Εσβησε ένα μεγάλο αστέρι

Πέθανε ο Ελληνογεωργιανός μαέστρος Οδυσσέας Δημητριάδης

Τετάρτη 4 Μάη 2005

Οδυσσέας Δημητριάδης, αρχιμουσικός, δάσκαλος και συνθέτης
«Η μουσική είναι η ζωή μου...». Σε αυτή τη φράση ο, ελληνικής καταγωγής, Γεωργιανός Οδυσσέας Δημητριάδης , ο μεγάλος αρχιμουσικός, δάσκαλος και συνθέτης, συμπύκνωνε τη σχέση ολόκληρης της ζωής και της ύπαρξής του με τη μουσική. Ο μαέστρος, το άστρο του οποίου έλαμψε σε αμέτρητες συναυλίες και λυρικές παραστάσεις, εντός και εκτός ΕΣΣΔ, ο οποίος τίμησε την τέχνη του και γνώρισε την καταξίωση, πέθανε πλήρης ημερών τη Μ. Πέμπτη, σε ηλικία 97 χρόνων, στο σπίτι του στην Τιφλίδα από πνευμονική λοίμωξη. Το 1994 είχε παλιννοστήσει στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Τον τελευταίο καιρό, όμως, λόγω της ασθένειάς του, μετακόμισε, στην Τιφλίδα, όπου ζει ο γιος του.

Γεννημένος στις 7 Ιούλη 1908 στο Βατούμι της Γεωργίας (η οικογένειά του καταγόταν από τα Σούρμενα της Τουρκίας) από πολύ νωρίς έδειξε την κλίση του προς τη μουσική. Πρώτα άρχισε πιάνο, ύστερα βιολί, ενώ 14χρονος άρχισε να μελετά σύνθεση. Σπούδασε στο Ωδείο Τιφλίδας σύνθεση και ακολούθησε σπουδές αρχιμουσικού στο Ωδείο του Λένινγκραντ. Μετά την αποφοίτησή του εργάστηκε επί 10 χρόνια στην Οπερα της Τιφλίδας και η φήμη του γρήγορα απλώθηκε σε όλη την ΕΣΣΔ. Μετά από πρόσκληση του «Μπολσόι» παρουσιάζει σ' αυτό τη «Μνηστή του τσάρου», με εξαιρετική επιτυχία, ενώ από το 1947 - 1952 βρίσκεται στο τιμόνι της Κρατικής Συμφωνικής Ορχήστρας της Γεωργίας. Από το 1952 διορίζεται επικεφαλής της Ορχήστρας της Οπερας της Τιφλίδας, η οποία θριαμβεύει στο εσωτερικό (και στο «Μπολσόι»), αλλά και σε δίμηνη περιοδεία της σε Βραζιλία, Αργεντινή, Χιλή, Περού, Βενεζουέλα. Μεγάλη στιγμή της καριέρας του Οδ. Δημητριάδη ήταν η εμφάνισή του στο πόντιουμ της Ορχήστρας της Οπερας της Βιέννης.

Διατέλεσε αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Φιλίας ΕΣΣΔ - Ελλάδας, από το 1958. Το 1959, με ειδική άδεια, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, όπου μετά από 35 χρόνια χωρισμού συναντάται με τους συγγενείς του. Η πρώτη συνεργασία του με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών έγινε το 1964, οπότε διηύθυνε συναυλία στο «Ρεξ», ενώ το 1965 διευθύνει την «Ντάμα Πίκα» στη Λυρική. Την ίδια χρονιά διορίστηκε αρχιμουσικός στο «Μπολσόι», όπου διηύθυνε πολλές όπερες, ενώ πάντοτε είχε στενή επαφή με το Ωδείο Τιφλίδας και τους μαθητές του (ανάμεσά τους και ο εξαίρετος Τζάνσουγκ Καχίτζε). Πολλές ήταν οι εμφανίσεις του στο εξωτερικό, με σημαντικότερη την περιοδεία της Κρατικής Ορχήστρας της ΕΣΣΔ, σε ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικό (1969). Πολλές είναι οι όπερες που διηύθυνε από το 1974 και μετά στη Λυρική Σκηνή, ενώ ανεκτίμητος είναι ο ρόλος του στην παρουσίαση έργων Ελλήνων συνθετών.

Να σημειωθεί ότι έκανε την «αναστήλωση» της όπερας του Σαμάρα «Φλόρα Μιράμπιλις», αντικαθιστώντας την παλιά καμένη παρτιτούρα με νέα (βασίστηκε σε διασκευή). Το εγχείρημα χαρακτηρίστηκε ως θαύμα ενορχήστρωσης. Το 1980 ήταν μουσικός υπεύθυνος για την Ολυμπιάδα της Μόσχας, ενορχήστρωσε τον Ολυμπιακό Υμνο, και τον διηύθυνε στην έναρξη και λήξη των Αγώνων.

Για τη μεγάλη προσφορά του ο Οδ. Δημητριάδης τιμήθηκε με πολλά βραβεία της ΕΣΣΔ: Το «Παράσημο Τιμής» (1946), της «Εργατικής Κόκκινης Σημαίας» (1951), με τα μετάλλια «Για την άμυνα του Καυκάσου», «Για την ηρωική δουλιά στο Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο» (1946), «Για την ηρωική δουλιά» (1980). Του απονεμήθηκαν επίσης οι τιμητικοί τίτλοι του «Λαϊκού καλλιτέχνη» της ΕΣΣΔ, της Γεωργίας, της Αμπχαζίας κ.ά.