Ζωή γεμάτη αγώνες και στρατευμένη δημιουργία

Στο πολύπλευρο έργο του χαράκτη αναφέρθηκε ο Δημήτρης Παυλόπουλος, καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ

Πέμπτη 27 Νοέμβρη 2025

Μέσα από την παρουσίαση του Δημήτρη Παυλόπουλου, καθηγητή Ιστορίας της Τέχνης στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ, ξεδιπλώθηκε η «μεγάλη πυκνότητα ζωής και αγώνων» του Τάσσου, όπως τη χαρακτήρισε ο ομιλητής.

Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και αναλυτική παρουσίαση, που ανέπτυξε πλευρές της καλλιτεχνικής εξέλιξής του και το «παρασκήνιο» εμβληματικών έργων του, με τα παραπάνω να εναλλάσσονται με στιγμιότυπα και σταθμούς της παρουσίας και δράσης του Τάσσου στις μεγάλες στιγμές της λαϊκής πάλης που τα ενέπνευσαν, «για τη λευτεριά και για το ψωμί». Αναδείχθηκαν το ανεξίτηλο στίγμα που έχει αφήσει ο μεγάλος κομμουνιστής χαράκτης, ο ρόλος του μαχόμενου κομμουνιστή καλλιτέχνη.

Ο ομιλητής ξεκίνησε από τις καταβολές της οικογένειας του Τάσσου, με αγωνιστές και δύο οπλαρχηγούς που πήραν μέρος και διακρίθηκαν σε μάχες στην Πελοπόννησο. Αναφέρθηκε στη δράση του από τα εφηβικά χρόνια, παραθέτοντας το πώς αντιμετώπισε ο ίδιος τη σύλληψη και φυλάκισή του «προληπτικά» ενόψει της Πρωτομαγιάς, για να «σωφρονιστεί». Ο Τάσσος είχε πει σχετικά: «Και, πραγματικά, όταν με άφησαν ελεύθερο "φρονηματίστηκα": Ζήτησα αμέσως και οργανώθηκα στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας».

Ακολούθησε εκτενής αναφορά στις σπουδές γλυπτικής, ζωγραφικής, χαρακτικής, στην τέχνη του βιβλίου, φτάνοντας στην πρώτη ατομική έκθεση, η οποία, μετά από δημοσίευμα στο οποίο σημειωνόταν πως «ο νέος καλλιτέχνης κατηγορείται ότι κομμουνίζει», είχε ως αποτέλεσμα την απομάκρυνσή του από τη σχολή του.

Αναβίωσαν στιγμές από τη δεκαετία του '40, τη σύνδεση με τον αγώνα των κομμουνιστών, «στον δρόμο τον ασυμβίβαστο», με τη συμβολή του στην έκδοση εντύπου μαζί με μια ομάδα με ΕΠΟΝίτικη καθοδήγηση τον Δεκέμβρη του 1943, τη συμμετοχή του σε λευκώματα μαζί με άλλους καλλιτέχνες που υπηρέτησαν την Τέχνη της Αντίστασης, το κόστος για το πρωτοποριακό, ανατρεπτικό του έργο.

Ενδεικτικό της άμεσης σύνδεσής του με τους αγώνες του λαού είναι το ότι μία μέρα μετά τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου ο Τάσσος ξεκινά να δουλεύει την ομώνυμη μεγάλη σύνθεσή του, ενώ το 1974, μετά την εισβολή στην Κύπρο, φιλοτεχνεί το «προσφυγόσημο».

Ο ομιλητής αναφέρθηκε σε ένα πολύπλευρο έργο και μια ζωή συνεχούς δημιουργίας με έμπνευση από τον ηρωικό αγώνα του λαού, βραβεύσεων, διδασκαλίας με «καλλιέργεια ήθους», έμπνευσης από τη μεσσηνιακή γη, επιρροών από τη βυζαντινή παράδοση, συμμετοχής σε πλήθος εκδόσεων και συμπόρευσης με μεγάλες μορφές της προοδευτικής Τέχνης, όπως η Βάσω Κατράκη, ο Γιάννης Ρίτσος, ο Γιώργος Σεφέρης, η Σωτηρία Μπέλλου και πολλοί άλλοι.

Για να φτάσει στην ολοκλήρωση της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Τάσσου, τη δεκαετία του '80, και στη διαρκή παρουσία του, έως το τέλος, στο πλευρό των συντρόφων του, δίπλα στην ΚΝΕ, στα Συνέδρια και Φεστιβάλ της.