Η υποκρισία περισσεύει!

Με αφορμή την εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας για την Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας

Τετάρτη 3 Δεκέμβρη 2025

Η εγκύκλιος που στάλθηκε από το υπουργείο Παιδείας με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Μέρα Ατόμων με Αναπηρία προτείνει να διοργανωθούν στα σχολεία δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την προάσπιση του δικαιώματος των μαθητών με αναπηρία σε ισότιμη πρόσβαση στην Εκπαίδευση, για την καταπολέμηση στερεοτύπων και προκαταλήψεων εντός της σχολικής κοινότητας και την ανάγκη σεβασμού της μαθητικής ετερογένειας.

Θεμιτό και σωστό να συζητιούνται αυτά τα ζητήματα μέσα στις σχολικές κοινότητες, αλλά αν νομίζουν οι ιθύνοντες του υπουργείου Παιδείας και της κυβέρνησης ότι με την πλειοδοσία εύηχων διακηρύξεων θα ξελασπώσουν τη δική τους θέση για την κατάσταση της ειδικής εκπαίδευσης, στα ειδικά και στα γενικά σχολεία, είναι βαθιά γελασμένοι.

Αν νομίζουν ότι με υποκριτικά λόγια συμπάθειας θα καταλαγιάσει η αγανάκτηση εκπαιδευτικών και γονιών για τις σημαντικές ελλείψεις στη στελέχωση, χρηματοδότηση και συνολική στήριξη της ειδικής εκπαίδευσης, τους απαντάμε ότι λάθος πόρτα έχουν χτυπήσει.

***

Είναι το ίδιο το υπουργείο Παιδείας, με αποκλειστικά δική του ευθύνη, που με τον σχεδιασμό και τις προτεραιότητες που θέτει βάζει ανυπέρβλητα εμπόδια στην ισότιμη πρόσβαση των μαθητών, χωρίς ίχνος σεβασμού απέναντί τους, σε ένα σχολείο ανταγωνιστικό και σκληρό, που όχι μόνο δεν σέβεται τη μαθητική ετερογένεια αλλά σαν οδοστρωτήρας περνάει πάνω από τα όνειρα και τις ανάγκες όλων των μαθητών, είτε έχουν είτε όχι αναπηρία.

Σε αυτό το σχολείο, λοιπόν, που αγκομαχούν τα όνειρα των μαθητών και το μεράκι των εκπαιδευτικών...

Πλάι στα σχολεία, το σύστημα Υγείας, πρόληψης και αποκατάστασης είναι δραματικά συρρικνωμένο και υποβαθμισμένο, με αποτέλεσμα ο χώρος να κυριαρχείται από την ιδιωτική επιχειρηματική δράση, με τους γονείς και τα παιδιά να μετατρέπονται σε πελάτες, σε μία πολύ δαπανηρή δοκιμασία.

***

Οι οικογένειες, λοιπόν, σηκώνουν το βάρος των ελλειμμάτων του κράτους, με τη μεγάλη αγωνία τους για τα παιδιά τους και το μέλλον τους, όταν αυτοί δεν θα μπορούν να τα στηρίξουν.

Αυτή η πραγματικότητα μαρτυρά το μέγεθος της αναλγησίας του υπουργείου απέναντι στις μορφωτικές, επιστημονικές και θεραπευτικές ανάγκες των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρία.

Φυσικά η κατάσταση δεν είναι αποτέλεσμα αστοχίας ή αβλεψίας, αλλά συνέπεια των πολιτικών που κοστολογούν τις ανάγκες των μαθητών. Με τις πολιτικές που προωθούνται εδώ στη χώρα μας, αλλά και σε επίπεδο ΕΕ, πάνω από το 50% των μαθητών με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες έχει χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο από τους υπόλοιπους μαθητές, τα ποσοστά ανεργίας είναι υψηλά, οι αμοιβές τους δραματικά χαμηλότερες. Αυτές οι επιλογές έχουν τη σφραγίδα της οικονομίας που κινείται και σχεδιάζεται με βάση την κερδοφορία των λίγων. Είναι ο αδυσώπητος νόμος του καπιταλισμού και σε αυτόν τον βωμό θυσιάζονται οι μορφωτικές, επιστημονικές και θεραπευτικές ανάγκες των μαθητών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Για το ΚΚΕ η διεκδίκηση των σύγχρονων αναγκών, με βάση αυτό που προσδιορίζεται ως σύγχρονο, είναι στην προμετωπίδα των αγώνων 365 μέρες τον χρόνο.

Για το ΚΚΕ, ουσιαστικός σεβασμός στους μαθητές με αναπηρία είναι να μη συμβιβάζεσαι με την εμπορευματοποίηση της ειδικής εκπαίδευσης, τη φιλανθρωπία, την εγκατάλειψη των παιδιών μέσα και έξω από το σχολείο.

Οχι στις 3 Δεκέμβρη, μα όλο τον χρόνο, γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές διεκδικούμε το μέτρο της ανθρωπιάς της κοινωνίας να αντιστοιχηθεί με τις σημερινές σύγχρονες δυνατότητες για την πλήρη κάλυψη των αναγκών των μαθητών και απέναντι σε αυτό δεν κάνουμε βήμα πίσω.

***

Πολύ περισσότερο, όμως, παλεύουμε για ένα σχολείο που ο σεβασμός στη μαθητική ετερογένεια θα επιτυγχάνεται από τη συνολική του λειτουργία. Το σχολείο θα είναι όμορφο, σύγχρονο, σχεδιασμένο να μεταφέρει τη γνώση στέρεα, συγκροτημένα, ολόπλευρα με βάση την κατακτημένη γνώση της ανθρωπότητας, θα καλλιεργεί τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Οι τέχνες και ο αθλητισμός θα είναι συστατικό στοιχείο της λειτουργίας τους, γιατί ο κάθε άνθρωπος θέλει και το χρώμα και τον στίχο για να πλέξει τα όνειρά του, δεν του φτάνουν μόνο τα γράμματα.

Σε αυτό το σχολείο η ολόπλευρη στήριξη και ανάπτυξη όλων θα είναι αδιαπραγμάτευτη και πρώτιστη ευθύνη του σχολείου να την ενισχύσει και να την καλλιεργήσει. Η ετερογένεια του κάθε μαθητή θα είναι ο πλούτος του καμβά της κοινωνίας όπου θα χτίζεται ή θα ζωγραφίζεται με τη συμβολή όλων. Γιατί ο κάθε μαθητής στο σχολείο, είτε έχει είτε όχι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, και αναπηρία, φέρει το δικό του φορτίο, την ομορφιά των δυνατοτήτων του, και το σχολείο οφείλει να τις εντοπίσει και να τις καλλιεργήσει, για τη συλλογική υπόθεση.

Σε αυτή την υπόθεση, σε αυτή την κοινωνία, τη σοσιαλιστική, κανείς δεν θα περισσεύει.

Σε αυτό το σχολείο, σε αυτή την κοινωνία η «αναπηρία» θα μπει επιτέλους σε εισαγωγικά και ως λέξη θα προσδιορίζει μόνο την ανημποριά της κοινωνίας να την υπερνικήσει και όχι τη δυσκολία του μαθητή να αναπτυχθεί ολόπλευρα, όπως μας δίδαξε ο Σοβιετικός ψυχολόγος Vygkotsky.


Α. Γ.