ΚΛΙΝΤ ΙΣΤΓΟΥΝΤ
Οι σημαίες των προγόνων μας
Πέμπτη 9 Νοέμβρη 2006

Εδώ, σε αντίθεση με τον Λόουτς, δεν έχουμε να κάνουμε με αριστερό, έχουμε να κάνουμε με ρεπουμπλικάνο. Και μάλιστα δεξιότερα της δεξιάς ρεπουμπλικάνο. Και, δέστε την τρέλα ή, καλύτερα, το μεγαλείο της τέχνης, η οποία ξεπερνάει το δημιουργό της! Η ταινία του Κλιντ Ιστγουντ «Οι Σημαίες των Προγόνων μας», είναι μια προοδευτική, πέρα για πέρα προοδευτική, ταινία. Μια ταινία που χτυπάει γερά τον πόλεμο, την υποκρισία και την πατριδοκαπηλία. Μια ταινία πολύ αποκαλυπτική.

Σχεδόν ολόκληρος ο κόσμος έχει δει τη φωτογραφία των έξι Αμερικανών φαντάρων που, το 1945, καρφώνουν το κοντάρι της αμερικανικής σημαίας, στην κορυφή των βράχων του ιαπωνικού νησιού Ιβο Ζίμα! Το στιγμιότυπο αυτό έχει γίνει από γραμματόσημο μέχρι σύμπλεγμα αγαλμάτων! Λίγοι, όμως, ξέρουν την πραγματική ιστορία αυτής της φωτογραφίας. Και πολλοί λιγότεροι τη χυδαία εκμετάλλευσή της από την αμερικανική κυβέρνηση και τον αμερικανικό στρατό. Η οποία φωτογραφία, τελικά, δεν είναι και αληθινή!

Το πραγματικό στήσιμο της σημαίας, δεν απαθανατίστηκε ποτέ φωτογραφικά! Πού καιρός για τέτοια, σε μια σειρά από μάχες που κόστισαν τη ζωή σε 20.917 Ιάπωνες φαντάρους και σε 6.821 Αμερικανούς. (Οι τραυματισμένοι Αμερικανοί φαντάροι ξεπέρασαν τις 20.000, ενώ οι Ιάπωνες τραυματίες ήταν ελάχιστοι, αφού από αυτή τη μάχη έζησαν μόνον 1.083 φαντάροι)! Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά το ...δεύτερο στήσιμο της σημαίας. Ενα εικονικό στήσιμο, με μεγαλύτερο κοντάρι και μεγαλύτερη σημαία! (Την πρώτη σημαία την κατέβασε και την πήρε για «σουβενίρ» ο ναύαρχος του στόλου που πολιόρκησε το νησί. Ετσι προέκυψε το δεύτερο στήσιμο)! Πάνω στη δεύτερη φωτογραφία, στην κάλπικη, στήθηκε μια τρομερή εκστρατεία «πατριωτικής» απάτης. Οι τρεις επιζώντες του κάλπικου στησίματος της σημαίας αποσπάστηκαν από το μέτωπο και γύρισαν στην πατρίδα. Εκεί τους παρουσίασαν σαν τους γνήσιους και τους μετέτρεψαν σε περιοδεύοντα θίασο. Κρατώντας όλους τους όρους του θεάματος, φωτισμοί, ντεκόρ, μουσικές, αναπαράσταση του στησίματος, τους «έδειχναν» στον αμερικανικό λαό, ζητώντας του, στο όνομα των ηρώων που είχε μπροστά του, να αγοράσει πολεμικά ομόλογα! Οι αγορές αυτές θα βοηθούσαν την αμερικανική κυβέρνηση να συγκεντρώσει χρήματα, για να συνεχίσει τον πόλεμο! (Αλλος ο πατριωτισμός και ο διεθνισμός εδώ και άλλος στη Σοβιετική Ενωση, με το μεγάλο πατριωτικό πόλεμο, όπου οι θυσίες έγιναν από άλλης ποιότητας συνείδηση).

Ο Κλιντ Ιστγουντ δεν περιορίζει την κριτική του σε αυτό. Προχωράει και στη μεταχείριση των ίδιων των ηρώων μόλις κρίθηκε ότι πέρασε η «μπογιά» τους. Οταν, πια, η κυβέρνηση και ο στρατός, το σύστημα, δεν τους χρειάζονταν άλλο, τους πέταξαν σαν στυμμένες λεμονόκουπες! Ο ένας πέθανε αλκοολικός, ο δεύτερος «χάθηκε» σε ένα εργοστάσιο σαν επιστάτης, και ο τρίτος σχεδόν βουβάθηκε. Αυτός ο τρίτος, ο βουβός, στάθηκε η αφορμή να γραφτεί ένα βιβλίο (από το γιο του) στο οποίο στηρίζεται η ταινία. Αλλά ο Ιστγουντ κάνει κριτική και για τις ίδιες τις μάχες στην Ιβο Ζίμα. Για τις πολιτικές και πολεμικές σκοπιμότητες που έλαβαν χώρα εκεί και οι οποίες σκοπιμότητες ήταν πάνω από τις ζωές των φαντάρων.

Πράγματι, έχουμε να κάνουμε με μια αυστηρή, κριτική ταινία. Η οποία, βέβαια, δεν προχωράει σε προτάσεις, όπως κάνει αυτή του Λόουτς. Ομως, και μέχρι εδώ που φτάνει, είναι πολύ χρήσιμη. Μην ξεχνάμε πως μιλάμε για την Αμερική. Και μάλιστα μια Αμερική που βρίσκεται βουτηγμένη ως το λαιμό σε στρατιωτικές λογικές. Κάθε κριτική σίγουρα ερμηνεύεται σε προδοσία! Και αυτό είναι ένα μεγάλο ρίσκο για τον δημιουργό.

Ο Κλιντ Ιστγουντ από ταινία σε ταινία έχει οικοδομήσει μια εμπιστοσύνη με τους θεατές. Η σκέψη του προχωράει. Σήμερα διαθέτει μια αξιοπρόσεκτη ωριμότητα. Αν είχε ενστερνιστεί άλλη φιλοσοφία, αν είχε ερμηνεύσει σωστότερα τον κόσμο και την πραγματικότητα, θα του δινότανε η ευκαιρία να ξεδιπλώσει πλατύτερα το αναμφισβήτητο ταλέντο του. Αυτό όμως είναι, δυστυχώς, μόνο μια ευχή!

Παίζουν: Ράιαν Φίλιπε, Ανταμ Μπιτς, Τζέσε Μπράντφορντ, Ρόμπερτ Πάτρικ, Τζέιμι Μπελ, Πολ Γουόκερ, Μπένζαμιν Γουόκερ, Τζόζεφ Κρος.