Ενα τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συζήτηση του νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Ενίσχυση των υπηρεσιών των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων και συναφή οργανωτικά και διοικητικά ζητήματα». Μια συζήτηση που εστίασε στο υπερμνημόνιο του Ταμείου Ανάκαμψης, στον τρόπο με τον οποίο θα εκταμιευτούν τα πακέτα για τους επιχειρηματικούς ομίλους και, βέβαια, στα επιπλέον αντιλαϊκά προαπαιτούμενα που πρέπει να περάσουν ώστε να δοθούν οι χρηματοδοτήσεις.

Θυμίζουμε ότι γι' αυτό το θέμα έχει σηκωθεί πολλή συζήτηση τελευταία, μιας και έχουν βγει τα «μαχαίρια» ανάμεσα στους ομίλους για τη μοιρασιά των πακέτων του Ταμείου Ανάκαμψης, δεδομένων της στροφής στην πολεμική οικονομία και των δυσκολιών στην εύρεση νέων πεδίων κερδοφορίας στην ΕΕ. Κάτι που επιβεβαιώθηκε και με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψη κλιμακίου της Κομισιόν στην Αθήνα, προκειμένου να εξεταστούν όλα τα σχετικά ζητήματα, καθώς το Ταμείο ολοκληρώνει τον κύκλο του σε έναν χρόνο, τον Σεπτέμβρη του 2026, και η κυβέρνηση έχει «ανοιχτά» 194 ορόσημα. Η μόνη «βεβαιότητα» είναι ότι την ίδια στιγμή τα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα προχωρούν κανονικά, ενώ έχουν προγραμματιστεί και μια σειρά άλλα.

Η κυβέρνηση μέσω του εισηγητή της, Νεοκλή Κρητικού, παρουσίασε ένα νομοσχέδιο με στόχο την «ενίσχυση των υπηρεσιών των αναπτυξιακών προγραμμάτων, για την ταχύτερη απορρόφηση και αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, νομοσχέδιο του οποίου οι διατάξεις παρέχουν τα πλεονεκτήματα της αναβάθμισης και της ευελιξίας». Ουσιαστικά η κυβέρνηση θέλει να επισπεύσει τις διαδικασίες παράδοσης των «πακέτων» του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλων χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ. ΕΣΠΑ) σε μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους. Στόχος, όπως προαναφέραμε, είναι η γρήγορη ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων, με κίνητρα κρατικές χρηματοδοτήσεις, χρηματοδοτικά εργαλεία όπως ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, «Πράσινο» Ταμείο, Πολεμικό Ταμείο, τώρα και άλλες ενισχύσεις και φοροαπαλλαγές, για την προώθηση των αναγκαίων επενδυτικών προγραμμάτων, για τόνωση της επιχειρηματικότητας.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, στην τοποθέτησή του ουσιαστικά κατήγγειλε τη ΝΔ γιατί το νομοσχέδιο «είναι μνημείο προχειρότητας και απουσίας οποιουδήποτε σοβαρού σχεδίου ανάπτυξης της χώρας. Μπαλώματα, δήθεν μακροπρόθεσμος σχεδιασμός, που όμως δεν έχει τίποτα χειροπιαστό». Εψεξε δε την κυβέρνηση ότι «δημιουργείτε έναν παράλληλο μηχανισμό διοικητικού προσωπικού με ειδικές προνομιακές ρυθμίσεις», για να προσθέσει πως «δεν υπάρχει κανένα όραμα για την ανάπτυξη, την αξιοκρατική και διαφανή αξιολόγηση και αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων».

Είναι προφανές ότι για το ΠΑΣΟΚ το Ταμείο Ανάκαμψης είναι το ίδιο «ευαγγέλιο» στο οποίο από κοινού με τη ΝΔ ορκίζονται πίστη. Γι' αυτό λοιπόν οι αναφορές είναι για την ταχύτητα με την οποία υλοποιείται αυτό το υπερμνημόνιο, που περιλαμβάνει εκατοντάδες αντιλαϊκά προαπαιτούμενα, καθώς επίσης για το σε ποιους μοιράζονται τα «πακέτα», αντανακλώντας και τα τμήματα του κεφαλαίου που στηρίζονται από το ένα και το άλλο αστικό κόμμα. Αυτήν την κοινή στρατηγική επιχειρούν να την «αναβαπτίσουν» ως «ανάπτυξη για όλους», με τον Ανδρουλάκη να παρουσιάζει ως τάχα αλλαγή πολιτικής κατεύθυνσης μια κυβέρνηση «που συζητάει με τις τοπικές κοινωνίες, που δημιουργεί μηχανισμούς ελέγχου και προτεραιοποίησης μεγάλων έργων σε όλη τη χώρα τα οποία θα αλλάξουν το κλίμα της οικονομίας, την ποιοτική ανάπτυξη, το κοινωνικό μέρισμα αυτής της ανάπτυξης».

Εξάλλου, ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ έχουν μοιρασμένους ρόλους ως συστημική αντιπολίτευση προκειμένου να επαναφέρουν την κυβέρνηση στην «τάξη» όταν αισθάνονται ότι ...απομακρύνεται από τις κατευθύνσεις της ΕΕ. Στη συγκεκριμένη συζήτηση αυτόν τον ρόλο ανέλαβε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος.

Είπε: «Τι πετυχαίνετε, λοιπόν; Η Ελλάδα να απομακρύνεται συνεχώς από την Ευρώπη. Αυτό είναι ο κ. Μητσοτάκης. Ο ΣΥΡΙΖΑ με συνέπεια εδώ και αρκετά χρόνια καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις, νομοτεχνικά επεξεργασμένες, τεκμηριωμένες με εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους». Αυτή και μόνο η διατύπωση είναι η απόδειξη της στρατηγικής σύμπλευσης με τη ΝΔ. Οταν λένε ότι οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ συνοδεύονται από εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, αυτομάτως σημαίνει ότι είναι ενταγμένες στο πλαίσιο των δημοσιονομικών κανόνων που θέτει η ΕΕ και οι οποίες τσακίζουν το λαό, θεωρώντας τις ανάγκες του κόστος.

Στη συνέχεια εστίασε στη «χαμένη ευκαιρία» της κυβέρνησης να αξιοποιήσει το Ταμείο Ανάκαμψης, λες και οι πακτωλοί χρημάτων δεν πάνε στους επιχειρηματικούς ομίλους, την ώρα που τα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα, που «πάνε πακέτο», φορτώνονται στις πλάτες των λαϊκών νοικοκυριών...

«Το νομοσχέδιο είναι ενδεικτικό της αποτυχίας της κυβέρνησης. Είναι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που δυστυχώς είναι η χαμένη ευκαιρία για την Ελλάδα. Είχαμε μια ιστορική ευκαιρία για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και εσείς τη σπαταλήσατε: Απορρόφηση στο ένα τρίτο, στο 36%. Λιμνάζουν 4,1 δισεκατομμύρια ανεκμετάλλευτα. Το 37% των οροσήμων έχει ολοκληρωθεί και απομένει λίγος χρόνος μέχρι το 2026. (...) Είπατε πολλά για το Ταμείο Ανάκαμψης. Αποτύχατε όμως. Η στόχευσή σας ήταν οι γρήγορες αρπαχτές, να πάρουν οι λίγοι τα λεφτά και να τα κάνουν αέρα, δυστυχώς, και όχι πραγματικές επενδύσεις. Αυτή είναι η διαφορετική μας αντίληψη».

Αυτή λοιπόν είναι η αντίληψη του ΣΥΡΙΖΑ. Να μοιραστούν τα λεφτά σε άλλους ομίλους από εκείνους στους οποίους μοιράστηκαν, κάτι σαν εκείνο το τσιτάτο της κυβερνητικής θητείας του περί «δίκαιης ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας».

Οι δήθεν αντισυστημικοί της Ελληνικής Λύσης, με τον ειδικό τους αγορητή Βασίλη Βιλιάρδο, ήταν επίσης αποκαλυπτικοί. Κύριο στοιχείο κριτικής, όπως και από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ: «Η καθυστερημένη αυτή ενέργεια τεκμηριώνει την έλλειψη οργάνωσης του υπουργείου, οπότε επεξηγεί την αποτυχία του. Γιατί αποτυχία του υπουργείου στο Ταμείο Ανάκαμψης; Λόγω της πολύ χαμηλής πραγματικής απορρόφησης των κοινοτικών ενισχύσεων».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η παρέμβαση της Πλεύσης Ελευθερίας, που, αν και ισχυρίζεται ότι έχει σηκώσει αντισυστημική παντιέρα, επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά το πόσο συστημικό σκυλάκι είναι. Ο ειδικός αγορητής της, Αλέξανδρος Καζαμίας, έλεγε πως «υπάρχει κίνδυνος - και το θέσαμε ξανά στη συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή - να μην προλάβει η χώρα να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις. Υπάρχουν για παράδειγμα 145 προαπαιτούμενα τα οποία πρέπει να πληρωθούν ούτως ώστε να εκταμιευτεί η επόμενη δόση. Με τον τρόπο αυτό διακινδυνεύεται η απώλεια σημαντικών κονδυλίων, τα οποία κονδύλια θα έχουν μεγάλη επίδραση στην οικονομική ανάπτυξη». Θα μπορούσε άνετα να ήταν τοποθέτηση υπουργού της κυβέρνησης ή στελέχους της Κομισιόν, αφού - πράγματι - και η κυβέρνηση και η Κομισιόν έχουν ακριβώς την ίδια ανησυχία: Πώς θα υλοποιηθούν γρήγορα τα αντιλαϊκά προαπαιτούμενα, πώς θα τσακιστούν εργασιακά και λαϊκά δικαιώματα...

Και, βέβαια, και η Πλεύση δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ποιοι όμιλοι θα πάρουν τις χρηματοδοτήσεις και πώς αυτές θα αξιοποιηθούν με ...διαφάνεια. Είπε ο Καζαμίας: «Η προσέγγιση επίσης του νομοσχεδίου είναι τέτοια ώστε το μόνο που φαίνεται να απασχολεί την κυβέρνηση είναι να απορροφηθούν τα ποσά. Από εκεί και πέρα, το πώς θα επενδυθούν, το κατά πόσο θα επενδυθούν με σεβασμό στις διαδικασίες διαφάνειας και κατά πόσο θα υπάρχει αποτελεσματικότητα από τις επενδύσεις αυτές, είναι θέματα με τα οποία το νομοσχέδιο είτε δεν ασχολείται, είτε ασχολείται πάρα πολύ επιδερμικά. Πρόκειται για εμβαλωματικές ρυθμίσεις, για μερεμέτια, στην πραγματικότητα, που έρχονται καθυστερημένα».

Στο ίδιο μήκος κύματος, αυτό της «μεγάλης χαμένης ευκαιρίας», κινήθηκε και η Νέα Αριστερά. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση του προέδρου της, Αλέξη Χαρίτση: «Το έχουμε πει πάρα πολλές φορές, ο κ. Μητσοτάκης και η κυβέρνησή του έχει θυσιάσει τελικά μια πραγματικά μεγάλη ευκαιρία για τον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας. Και σε λίγο καιρό - γιατί πλησιάζει ο καιρός που θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας - θα είναι πλέον πάρα πολύ εμφανές πόσο ισχνό είναι το αποτύπωμα στην ελληνική οικονομία».

Καημός και για τη Νέα Αριστερά η ...συνεχής τροποποίηση των αντιλαϊκών ορόσημων και η χαμηλή απορρόφηση... «Ομως - και θέλω να επιμείνω σε αυτό - το πρόβλημα δεν είναι μόνο ποσοτικό, δεν είναι μόνο ότι είναι χαμηλά τα ποσοστά απορρόφησης. Το πρόβλημα είναι πρωτίστως ποιοτικό», είπε ο Χαρίτσης, επαναλαμβάνοντας με δήθεν «αριστερό» φερετζέ το παραμύθι ότι δήθεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη προς όφελος και του κεφαλαίου και του λαού.

Ολα όσα ανέδειξαν τα κόμματα της αστικής αντιπολίτευσης είναι και τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους: Τι θα προκύψει από την αναθεώρηση του Ταμείου Ανάκαμψης, πώς θα απορροφηθούν τα έργα, πού θα πάνε τα πακέτα, γιατί υπάρχουν καθυστερήσεις - όπως ανέδειξε και η πρόσφατη επίσκεψη του κλιμακίου της Κομισιόν για το θέμα.

Πάνω σε αυτό το έδαφος εκδηλώνονται αντιπαραθέσεις ανάμεσά τους, που αντανακλώνται και σε διεργασίες στο πολιτικό σύστημα. Με τις αναθεωρήσεις φαίνεται ότι θα αλλάζουν οι διατυπώσεις για τα ορόσημα, ανάλογα με τις επικαιροποιημένες ανάγκες του κεφαλαίου, καθώς η στροφή στην πολεμική οικονομία απαιτεί και τις σχετικές προσαρμογές.