Κλείνοντας την εισηγητική τοποθέτησή της η Αλέκα Παπαρήγα έκανε μια σύντομη παρουσίαση των θέσεων του ΚΚΕ γύρω από τις οποίες θα ξεδιπλωθεί η τρίμηνη καμπάνια.

«Ποιες είναι οι θέσεις του Κόμματος. Δώσαμε ένα κείμενο στο οποίο περιληπτικά δίνουμε τις θέσεις μας. Εχουμε πάρα πολύ υλικό. Στη διάρκεια της καμπάνιας βεβαίως θα το δημοσιοποιήσουμε. Ακόμα σκεφτόμαστε και τα μαργαριτάρια των σχολικών βιβλίων να τα κυκλοφορήσουμε, ακριβώς για να ανέβει η πίεση να καταργηθούν αυτά τα βιβλία.

Για να ξεκαθαρίσω, θα πω γενικά τη θέση μας. Η εξέλιξη της επιστήμης και η πλατιά εφαρμογή της στην παραγωγή απαιτούν έναν άνθρωπο με πολύ υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο από εκείνον των προηγούμενων γενιών. Εναν άνθρωπο που θα διαθέτει γνώση των βασικών αρχών της επιστήμης που εφαρμόζεται στην παραγωγή και ευρύτερα, ταυτόχρονα όμως θα έχει και μια συνολική αντίληψη του κόσμου που ζει.

Βεβαίως, εδώ άλλος μπορεί να έχει αντίληψη συντηρητική, προοδευτική, κομμουνιστική, δημοκρατική, αλλά εν πάση περιπτώσει να μπορεί να διαμορφώνει αντίληψη για το σύνολο της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Μέσα από την Παιδεία να αναπτύσσονται τουλάχιστον και κάποια κριτήρια για να μπορεί να κρίνει, άλλος έτσι, άλλος αλλιώς. Δεν μπορεί όμως να υπάρχουν πολύπλευρες ικανότητες με ανθρώπους των οποίων οι γενικές γνώσεις να είναι κατώτερες των αναγκών. Η εξειδίκευση οδηγεί σε μια φοβερή μονομέρεια και μάλιστα η εξειδίκευση αντέχει και σε ένα μικρό χρονικό διάστημα αφού θα εναλλάσσονται τα επαγγέλματα.

-- Υποστηρίζουμε το ενιαίο υποχρεωτικό 12χρονο σχολείο. Κι εδώ έχει πολλές παγίδες το ζήτημα. Για 12χρονο υποχρεωτικό σχολείο μιλάει και η Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά εμείς όταν λέμε "ενιαίο" το εννοούμε. Δηλαδή, τα παιδιά τελειώνοντας το σχολείο θα έχουν μια υψηλού επιπέδου, για το Λύκειο βεβαίως, γενική μόρφωση και από κει και μετά θα επιλέγουν οποιαδήποτε επαγγελματική επιλογή, επαγγελματική κατάρτιση ή θα πάνε στο Πανεπιστήμιο, όπου θα έχουν πια μια επιστημονική μόρφωση και επιστημονική ειδίκευση.

Είμαστε αντίθετοι στο 12χρονο σχολείο το οποίο διασπάται, έστω κι αν οργανωτικά θεωρείται ενιαίο, σε Γενικό Λύκειο και Επαγγελματικό Λύκειο και πολύ περισσότερο με τη νέα διάσπαση που έρχεται με τις Επαγγελματικές Σχολές, που προδικάζουν ότι τα παιδιά δε θα τελειώνουν ούτε το Λύκειο.

-- Είμαστε αντίθετοι σε κάθε είδους υποκατάστατα επαγγελματικής εκπαίδευσης, όπως τα ΙΕΚ και τα ΚΕΚ και άλλες μορφές εφήμερης και εμπειρικής μάθησης. Δεν είναι μόνο το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης. Αυτές οι μορφές πρέπει να καταργηθούν και οι δημόσιες και οι ιδιωτικές. Το ενιαίο σχολείο προϋποθέτει ισότιμη παροχή, γενική μόρφωση σε όλους. Δεν μπορεί να πάμε σ' αυτό που λέει, π.χ., το ΠΑΣΟΚ και που η κυβέρνηση δεν το λέει - αφήνει το ΠΑΣΟΚ να μπει μπροστά σαν "λαγός" - το αποκεντρωμένο σχολείο με το διαφοροποιημένο πρόγραμμα, και στην ουσία σε ανισότιμα σχολεία.

Ολα τα παιδιά, ανεξαρτήτως ταξικής προέλευσης - οι ταξικοί φραγμοί δεν καταργούνται -, να έχουν τουλάχιστον το ίδιο αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας, να μαθαίνουν τα ίδια. Οι ταξικοί φραγμοί βεβαίως επηρεάζουν και τη μάθηση, την εμποδίζουν ή τη δυσκολεύουν, αλλά εν πάση περιπτώσει τουλάχιστον να υπάρχει ενιαίο δημόσιο δωρεάν σχολείο. Και βέβαια μετά το σχολείο, γι' αυτούς που θέλουν, π.χ., να ακολουθήσουν ένα επάγγελμα που δε χρειάζεται Πανεπιστήμιο, να υπάρχουν μεταλυκειακές δημόσιες Σχολές, υψηλού βεβαίως επιπέδου, 2χρονες, 3χρονες, χρονιάτικες.

Εδώ πια η επιστήμη θα μιλήσει για το πόσο χρόνο και τι σπουδές χρειάζονται για να κάνεις ένα επάγγελμα. Αυτές να είναι ανοιχτές και προς το Πανεπιστήμιο για όσους θέλουν να συνεχίσουν. Αλλοι μπορούν να πάνε στο Πανεπιστήμιο, το οποίο, εννοείται για μας, είναι το αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν. Παράγει, ας το πω έτσι, επιστήμονες, το επιστημονικό εργατικό δυναμικό ή τους επιστήμονες που ανήκουν και σε άλλα κοινωνικά στρώματα, παράγει έρευνα. Παράγει γνώση. Εδώ ποιος καθορίζει τι θα ερευνηθεί, ποιος καθορίζει πώς θα αξιοποιηθεί αυτή η γνώση. Κι εδώ πάνω φτιάχνουν τον καινούριο νόμο. Προωθούν πανεπιστήμια τα οποία θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους, όπως ανταγωνίζεται η ΔΕΛΤΑ τη ΜΕΒΓΑΛ. Ετσι γίνεται άλλωστε και στο εξωτερικό.

-- Εμείς υποστηρίζουμε τον κοινωνικό χαρακτήρα της επιστήμης. Ο οποίος έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την ύπαρξη ιδιωτικών πανεπιστημίων και γενικά με την ιδιωτικοοικονομική λειτουργία των δημόσιων.

Η Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση βεβαίως πρέπει να είναι αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν και στην αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας.

Εχουμε και πολύ πιο αναλυτικές προτάσεις. Θα ήθελα να σταθώ σε δύο ζητήματα πιο ειδικά.

Το ένα αφορά την ειδική αγωγή. Επειδή γίνεται πολύς λόγος για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Εδώ, ακριβώς επειδή έχει ιδιωτικοποιηθεί - ήταν ιδιωτικοποιημένη και ιδιωτικοποιείται ακόμα περισσότερο - και η Παιδεία για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, εμείς υποστηρίζουμε δημόσια δωρεάν ειδική αγωγή για όλα τα ανάπηρα παιδιά που έχουν ανάγκη, από τον ειδικό βρεφονηπιακό σταθμό και το σχολείο εκεί που χρειάζεται.

Δηλαδή, για τυφλούς, κωφούς, με αυτισμό, με νοητική υστέρηση, βαριά υστέρηση ή ειδικές τάξεις. Μπορεί να υπάρχουν ειδικές τάξεις στο κανονικό σχολείο - δεν είμαστε υπέρ της απομόνωσής τους - αλλά με ειδικούς παιδαγωγούς στα κοινά σχολεία.

Εδώ ούτε για τα παιδιά που έχουν το πρόβλημα της δυσλεξίας δεν υπάρχουν ειδικοί. Η ειδική αγωγή να ενσωματώνει ακριβώς τις σύγχρονες κατευθύνσεις της παιδαγωγικής.

Να απευθύνεται με τον πιο εξειδικευμένο επιστημονικό τρόπο και στις πιο βαριές κατηγορίες αναπήρων. Μέτρα για τη στήριξη των αναπήρων μαθητών, φοιτητών, σπουδαστών. Δωρεάν παροχή συγγραμμάτων σε γραφή Μπράιγ ή σε μεγέθυνση γι' αυτούς που έχουν μερική όραση, κλπ.

Πλήρες δίκτυο υπηρεσιών διερμηνείας για τους κωφούς φοιτητές και σπουδαστές σε όλα τα ΤΕΙ και ΑΕΙ.

Υπάρχει και το ζήτημα βεβαίως και της επαγγελματικής αποκατάστασης. Η γνώση είναι καλή, αλλά δίχως την επαγγελματική αποκατάσταση δεν υπάρχει αντίστοιχη ωφέλεια.

Υπάρχει εδώ επίσης ένα πολύ μεγάλο ζήτημα. Τα παιδιά των μεταναστών, τα παιδιά των παλιννοστούντων. Λέμε ότι σήμερα είναι 180.000, αύριο μπορεί να είναι διπλάσιος αριθμός. Η κατάσταση είναι τραγική.

Είναι τέτοιες οι καταστάσεις μέσα στα σχολεία που καλλιεργούν και το έδαφος του ρατσισμού. Υπάρχουν γονείς που παίρνουν τα παιδιά τους, μετράνε πόσα είναι τα Αλβανόπουλα, τα Πακιστανόπουλα και τα παιδιά από τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες και αν δουν ότι είναι πολλά πάνε και κάνουν μεταγραφή αλλού.

Εμείς ζητάμε να υπάρχει ειδική μέριμνα ώστε τα προγράμματα σπουδών να σχετίζονται με τη χώρα προέλευσής τους και με τη χώρα υποδοχής.

Παράλληλα με το κοινό πρόγραμμα του σχολείου θα πρέπει να εξασφαλίζεται η διδασκαλία της μητρικής γλώσσας και της ιστορίας της πρώτης πατρίδας τους, ενώ μέτρα υποδοχής και άλλα συμπληρωματικά μέτρα θα παίρνονται για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, της δεύτερης πατρίδας, για όλα αυτά τα παιδιά ανάλογα με την ηλικία και το επίπεδο στο οποίο εντάσσονται.

Ειδικές ρυθμίσεις για την εξασφάλιση της ζωής των παιδιών αυτής της κατηγορίας έως και την ανώτατη βαθμίδα, ακόμα και ειδικά ποσοστά ίσως.

Ο διάλογος και η συζήτηση που θα κάνουμε μπορεί να μας δώσουν και προτάσεις πολύ καλύτερες από τις δικές μας ή και στο σύνολο ή και να διορθώσουμε προτάσεις που μπορεί να μην είναι και πάρα πολύ επαρκείς.

Ξεκαθαρίζω: Η διάθεσή μας είναι να συζητήσουμε. Θα συζητήσουμε και με εκπαιδευτικούς, θα συζητήσουμε και με επιστήμονες και με ανθρώπους οι οποίοι έχουν μια ειδική ευαισθησία και ασχολούνται με τα ζητήματα της Παιδείας.

Αλλά εμείς δεν πρόκειται να ακολουθήσουμε τη λογική που διαβάσαμε και ακούστηκε και στη Βουλή: Τι θέση έχει ο οικοδόμος στα θέματα Παιδείας; Και γράφτηκε και σε εφημερίδα, από πού κι ως πού ο πολιτιστικός σύλλογος Σεπολίων μπορεί να έχει γνώμη για την Παιδεία;

Εμείς θα συζητήσουμε και με τους νέους, αλλά θα συζητήσουμε με το γονιό. Με τον εργάτη, τον υπάλληλο, με τα λαϊκά στρώματα. Διότι αυτοί ξέρουν τι τραβάνε για να σπουδάσουν τα παιδιά τους, έχουν αρχίσει και καταλαβαίνουν ότι κάτι δεν πάει με τα αναλυτικά προγράμματα διδασκαλίας και επιτέλους πρέπει ακριβώς και να ακουστούν τα ερωτήματά τους και οι θέσεις τους, αλλά και να βοηθηθούν να καταλάβουν ότι δεν είναι χαμηλού πνευματικού επιπέδου που δεν καταλαβαίνουν τα αναλυτικά προγράμματα διδασκαλίας.

Τα αναλυτικά προγράμματα διδασκαλίας είναι τέτοια, τα οποία ένας άνθρωπος με μια κοινή λογική, με ένα ταξικό ένστικτο, με μια προοδευτική κοινωνική συνείδηση, δεν μπορεί να τα αφομοιώσει. Δεν μπορείς να τα αφομοιώσεις αυτά. Ιδιαίτερα όταν έχεις μια συνείδηση ριζοσπαστική, είναι αδύνατο, γιατί φαίνονται τόσο παράλογα, που δεν μπορείς να τα καταλάβεις.

Κλείνω λέγοντας το εξής: Βεβαίως η γνώση είναι δύναμη. Είναι παραγωγική δύναμη και η επιστήμη είναι δύναμη για τα πάντα. Το θέμα είναι όμως ποιος την παράγει και για ποιο σκοπό. Το ποιος την παράγει ξέρουμε, οι άνθρωποι την παράγουν. Το θέμα είναι ποιος τη χρησιμοποιεί, για ποιο σκοπό τη χρησιμοποιεί. Και όταν η γνώση χρησιμοποιείται για αντιλαϊκούς σκοπούς, γίνεται επικίνδυνη. Η απάντηση βεβαίως δεν είναι η αποστασιοποίηση από τη γνώση ούτε η περιθωριοποίηση, ούτε καμιά διάσταση διανοουμένων και των μη διανοουμένων, αυτό είναι λάθος.

Η απάντηση είναι διεκδίκηση αλλαγών στην Παιδεία και στην κοινωνία, ακριβώς γιατί η πρόοδος της επιστήμης και της γνώσης έχει αποδείξει ότι μπορούμε να ζήσουμε πολύ καλύτερα, μια ζωή πραγματικά ευτυχισμένη, όχι με τα καταναλωτικά και τα άλλα κριτήρια που καλλιεργεί το σύστημα, αλλά με εκείνα τα κριτήρια που διασφαλίζουν και τις υλικές και τις πνευματικές σύγχρονες και πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων».