Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 2 Νοέμβρη στις 11.30 π.μ. στο 11ο Γυμνάσιο - ΓΕΛ Θεσσαλονίκης (δίπλα στο Θέατρο Γης).

Θα μιλήσουν ο Θανάσης Σγούρος, Γραμματέας της ΤΟ Δήμου Θεσσαλονίκης, και ο Γιώργος Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ.

Η εκδήλωση θα ανοίξει με performance από την καλλιτεχνική ομάδα «FireArt».

Με την εκδήλωση αυτή, με αφορμή τα 80 χρόνια από την Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, η ΤΟ Δήμου Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ επιχειρεί να φωτίσει μια σχετικά άγνωστη σελίδα της Ιστορίας του εργατικού - λαϊκού κινήματος της πόλης. Μια κόκκινη γραμμή που δένει τη Θεσσαλονίκη με την Ανάφη, μέσα στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής.

Η ιστορία των «45» δεν ξεκινά από τη σύλληψή τους για αντιστασιακή δράση. Οι περισσότεροι μετρούσαν χρόνια ζωής στην εξορία, πολύ πριν την έναρξη του Β' ΠΠ, καθώς το ελληνικό αστικό κράτος είχε φροντίσει για τη λήψη κατασταλτικών μέτρων ενάντια σε κομμουνιστές και πρωτοπόρους αγωνιστές. Το 1926 οι «Επιτροπές Δημοσίας Ασφάλειας» σε όλη τη χώρα διέταξαν την εκτόπιση κάθε υπόπτου που θεωρούνταν «επικίνδυνος διά το κράτος και την κοινωνίαν», το 1929, με την ψήφιση του «Ιδιώνυμου», εκτοπίστηκαν ακόμα περισσότεροι αγωνιστές, και το 1936 πια η μεταξική δικτατορία στέλνει καραβιές σε ξερονήσια.

Ετσι, πρώην βουλευτές του ΚΚΕ, συνδικαλιστικά στελέχη, εργάτες, αγρότες, επιστήμονες που βρέθηκαν στη πρώτη γραμμή του αγώνα, εξορίστηκαν στην Ανάφη. Αργότερα, με την εισβολή Ιταλών και Γερμανών στην Ελλάδα, οι συνολικά 220 εξόριστοι της Ανάφης παραδόθηκαν ως έτοιμη «λεία» στον κατακτητή.

Παρά τις κακουχίες, ανέπτυξαν συλλογική ζωή, μορφωτική και πολιτική δράση, κρατώντας ζωντανό το πνεύμα της αντίστασης.

Το καλοκαίρι του 1942, 45 Αναφιώτες εξόριστοι μεταφέρονται στο στρατόπεδο «Παύλος Μελάς», όπου κρατούνται ήδη εκατοντάδες αγωνιστές από όλη την Ελλάδα, οι περισσότεροι μελλοθάνατοι.

Στις 29/12/1942 οι κρατούμενοι συγκεντρώνονται στο προαύλιο. Ο Γερμανός αξιωματικός διαβάζει τη διαταγή της γερμανικής Κομαντατούρας της Θεσσαλονίκης: «Ως αντίποινα διά σαμποτάζ γενόμενον υπό Ελλήνων ανταρτών, ο Στρατιωτικός Διοικητής Αιγαίου διατάσσει να εκτελεστούν οι 45 Ελληνες κρατούμενοι εξόριστοι της Ανάφης καταγόμενοι από τας περιοχάς της Ανατολικής Μακεδονίας και Δυτικής Θράκης τας κατεχομένας υπό των συμμαχικών βουλγαρικών στρατευμάτων». Στη συνέχεια ο Βούλγαρος αξιωματικός ανακοινώνει ότι θα δώσει χάρη στους κρατούμενους που θα πολιτογραφηθούν Βούλγαροι, δίνοντάς τους διορία 24 ώρες.

Οι «45» ακούν την ανακοίνωση με το κεφάλι ψηλά. Αρνούνται τη χάρη, με πλήρη επίγνωση ότι την επόμενη μέρα θα οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα, όπως και συνέβη.

Το πρωί της άλλης μέρας, τέσσερα φορτηγά αυτοκίνητα τους μεταφέρουν από το στρατόπεδο έξω από την πόλη. Στη διαδρομή οι Αναφιώτες τραγουδούν και αντιλαλούν οι δρόμοι της πόλης από τα τραγούδια τους.

Οι Αναφιώτες μεταφέρθηκαν στο «Κόκκινο Σπίτι», μια αποθήκη - κολαστήριο κοντά στο σημερινό Θέατρο Γης, και εκτελέστηκαν σε δύο ομάδες, στις 30/12/1942 και την 1/3/1943. Το παράδειγμά τους αποτελεί σύμβολο ανυποχώρητου αγώνα και ηρωισμού. Δεν λύγισαν. Πότισαν και με το δικό τους αίμα το δέντρο του αγώνα για ζωή και λευτεριά.

Η ΤΟ Δήμου Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ με αφορμή την εκδήλωση σημειώνει: «Το ΚΚΕ τιμά τον αντιφασιστικό αγώνα των λαών, εμπνεόμαστε και διδασκόμαστε από τη θυσία των 45 εκτελεσμένων. Με το αίμα των καλύτερων παιδιών του έχει αποδείξει την αφοσίωσή του στην εργατική τάξη, στο δίκιο του λαού.

Σήμερα, μέσα σε συνθήκες έντασης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και πολεμικής προετοιμασίας, αντλούμε διδάγματα από την ιστορική πείρα. Η πάλη ενάντια στην καπιταλιστική και ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα είναι μονόδρομος για τους λαούς! Για να δικαιωθούν οι αγώνες και οι θυσίες των παλαιότερων γενεών, για να ανοίξει ο δρόμος και να εκπληρωθούν τα όνειρα, οι σύγχρονες ανάγκες του λαού και των νέων, με την εργατική - λαϊκή νίκη, τον σοσιαλισμό - κομμουνισμό!».

Η ΤΟ Δήμου Θεσσαλονίκης, στην προσπάθειά της να συγκεντρώσει τα ακριβή ονόματα των 45 εκτελεσμένων, παρακαλεί όσους συγγενείς και φίλους έχουν στοιχεία να επικοινωνήσουν στο τηλέφωνο 6972690368.

(Η έρευνα για τη συλλογή και διασταύρωση στοιχείων είναι σε εξέλιξη)

Αξαρλής Ανδρέας, 34 ετών, τυπογράφος.

Ανδρεάδης ή Ανδρεανίδης Νικόλαος του Χρήστου, 21 ετών.

Ανδριώτης Κώστας, 35 ετών, δάσκαλος, μέλος του ΕΑΜ.

Απολλωνιάδης Λάζαρος.

Αραμπατζάνης ή Αρμπατζάνης Γεώργιος, 47 ετών, στέλεχος του ΚΚΕ.

Βαργεμέζης ή Βεργεμέζης Κώστας, συνδικαλιστικό στέλεχος, στέλεχος του ΚΚΕ.

Βαφειάδης Λάζαρος, 34 ετών, δάσκαλος.

Βαφειάδης Πέτρος του Κωνσταντίνου, 29 ετών, κινηματογραφιστής, στέλεχος του ΕΑΜ Φλώρινας.

Γκαζές Μισέλ, 37 ετών, πρώην βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ.

Γκίκας Γιάννης.

Γκούλιος Δημήτριος, καπνεργάτης, στέλεχος του ΚΚΕ.

Δούμας Κώστας, 42 ετών, στέλεχος του ΚΚΕ.

Ζάρας Δημήτρης, αντιφασίστας αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, στέλεχος του ΚΚΕ. Από την Ανάφη, εξόριστος της δικτατορίας Μεταξά, μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο «Παύλου Μελά» από τους Γερμανούς και τους συνεργάτες τους.

Κανλής Στέργιος του Αθανασίου και της Ελισάβετ, 35 ετών, μέλος του ΚΚΕ.

Καπουσίδης ή Καμποσίνης Δημήτρης, 29 ετών, ράφτης. Εξορίστηκε στην Ανάφη από τη μεταξική δικτατορία.

Κολιός Ξενοφώντας, 30 ετών, στέλεχος του ΚΚΕ.

Κοέν Ζαχαρίας, 60 ετών, καταγόταν από τον Βόλο, γεννημένος το 1882.

Κουβελιώτης Παναγιώτης, 32 ετών, μέλος του ΚΚΕ.

Κριτσανίδας Στέργιος ή Μιχάλης, συνδικαλιστικό στέλεχος.

Κυρμητσόπουλος Ευάγγελος.

Κωνσταντινίδης Ηλίας, 34 ετών, γεωπόνος.

Λεοντιάδης Γιάννης ή Ειρηναίος, 31 ετών.

Λιθαρής Κώστας.

Μαλαμίδης Κώστας, καπνεργάτης, ιδρυτής και πρόεδρος του Σωματείου Καπνεργατών Ελευθερούπολης, μέλος του ΚΚΕ. Εξόριστος της 4ης Αυγούστου.

Μαυρογιάννης.

Ναλμπάντης Δήμος.

Νικολέρης Νίκος, 38 ετών, καπνεργάτης, πρόεδρος της Κοινότητας Παναγιάς Θάσου, μέλος του ΚΚΕ.

Παζαρλής Δημήτρης (Μήτσος).

Παπαγαβριήλ Λυσίμαχος, 38 ετών.

Ραμαντάνης Γιώργος.

Ραμπότας Αγγελος.

Σαβακλής ή Σαβιακλής.

Σερμετζιάν Ντυράν.

Σουτσμετζής ή Τσουιτζμέζης.

Σταματιάδης Θ. (Αρτίκ), μέλος του ΚΚΕ.

Ταταρίδης Βαγγέλης, 22 ή 32 ετών, μέλος της ΟΚΝΕ.

Τούρπας Παναγιώτης, δάσκαλος, μέλος του ΚΚΕ.

Τσαμουταλίδης Κώστας, 31 ετών, ηλεκτρολόγος, μέλος του ΚΚΕ.

Τσίγκας Γιώργος, αγρότης, μέλος του ΚΚΕ.

Φωστηρόπουλος, παλιός αγωνιστής του ΚΚΕ από την Ανατολική Μακεδονία, εξόριστος στην Ανάφη από τη δικτατορία Μεταξά, που τον παρέδωσε στους χιτλερικούς.

Χατζηαταλίδης ή Χατζηαπταλίδης Σόλων, 28 ετών.

Χατζηθεοκλήτου Θεόκλητος του Αναστασίου, 34 ετών, κουρέας, μέλος του ΚΚΕ.

Χρονόπουλος Νίκος, 32 ετών.