν τη «μεσαία τάξη» με ένταση, κάθε που η εργατική τάξη αρχίζει να συντονίζει τα βήματά της ως τάξη απέναντι σε άλλη τάξη, το κεφάλαιο, για να εμποδίζουν διαδικασίες εξασφάλισης της ταξικής της ενότητας και των δικών της συμμαχιών.

Σ' ένα τέτοιο πλαίσιο - όταν η αστική τάξη συγκεντρώνει και σε επίπεδο οργάνωσης των πολιτικών κομμάτων που τη στηρίζουν δυνάμεις (σ' αυτήν τη διαδικασία εντάσσεται το νέο «Δημοκρατικό Κόμμα» στην Ιταλία)- εντείνεται και η πολιτική συμμαχιών της, έτσι που ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού να συσπειρώνονται γύρω από τη γραμμή του κεφαλαίου.

Σήμερα αυτή η γραμμή προσπαθεί να περάσει σαν αυτονόητο ότι η γενική ευημερία εξαρτάται άμεσα από την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου, ανταγωνιστικότητα στην οποία καλούνται να συμβάλουν τα μέγιστα - προσδοκώντας κάποιο όφελος - τα σπουδαγμένα τμήματα των εργαζομένων. Πρόκειται για δόλωμα ενσωματωμένο στο αγκίστρι. Δεν υπάρχει περίπτωση να το δαγκώσεις, χωρίς να καταπιείς και το αγκίστρι.

Αυτό το δόλωμα δεν πρέπει να το τσιμπήσει η μεγάλη πλειοψηφία της μισθωτής διανόησης. Ειδικά τώρα, που η εργατική τάξη πασχίζει να βοηθήσει τα παιδιά της να σταθούν όρθια στο μετερίζι.