Οταν η 13ωρη σκλαβιά και η «ευελιξία» βαφτίζονται «προστασία των εργαζόμενων γυναικών και της οικογένειας»
Σάββατο 11 Οχτώβρη 2025 - Κυριακή 12 Οχτώβρη 2025

Είναι πρόκληση για τις εργαζόμενες γυναίκες ο ισχυρισμός της κυβέρνησης της ΝΔ και του υπουργείου ότι με το νομοσχέδιο - τομή στο σμπαράλιασμα του εργάσιμου χρόνου, έντασης της εκμετάλλευσης των εργαζομένων για την αύξηση της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων - υπερασπίζεται και προωθεί τα δικαιώματα των γυναικών και των εργαζόμενων γονιών.

Η κυβέρνηση βαφτίζει «ενίσχυση της οικογένειας, προστασία της γονεϊκότητας» την κατοχύρωση του σύγχρονου εργασιακού Μεσαίωνα με τη 13ωρη σκλαβιά, που εξανεμίζει τον ήδη ελάχιστο ελεύθερο χρόνο των εργαζόμενων γονιών.

Οι διατάξεις που σχετίζονται με τη γυναικεία απασχόληση και τους εργαζόμενους γονείς, όχι μόνο δεν αφορούν στη σύγχρονη ανάγκη κοινωνικής προστασίας της μητρότητας, της οικογένειας, αλλά προωθούν περαιτέρω την αντιλαϊκή πολιτική περί «συμφιλίωσης επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής» - όπως ομολογούν τα κυβερνητικά στελέχη.

Πρόκειται για τις αντιλαϊκές κατευθύνσεις της ΕΕ, που υλοποιούνται διαχρονικά από τη σημερινή κυβέρνηση και όλες τις προηγούμενες, προωθώντας τη «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας. Στην πράξη σημαίνει για τις εργαζόμενες γυναίκες «συμφιλίωση» με τις «ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις, τα ωράρια - «λάστιχο», τα τσακισμένα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα, τη δουλειά τις Κυριακές, χωρίς καθολικά μέτρα προστασίας του γυναικείου οργανισμού.

Τολμάει να βαφτίζει «δικαίωμα» και «αίτημα» των εργαζόμενων γονιών την επέκταση της 4ήμερης - 10ωρης εργασίας όλο τον χρόνο. Με τη συγκεκριμένη διάταξη μετατρέπει τους εργαζόμενους σε γονείς 3 ημερών, καθώς μετά από 10 ώρες δουλειά και ατελείωτες ώρες εκτός σπιτιού δεν θα έχουν καν ελεύθερο χρόνο, ούτε αντοχές για τα παιδιά τους.

Ενώ το αντεργατικό έκτρωμα που βαθαίνει τη διευθέτηση του εργάσιμου χρόνου γιγαντώνει την ανασφάλεια του εργαζόμενου γονέα για το τι θα κάνει με τα παιδιά όσο θα λείπει από το σπίτι. Γιατί με ευθύνη διαχρονικά των κυβερνήσεων, δεν εξασφαλίζεται το καθολικό δικαίωμα των παιδιών στη δημόσια και δωρεάν προσχολική αγωγή και φροντίδα, όπως και στη δημόσια και δωρεάν δημιουργική απασχόληση, ενώ είναι ελάχιστα τα βρεφικά τμήματα στους δημοτικούς παιδικούς σταθμούς.

Μάλιστα, αυτήν την περίοδο, χιλιάδες εργαζόμενοι γονείς γίνονται «λάστιχο» για το ποιος θα πάρει το παιδί από το σχολείο, καθώς το ολοήμερο υπολειτουργεί και το υπουργείο Παιδείας βάζει απαράδεκτους «κόφτες» - κριτήρια αποκλείοντας πολλά παιδιά.

Φαίνεται πως η κυβέρνηση, πίσω από τα προσχήματα για μέτρα στήριξης της οικογένειας και αντιμετώπισης του δημογραφικού, μαζί με το «μοντέλο» του «ευέλικτου» εργαζόμενου, προωθεί και το «μοντέλο» του «ευέλικτου» γονέα, για να τον ξεζουμίζουν οι επιχειρηματικοί όμιλοι, όσο, όποτε και όπως επιτάσσουν τα συμφέροντα της κερδοφορίας και η ανταγωνιστικότητά τους.

Το δικαίωμα στη γονική άδεια «κομμένο» στα μέτρα της εργοδοσίας

Είναι πρόκληση η κυβέρνηση να παρουσιάζει ως μέτρο «στήριξης» των εργαζόμενων γονέων την κατοχύρωση του επιδόματος της γονικής άδειας ως αφορολόγητου και ακατάσχετου (άρθρο 11), την ώρα που η φοροληστεία τσακίζει το λαϊκό εισόδημα, για να βγαίνουν τα ματωμένα πλεονάσματα που πριμοδοτούν τους επιχειρηματικούς ομίλους και την πολεμική οικονομία.

Το συγκεκριμένο μέτρο αφορά σε επίδομα που παρέχεται στους εργαζόμενους γονείς από τη ΔΥΠΑ, μόνο για τους 2 από τους 4 μήνες της γονικής άδειας, στο ύψος του εκάστοτε κατώτατου μισθού, όπως θεσπίστηκε από τον αντεργατικό νόμο Χατζηδάκη (ν. 4808/2021).

Η πληρωμή της γονικής άδειας για τους υπόλοιπους 2 μήνες δεν εξασφαλίζεται. Αφήνεται στην «ευχέρεια» του εργοδότη αν θα πληρώσει τον εργαζόμενο γονιό. Το συγκεκριμένο «δικαίωμα» της γονικής άδειας καθίσταται κενό γράμμα, ενώ ενδέχεται να αξιοποιηθεί ως μέσο εκβιασμού για τους εργαζόμενους γονείς, ώστε να παραιτηθούν από τη χρήση της άδειας για να μη μείνουν απλήρωτοι.

Πρόκειται για ένα ακόμα «δώρο» της κυβέρνησης της ΝΔ και του αστικού κράτους στους επιχειρηματικούς ομίλους, αφού απαλλάσσουν τους εργοδότες από τις οικονομικές υποχρεώσεις προς τους εργαζόμενους γονείς - γυναίκες και άντρες - που ασκούν το δικαίωμα της γονικής άδειας.

Η υποκριτική ευαισθησία της κυβέρνησης και του υπουργείου Εργασίας αποκαλύπτεται στις πρόσφατες απολύσεις συνδικαλιστριών, εργαζόμενων μητέρων, όπως της μητέρας που απολύθηκε λίγες μέρες αφότου ζήτησε άδεια για το άνοιγμα των σχολείων, όπως ανέδειξε και με τη σχετική του Ερώτηση το ΚΚΕ στη Βουλή.

Παραμένουν οι αποκλεισμοί εργαζόμενων γυναικών από τα στοιχειώδη μέτρα προστασίας της μητρότητας

Είναι εξοργιστικό να παρουσιάζει η κυβέρνηση το άρθρο 75 του νομοσχεδίου ως βήμα για την «άρση των εμποδίων», που βιώνουν οι εργαζόμενες γυναίκες για να πάρουν το επίδομα κυοφορίας και λοχείας.

Στην πραγματικότητα, συνεχίζεται ο απαράδεκτος αποκλεισμός εργαζόμενων γυναικών από την άδεια τοκετού - λοχείας - μητρότητας, την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, καθώς παραμένει η απαράδεκτη διάταξη (άρθρο 39 ΑΝ 1846/1951) που θέτει ως προϋπόθεση τη συμπλήρωση 200 ημερών ασφάλισης από την πιθανή ή την πραγματική ημέρα τοκετού, τα τελευταία δύο χρόνια. Το μόνο που αλλάζει με το προτεινόμενο άρθρο του νομοσχεδίου είναι ότι οι μέρες ασφάλισης μπορούν να έχουν γίνει σε παραπάνω από έναν εργοδότη.

Στις συνθήκες της σημερινής εργασιακής ζούγκλας των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων με την επέκταση των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, της εποχικής δουλειάς, του Δελτίου Παροχής Υπηρεσιών, η παραπάνω απαράδεκτη διάταξη αποτελεί βασικό «κόφτη» στην παροχή άδειας και επιδόματος κυοφορίας και λοχείας, αποκλείοντας εργαζόμενες ακόμα και από τα στοιχειώδη μέτρα προστασίας της μητρότητας.

Η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν αίρει - όπως ισχυρίζεται - κάθε αποκλεισμό, αλλά απέρριψε τη σχετική τροπολογία του ΚΚΕ, όπως άλλωστε και η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Κυρίως δεν εξασφαλίζει άδεια τοκετού - λοχείας - μητρότητας, με πλήρη μισθολογικά και ασφαλιστικά δικαιώματα για όλες τις εργαζόμενες, εγκύους, ανεξαρτήτως εργασιακών σχέσεων.

Την ίδια στιγμή, δεν διστάζει να παρουσιάζει το νομοσχέδιο ως «ρυθμιστικό και προστατευτικό» για τις εργαζόμενες, επικαλούμενη τα άρθρα 12 και 13 που επεκτείνουν την άδεια μητρότητας και την προστασία από απόλυση στις ανάδοχες μητέρες.

Πίσω από τα προσχήματα της κυβέρνησης, κρύβεται η απουσία προστασίας της μητρότητας για τις εργαζόμενες. Οι απολύσεις εγκύων, μητέρων που επιστρέφουν από την άδειά τους στο όνομα της «λήξης σύμβασης» είναι ορισμένα αποκρουστικά περιστατικά που βιώνουν οι εργαζόμενες μητέρες.

Ποια «προστασία» είχε η μητέρα δύο παιδιών με αυτισμό, που απολύθηκε από την εταιρεία ΓΕΝΚΑ στο 401 Νοσοκομείο, επειδή δήλωσε ότι θα απεργήσει την 1η Οκτώβρη στην πανεργατική απεργία; Ετσι, όχι μόνο δεν εξασφαλίζεται η ολόπλευρη προστασία στον χώρο δουλειάς των εργαζόμενων μητέρων που είναι ανάδοχες, αλλά στερούνται και την αναγκαία επιστημονική κοινωνική στήριξη από εξειδικευμένες δημόσιες και δωρεάν κοινωνικές υπηρεσίες για την αναδοχή.

Οι εργαζόμενες γυναίκες εκτεθειμένες στην εργοδοτική βία

Με το άρθρο 3 του νομοσχεδίου, που αφορά σε συγχώνευση των άρθρων του Κώδικα Εργατικού Δικαίου για τη βία και παρενόχληση στους χώρους εργασίας, δεν ανατρέπεται το απαράδεκτο νομοθετικό πλαίσιο που καθιστά την καπιταλιστική εργοδοσία υπεύθυνη για τα μέτρα πρόληψης της βίας στους χώρους δουλειάς και για τη διαχείριση των καταγγελιών περιστατικών βίας και παρενόχλησης.

Πρόκειται για τη Σύμβαση 190 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, που ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία στον κατάπτυστο νόμο - έκτρωμα του Χατζηδάκη (ν. 4808/2021), με τη στήριξη όχι μόνο της κυβέρνησης της ΝΔ, αλλά και της συστημικής αντιπολίτευσης (π.χ. ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ).

Η συγκεκριμένη σύμβαση όχι μόνο καθιστά απροστάτευτες τις γυναίκες και τους άντρες από την εργοδοτική βία και τρομοκρατία, αλλά αφήνει στο απυρόβλητο αυτούς που ασκούν τη βία στον χώρο δουλειάς, δηλαδή τους εργοδότες και τα διευθυντικά στελέχη. Είναι αποκαλυπτικά τα στοιχεία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (2023) που φανερώνουν πως το 46% των καταγγελλομένων αφορά εργοδότες, και το υπόλοιπο 54% αφορά είτε άλλο μέλος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας, ή συγγενείς του εργοδότη ή διευθυντικά στελέχη. Εξάλλου, η συγκεκριμένη νομοθεσία έχει αξιοποιηθεί από την καπιταλιστική εργοδοσία για τη στοχοποίηση συνδικαλιστών/τριών με άθλια προσχήματα.

Είναι πρόκληση να μιλά η κυβέρνηση για μέτρα προστασίας των γυναικών από την πολύμορφη βία, την ώρα που αντιμετωπίζει με το κριτήριο του «κόστους - οφέλους» για το κράτος τα μέτρα στήριξης των κακοποιημένων γυναικών, υλοποιώντας τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Είναι χαρακτηριστικό ότι βρίσκεται στον αέρα η απρόσκοπτη λειτουργία του δικτύου δομών (Συμβουλευτικά Κέντρα, Ξενώνες Φιλοξενίας, Γραμμή SOS15900), καθώς λήγει το πρόγραμμα της ΕΕ από το οποίο εξαρτάται η χρηματοδότησή τους.

Ετσι, ενισχύονται η ανασφάλεια και η ομηρία των εργαζομένων στις δομές, που πάνω από 13 έτη υπογράφουν ετήσιες συμβάσεις εργασίας. Η κυβέρνηση όχι μόνο αρνείται τη μονιμοποίησή τους - αφού σύμφωνα με την ΕΕ «δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη» - αλλά φτάνει να απολύει το έμπειρο επιστημονικό προσωπικό από το Συμβουλευτικό Κέντρο Κομοτηνής.

«Ανάσα» ο δρόμος της σύγκρουσης για τις κοινωνικές ανάγκες

Το ΚΚΕ ζητά εδώ και τώρα την απόσυρση του κατάπτυστου αυτού νομοσχεδίου, όπως απαιτούν και εκατοντάδες συνδικαλιστικές οργανώσεις με τις απεργιακές κινητοποιήσεις τους, προετοιμαζόμενες για κλιμάκωση του αγώνα με νέα απεργία στις 14 Οκτώβρη.

Οι δυνάμεις του ΚΚΕ, μέσα και έξω από τη Βουλή, παλεύουν με κριτήριο την ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων, αντρών και γυναικών, των νέων ζευγαριών. Στο επίκεντρο των διεκδικήσεων είναι το καθολικό δικαίωμα ανδρών και γυναικών στην κοινωνική εργασία, με βάση την τεχνική - επιστημονική - καλλιτεχνική ειδίκευση, με γενική μείωση του εργάσιμου χρόνου και σταθερό ωράριο εργασίας, με αξιοπρεπείς μισθούς, με μέτρα υγείας και ασφάλειας, ουσιαστικής κοινωνικής προστασίας της μητρότητας με βάση τις τεράστιες επιστημονικές δυνατότητες του 21ου αιώνα.

«Ανάσα» για τις εργαζόμενες γυναίκες είναι ο δρόμος της σύγκρουσης με τον πραγματικό αντίπαλο: Το κεφάλαιο και την εξουσία του, το εχθρικό για τον λαό αστικό κράτος και την κυβέρνηση.

Με τη μαχητική θέληση και δράση τους, οι εργαζόμενες γυναίκες μπορούν να δυναμώσουν το ρεύμα αμφισβήτησης της κυρίαρχης πολιτικής, που διαχρονικά φέρνει σε αντιπαράθεση το δικαίωμα της γυναίκας στην εργασία με την κοινωνική ανάγκη προστασίας της μητρότητας, της οικογένειας. Σε συμπόρευση με το ΚΚΕ, μπορούν να ανοίξουν νέοι ελπιδοφόροι δρόμοι για την ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος, που έχει στο DNA του την εκμετάλλευση, τον πόλεμο, τη βία και τη γυναικεία ανισοτιμία.


Ι. Γ.