2025 The Associated Press. All |
Ως «πειστήρια» της ...αισιοδοξίας του για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας ο αναλυτής του «Reuters» παρουσιάζει το δημοσιονομικό νομοσχέδιο Τραμπ, με «φορολογικές περικοπές και απορρύθμιση για να τονώσει μια οικονομία που ήδη καταγράφει ανάπτυξη 4%», τα τεράστια κρατικά πακέτα της Γερμανίας για εξοπλισμούς και υποδομές, τη διόγκωση του κρατικού χρέους στη Γαλλία, που ξεπερνάει το 5%, τις αλλαγές που σηματοδοτεί η εκλογή της νέας πρωθυπουργού της Ιαπωνίας σε ό,τι αφορά τα επιτόκια, αλλά και το επερχόμενο νέο 5χρονο πλάνο της Κίνας, με επιπλέον μέτρα τόνωσης της οικονομίας και της εγχώριας τεχνολογικής ανάπτυξης. «Το υπερ-αντιπαραθετικό και ανταγωνιστικό παγκόσμιο περιβάλλον σημαίνει ότι καμία χώρα δεν θέλει να πατήσει φρένο», είναι το συμπέρασμα όπου καταλήγει.
Σε αντίθεση με το «πνεύμα» όσων καταγράφουν τα αστικά επιτελεία, όλα τα παραπάνω σηματοδοτούν το ακριβώς αντίθετο απ' όσα ισχυρίζονται: Η ύφεση όχι μόνο δεν απομακρύνεται, αλλά - με «σπασμένα τα φρένα» της καπιταλιστικής κερδοφορίας και της όξυνσης των ανταγωνισμών, καθώς τα καπιταλιστικά κράτη τα παίζουν «όλα για όλα» για τους επιχειρηματικούς τους ομίλους - η παγκόσμια καπιταλιστική οικονομία οδεύει προς νέα κρίση υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου.
Τα τελευταία στοιχεία μιλάνε από μόνα τους, με χαρακτηριστική τη νέα πολύ μεγάλη μείωση που γνώρισε η παγκόσμια βιομηχανική - μεταποιητική δραστηριότητα τον Σεπτέμβρη: Στην Ευρωζώνη ο σχετικός δείκτης πέρασε ξανά κάτω από το «όριο» που σηματοδοτεί την ύφεση και οι νέες παραγγελίες μειώθηκαν με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 6 μηνών, με «πρωταγωνίστριες» τις Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία. Στη Βρετανία η μεταποιητική δραστηριότητα συρρικνώθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 5 μηνών, εξαιτίας της μείωσης της εγχώριας ζήτησης και των εξαγωγών, ακόμα χειρότερα απ' ό,τι προέβλεπαν τα στοιχεία. Στις ΗΠΑ η οικονομία καταγράφει επιβράδυνση, στην Ιαπωνία ο σχετικός δείκτης κατρακύλησε κι άλλο, το ίδιο και στην Ινδία μετά τους εμπορικούς δασμούς 50% από τις ΗΠΑ. Ακόμα και στην Κίνα η μεταποίηση βρίσκεται για 6ο μήνα σε ύφεση.
Οι προβλέψεις λοιπόν ενισχύουν τις αβεβαιότητες για την οικονομία σε όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και δείχνουν νέα επιβράδυνση τους επόμενους μήνες. «Το πεπρωμένο φυγείν αδύνατον» για όσα βρίσκονται βαθιά χαραγμένα στην ίδια τη λειτουργία του καπιταλιστικού συστήματος.
Αυτά τα στοιχεία «διαβάζουν» τα καπιταλιστικά κράτη και οι ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, που ετοιμάζονται να φορτώσουν νέα βάρη στους λαούς, με όλους τους τρόπους: Με τον πληθωρισμό που καλπάζει, εξανεμίζοντας το λαϊκό εισόδημα. Με μνημόνια 40 δισ., τύπου Γαλλίας, με περικοπές σε κοινωνικές παροχές και επέκταση του εργάσιμου χρόνου, όπως στη Γερμανία, με νομοθετήματα - εκτρώματα για τη 13ωρη δουλειά, όπως στην Ελλάδα. Αρπάζοντας τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και τις αποταμιεύσεις, για να τα ρίξουν στη μηχανή του πολέμου και της πολεμικής οικονομίας, στέλνοντας εκατομμύρια στην «κοινωνική άβυσσο», όπως στις ΗΠΑ και στην ΕΕ.
Να λοιπόν γιατί οι καπιταλιστές ετοιμάζονται να ρίξουν ξανά τους λαούς στο ανθρωποσφαγείο ενός μεγάλου ιμπεριαλιστικού πολέμου, για τις «νέες ισορροπίες» και την πρωτοκαθεδρία στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.
Ολα αυτά βρίσκονται και πίσω από τις δυσκολίες, τις ταλαντεύσεις, τις αντιπαραθέσεις στο αστικό πολιτικό σύστημα, που ακουμπάνε όλα τα καπιταλιστικά κράτη: Από τα «πρόθυρα εμφυλίου» των ΗΠΑ μέχρι τις συνεχείς παραιτήσεις των πρωθυπουργών στην Γαλλία, και από τη δημοτικότητα των πρωθυπουργών που βρίσκεται στα τάρταρα σε Βρετανία, Γερμανία κ.α. μέχρι τις εκλογές - παρωδία σε όλη την Ανατολική Ευρώπη.
Με μαθηματική ακρίβεια όλα τα παραπάνω θα επηρεάσουν βαθιά και την ελληνική οικονομία, παρά τη «διαφορά φάσης» στην οποία βρίσκεται, μετά από μια δεκαετή και πλέον καπιταλιστική κρίση. Παρά τα κυβερνητικά παραμύθια περί «θωρακισμένης οικονομίας», οι ίδιοι παράγοντες που εμφανίζονται ως στοιχεία «ανθεκτικότητας» (π.χ. η άνοδος των επενδύσεων, των εξαγωγών κ.ο.κ.) είναι που ανοίγουν «πόρτες και παράθυρα» προς μια νέα κρίση, την οποία θα φορτώσουν και πάλι στον λαό.
Δεν έχει παρά να δει κανείς τα όσα γράφονται στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Βουλή, όπου όλα τα «καλά» για την καπιταλιστική οικονομία συνοδεύονται από έναν πολύ μεγάλο «αστερίσκο»: «Οι κυριότεροι βραχυπρόθεσμοι κίνδυνοι για τη διαμόρφωση του ρυθμού ανάπτυξης το 2025 και το 2026 συνοψίζονται σε όξυνση των γεωπολιτικών αναταραχών, σε πιθανή παρέκκλιση από τη δασμολογική συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (ή άλλη αποσταθεροποίηση των όρων του διεθνούς εμπορίου), σε μεγαλύτερη του αναμενόμενου επίπτωση των δασμών στην παγκόσμια και στην ευρωπαϊκή οικονομία, σε εντονότερη εκδήλωση των φαινομένων κλιματικής αλλαγής και στην περίπτωση καθυστέρησης της πραγματοποίησης προγραμματιζόμενων επενδύσεων. Παράλληλα, η ανατίμηση του ευρώ ενέχει κινδύνους για το εξωτερικό ισοζύγιο και την ανταγωνιστικότητα στην Ευρωζώνη, ενώ η εφαρμογή συσταλτικής δημοσιονομικής πολιτικής σε μεγάλες οικονομίες της ΕΕ ενδέχεται να επιδράσει αρνητικά στην εξωτερική ζήτηση».
Καθόλου τυχαία, ενόψει και όσων βρίσκονται μπροστά, τα «μηχανάκια» παίρνουν φωτιά για να διαμορφωθούν εναλλακτικές στο αστικό πολιτικό σύστημα, με στόχο την ενσωμάτωση της λαϊκής δυσαρέσκειας, την αποδοχή, ει δυνατόν και τη «στράτευση» του λαού στη στρατηγική του κεφαλαίου, σε συνθήκες μεγάλων «κλυδωνισμών».
Ο «πυρετός» λοιπόν που περιγράφουν τα αστικά επιτελεία και οι αναλυτές τους δεν είναι τίποτα παραπάνω από τον «πυρετό» της πολεμικής προετοιμασίας, της όξυνσης των ανταγωνισμών στις παραμονές μιας νέας μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης.
Οπως σημειώνεται και στις Θέσεις της ΚΕ για το 22ο Συνέδριο του ΚΚΕ: «Η υπερσυσσώρευση κεφαλαίου και η εκδήλωση της κρίσης δημιουργείται περιοδικά από τη φυσιολογική λειτουργία της καπιταλιστικής οικονομίας. Δεν αποτελεί κάποια εκτροπή της, όπως θέλουν να την προβάλλουν οι αστικές αναλύσεις. Γεννιέται από την αντίφαση που υπάρχει στον πυρήνα λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος στη σφαίρα της παραγωγής (...)
Δοκιμάστηκαν ξανά όλες οι διαχειριστικές επιλογές (όπως η αύξηση και στη συνέχεια η μείωση των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες των ιμπεριαλιστικών κέντρων, τα μεγάλα πακέτα κρατικών ενισχύσεων για την "πράσινη μετάβαση") και επιβεβαιώθηκε, για άλλη μια φορά, ότι μόνο συγκυριακά αμβλύνουν αντιθέσεις - δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις εγγενείς αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος που διογκώνονται.
Σ' αυτό το πλαίσιο, και με δεδομένη την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, προωθείται η στροφή προς την πολεμική οικονομία και την προετοιμασία για έναν ιμπεριαλιστικό πόλεμο μεγάλης κλίμακας, με στόχο αφενός να μεταθέσουν με τις επενδύσεις στην πολεμική οικονομία τον χρόνο εκδήλωσης της επόμενης μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης και αφετέρου να διαμορφωθούν προϋποθέσεις για μια σχετικά ελεγχόμενη, μεγάλη απαξίωση - καταστροφή κεφαλαίου στις διάφορες πολεμικές εστίες.
Η στροφή αυτή συνοδεύεται από αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης των εργαζομένων, μείωση των δαπανών κοινωνικής πολιτικής και ένταση του αυταρχισμού και της καταστολής σε όλα τα ιμπεριαλιστικά κέντρα.
Αποδεικνύεται, άλλη μια φορά, ότι δεν υπάρχει έγκλημα που το μεγάλο κεφάλαιο θα διστάσει να διαπράξει προκειμένου να διαφυλάξει την εξουσία του και να αυξήσει τα κέρδη του. Για τους ίδιους λόγους που κλιμακώνει την επίθεση στο εισόδημα και στα δικαιώματα των εργαζομένων την περίοδο της ιμπεριαλιστικής ειρήνης, σχεδιάζει να σύρει τους λαούς στο πεδίο των πολεμικών αναμετρήσεων. Το σύνολο των εξελίξεων επιβεβαιώνει ότι ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα ιστορικά ξεπερασμένο. Φωτίζει ότι η μόνη προοδευτική διέξοδος για την εποχή μας είναι το επαναστατικό πέρασμα στον σοσιαλισμό - κομμουνισμό».