Μαξ Φον Σίντοου και Χάριετ Αντερσον |
Η ταινία γυρίστηκε πριν από 44 ολόκληρα χρόνια. Και εξακολουθεί να παραδίδει μαθήματα κινηματογράφου. Η εναλλαγή και η διάρκεια των πλάνων, οι θέσεις της μηχανής, οι κινήσεις και η εκφορά του λόγου από τους ηθοποιούς, οι σκιές και το φως της ασπρόμαυρης φωτογραφίας, οι ήχοι και η μουσική (Μπαχ), όλα τα στοιχεία της ταινίας είναι άψογα συγχρονισμένα. Με έναν συγχρονισμό, όμως, που δεν παρουσιάζεται. Εχεις την αίσθηση, πως όλα συμβαίνουν μόνα τους, τυχαία. Πουθενά δε βλέπεις το σκηνοθέτη να σου κλείνει το μάτι πονηρά λέγοντας «εγώ το έκανα αυτό». Ο Μπέργκμαν στέκεται «μακριά». Αφήνει την ιστορία του να μιλήσει...
Είναι κρίμα, καλλιτέχνες αυτής της εμβέλειας, να μην έχουν ανταμώσει με τη διαλεκτική υλιστική σκέψη. Τη μέθοδο, που θα τους επέτρεπε, να κάνουν την ιστορία τους, φύλλο και φτερό. Να φτάσουν την έρευνά τους στον πυρήνα. Εκεί που βρίσκεται η απάντηση στα ερωτηματικά τους. Ο «...Σπασμένος καθρέφτης», είναι μια κραυγή αγωνίας. Μια κραυγή αγωνίας, για τα δυσκολοαπάντητα ερωτηματικά του ανθρώπου. Τα ερωτηματικά, που αφορούν στην επικοινωνία, στην τέχνη, στον έρωτα, στο θάνατο... Ο μεγάλος Σουηδός σκηνοθέτης χρησιμοποιώντας τέσσερα πρόσωπα - πατέρα, γιο, κόρη, γαμπρό - και το σκηνικό ενός εξοχικού δίπλα στη θάλασσα, προσπάθησε να σκάψει τις «ψυχές» των ηρώων του και να πάρει τις απαντήσεις που έψαχνε. Δυστυχώς, αποσπώντας τους ήρωές του από το κοινωνικό περιβάλλον, που τους διαμορφώνει και το διαμορφώνουν, δεν μπόρεσε να αποφύγει τις μεταφυσικές ερμηνείες. Μεταφυσικές ερμηνείες, που τον οδήγησαν στο αδιέξοδο. Στην αποδοχή της ύπαρξης κάποιας εξωτερικής δύναμης, στη διαμόρφωση της συνείδησης και της ψυχολογίας των ανθρώπων. Στο Θεό, ...έστω και αν τον παρομοίασε με αράχνη!
Πολύς κόσμος θεωρεί τον Μπέργκμαν «δύσκολο». Πράγματι είναι δύσκολος, όπου ο ίδιος δεν έχει σαφείς απαντήσεις. Οπου ψάχνεται. Και επειδή είναι σοβαρός καλλιτέχνης, δεν κάνει εύκολες προτάσεις. Δε λέει ψέματα. Προτιμά να αποκαλυφθεί στο θεατή του, παρά να δώσει μια οποιαδήποτε απάντηση. Γι' αυτό οι ταινίες του, είναι, όπως λέμε, «προσωπικές», αφού λένε αυτό που πιστεύουν τη στιγμή που γυρίζονται. Και γι' αυτό έχουν αξία. Γιατί είναι οι ανυπόκριτες «εξομολογήσεις» ενός ανθρώπου.
Ο «...Σπασμένος καθρέφτης», ο οποίος απέσπασε το Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας, είναι μια από τις τρεις ταινίες του Μπέργκμαν, που αποτελούν την «τριλογία δωματίου», όπως καταγράφτηκαν στην ιστορία του κινηματογράφου. (Οι άλλες δυο είναι: Οι «Κοινωνούντες», 1962 και η «Σιωπή», 1963). Η τριλογία πραγματεύεται τα εξής θέματα: υπαρξισμός, θρησκεία, Θεός, ψυχανάλυση, ένστικτο, σχιζοφρένεια... Αυτή η περίοδος του Μπέργκμαν, ήταν από τις «δυσνόητες», για τους θεατές.
Παίζουν: Χάριετ Αντερσον, Γκούναρ Μπιόρνστραντ, Μαξ Φον Σίντοου, Λαρς Πασγκάρντ.