Καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου
Το να μπει κανείς στη συμψηφιστική λογική αντιπαράθεσης στοιχείων και αριθμών σχετικά με τα θύματα των μεγάλων συγκρούσεων του 19ου και 20ού αιώνα θα ήταν όχι μόνο μάταιο αλλά και λαθεμένο. Λαθεμένο, διότι θα βοηθούσε στη συγκάλυψη του κεντρικού στόχου του μνημονίου, που με το πρόσχημα της ευαισθησίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα στρέφεται κατά της ιδέας της επανάστασης και της όποιας ριζοσπαστικής αλλαγής. Εγχείρημα, επομένως, που προσπαθεί να μηδενίσει και να στιγματίσει κάθε μορφή πολιτικού και κοινωνικού αγώνα ουσίας.
Εγραψαν πολλοί - και σωστά - ότι το μνημόνιο αποτελεί ύβρη όχι μόνο για τα 27 εκατομμύρια των νεκρών της Σοβιετικής Ενωσης, αλλά συνολικά των 55 εκατομμυρίων νεκρών του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου. Ομως, αυτό είναι η μία μόνο πλευρά του ζητήματος. Η άλλη είναι η προσπάθεια επαναφοράς του ψυχροπολεμικού κλίματος και της μακαρθικής αντιμετώπισης των αριστερών λαϊκών κινημάτων γενικότερα.
Τρεις είναι βασικά οι λόγοι αυτής της - κατά τη γνώμη μου καθόλου αναπάντεχης - μεταστροφής του «ήπιου» κλίματος, που επικράτησε μετά τις ανατροπές στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη:
Πρώτο, η ανεπάρκεια και η αποτυχία των ιδεολογικών όπλων που χρησιμοποίησε το σύστημα για να επιβάλει μια θεώρηση ακινησίας και στασιμότητας του ιστορικού γίγνεσθαι. Τα φληναφήματα περί του «τέλους της Ιστορίας» και του «τέλους των ιδεολογιών» των Αμερικανών πολιτικών «θεωρητικών» δεν πείθουν πλέον κανένα έμφρονα άνθρωπο.
Δεύτερο, η καλούμενη «παγκοσμιοποίηση», σε συνδυασμό με τη «Νέα Τάξη Πραγμάτων», συνειδητοποιούνται από τους λαούς κάθε μέρα και περισσότερο ως συγκάλυψη και ωραιοποίηση της πλέον στυγνής μορφής ιμπεριαλισμού, που γνώρισε μέχρι στιγμής η ανθρωπότητα.
Τρίτο, ο ιμπεριαλισμός αυτός, ωστόσο υφίσταται τα τελευταία δύο χρόνια αλλεπάλληλες και δεινές ήττες: στην Ευρώπη με την καταψήφιση του «ευρωσυντάγματος», στο Ιράκ και την Κύπρο, στις πρώην σοβιετικές ισλαμικές δημοκρατίες και σε ολόκληρη σχεδόν τη Λατινική Αμερική.
Το σύστημα βρίσκεται σε αδιέξοδο και καταφεύγει στη συστηματική καλλιέργεια του φοβικού συνδρόμου με τη βοήθεια της άγνοιας και της παραποίησης της Ιστορίας. Δεν αρκεί πλέον ο μπαμπούλας της τρομοκρατίας, χρειάζεται η νεκρανάσταση της αντικομμουνιστικής υστερίας.
Πώς διαφορετικά θα δικαιολογηθούν οι απαγωγές και βασανισμοί «υπόπτων», η παρακολούθηση τηλεφώνων, η χρήση απαγορευμένων ουσιών και όπλων κλπ, κλπ.
Χονδροειδή τα επιχειρήματα και η εξομοίωση φασισμού και κομμουνισμού; Ασφαλώς! Ομως ο στόχος είναι ο απλός και αδαής άνθρωπος του πεζοδρομίου. Ο άνθρωπος αυτός, που δεν ξέρει ότι Ευρωπαίοι αυτού του τύπου, που ψήφισαν το μνημόνιο στο Συμβούλιο της Ευρώπης, είναι γνήσια τέκνα εκείνων, που εξέθρεψαν τους φασισμούς του Μεσοπολέμου για να αποκρουστεί ο «κομμουνιστικός κίνδυνος».
Γι' αυτό και το ζήτημα δεν είναι απλό. Χρειάζεται συστράτευση όλων των γνήσιων δημοκρατικών δυνάμεων όπου Γης για να συντριβεί το αυγό του φιδιού πριν εκκολαφτεί ένα νέο τέρας και φτάσουμε πάλι στο χείλος ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου.