«Εκείνος χρειάζεται ορισμένα πράγματα, χρειαζόμαστε κι εμείς ορισμένα πράγματα και πρόκειται να καταλήξουμε κάπου», δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ την Πέμπτη, λίγο πριν ξεκινήσει η επίσημη συνάντηση που είχε στον Λευκό Οίκο με τον Τούρκο ομόλογό του, σε μια συζήτηση μεγαλύτερη των δύο ωρών, που επιβεβαίωσε πόσο φουντώνει το παζάρι Ουάσιγκτον - Αγκυρας, αν και τα όσα συμφωνούνται γίνονται γνωστά σιγά - σιγά.

Υποδεχόμενος τον Ρ. Τ. Ερντογάν στην έδρα της αμερικανικής προεδρίας 6 χρόνια μετά τον αποκλεισμό της Τουρκίας (επί πρώτης θητείας Τραμπ) από το πρόγραμμα συμπαραγωγής των αεροσκαφών F-35, στο πλαίσιο των κυρώσεων που της επιβλήθηκαν για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400, ο Αμερικανός ηγέτης συμπύκνωσε σε διατυπώσεις όπως οι παραπάνω ότι ειδικά την παρούσα περίοδο εξαπλώνεται το αλισβερίσι για τη συμβολή της Τουρκίας στην επιτάχυνση του αμερικανοΝΑΤΟικού σχεδιασμού, αλλά και στην υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων που προτάσσει αυτοτελώς το αμερικανικό κεφάλαιο, στο πλαίσιο της μάχης του για την πρωτοκαθεδρία στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα. Μάχης που δυναμώνει διαρκώς, όπως καταγράφουν και οι συνεχείς εξελίξεις με τη δασμολογική πολιτική ΗΠΑ, Κίνας, ΕΕ και μιας σειράς άλλων ισχυρών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων.

Αναμφίβολα ξεχωρίζουν τα στοχευμένα σχέδια που «τρέχουν» ανάμεσα στις δύο πλευρές ώστε να αναδειχθεί η Τουρκία σε στρατηγικό κόμβο για τον ενεργειακό ανεφοδιασμό της Ευρώπης (και όχι μόνο), με «απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες» αλλά και ειδικότερα, κατακλύζοντας τις αγορές με αμερικανικό Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG) - στις πωλήσεις του οποίου η Ουάσιγκτον επενδύει πολλά και για τη μείωση του εμπορικού της ισοζυγίου με διάφορους εταίρους.

Στα όσα είχαν γίνει γνωστά μέχρι την Παρασκευή το απόγευμα συνολικά για τις αμερικανοτουρκικές επαφές στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ξεχωρίζουν μεταξύ άλλων:

Η ανακοίνωση που έκανε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας, Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ, ότι οι δύο πλευρές υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας στον στρατηγικό τομέα της πυρηνικής ενέργειας, «βαθαίνοντας περαιτέρω τη βαθιά ριζωμένη και πολυδιάστατη εταιρική τους σχέση», όπως είπε, ενώ εξέφρασε και την ευχή η συνεργασία «να παράξει αμοιβαία οφέλη και για τις δύο χώρες».

Τουρκικά ΜΜΕ θύμιζαν διμερείς συνομιλίες προηγούμενης περιόδου με στόχο την κατασκευή μονάδων παραγωγής πυρηνικής ενέργειας μεγάλης κλίμακας, αλλά και μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων.

Επίσης, παλιότερες δηλώσεις του Γιουσούφ Τσεϊλάν, στελέχους στο τουρκικό υπουργείο Ενέργειας, στο «Reuters», αναφορικά με το «σοβαρό ενδιαφέρον που δείχνουν οι ΗΠΑ για τον στόχο της Τουρκίας να αυξήσει την ικανότητα παραγωγής πυρηνικής ενέργειας».

Σημειωτέον, μέχρι σήμερα ο τομέας της πυρηνικής ενέργειας αποτελεί έναν από αυτούς όπου η Αγκυρα ιεραρχούσε και τη συνεργασία της με τη Ρωσία. Θυμίζουμε την ανέγερση μονάδας στην περιοχή Ακουγιού της νότιας Τουρκίας με κεφάλαια της ρωσικής «Rosatom».

Από τις αρχές της βδομάδας έκλεισαν σειρά διμερών συμφωνιών, εκτοξεύοντας τους όγκους του αμερικανικού LNG που θα εισάγεται στην Τουρκία, με άξονες περαιτέρω προώθησής του - καταρχάς αλλά όχι μόνο - σε δυτικές αγορές.

Ετσι, η τουρκική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία BOTAS υπέγραψε με την αμερικανική «Mercuria» συμφωνία 20 ετών (!) που προβλέπει την ετήσια προμήθεια της πρώτης με περίπου 4 δισ. κυβικά μέτρα LNG. Η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ το 2026, ενώ μετά την άφιξη του LNG από τις ΗΠΑ προβλέπει την αποθήκευση ή την επαναεριοποίησή του σε ειδικές εγκαταστάσεις σε Τουρκία, Ευρώπη και Βόρεια Αφρική.

Θυμίζουμε ότι η Τουρκία τα τελευταία 7 - 8 χρόνια έχει πενταπλασιάσει (!) τις επενδύσεις της σε μονάδες επαναεριοποίησης LNG, ενώ πλέον εκτιμάται ότι διαθέτει τη 2η μεγαλύτερη ικανότητα επαναεριοποίησης LNG σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Εξίσου ενδεικτική είναι και η συμφωνία που έκλεισε η BOTAS με την αυστραλιανή «Woodside Energy» (τον μεγαλύτερο παραγωγό φυσικού αερίου της Αυστραλίας) για προμήθεια LNG, κυρίως από αυτό που παράγεται σε δομές του ομίλου στη Λουιζιάνα των ΗΠΑ.

Οπως υπολόγιζε το «Atlantic Council» την Παρασκευή, μόνο από τις δύο συμφωνίες με «Woodside» και «Mercuria» οι ΗΠΑ διασφαλίζουν την εξαγωγή σχεδόν 70 δισ. κ.μ. φυσικού αερίου μέσα στην επόμενη 20ετία.

Τα παραπάνω ασφαλώς παρακολουθεί στενά και η ρωσική πλευρά, καθώς η Ενέργεια αποτελεί πεδίο στο οποίο η Τουρκία μέχρι σήμερα διατηρούσε σταθερή συνεργασία μαζί της. Εκπρόσωπος του Κρεμλίνου έκρινε σκόπιμο να διευκρινίσει την Παρασκευή ότι οι αγωγοί αερίου «TurkStream» και «Blue Stream» λειτουργούν στο μάξιμουμ των δυνατοτήτων τους για να προμηθεύουν την Τουρκία, αλλά και ότι η συνεργασία ανάμεσα σε Μόσχα και Αγκυρα συνεχίζεται.

Η ανακοίνωση εκδόθηκε λίγο αφού έγιναν γνωστές οι «παροτρύνσεις» του Τραμπ προς τον Ερντογάν να σταματήσει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και αερίου.

Από τη δική του πλευρά, στον δρόμο της επιστροφής από τις ΗΠΑ, δήλωσε «πολύ ικανοποιημένος» για τη συνάντηση με τον Αμερικανό ομόλογό του, υποστηρίζοντας ότι οι διμερείς σχέσεις θα αναπτυχθούν σε «πολύ διαφορετικό επίπεδο» πλέον.

Η δε Διεύθυνση Επικοινωνιών της τουρκικής προεδρίας περιέγραψε τη συνάντηση των δύο Προέδρων ως «εγκάρδια» και «ιδιαίτερα έντονη και παραγωγική», αναφέροντας ότι «ασχολήθηκε με ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων της αμυντικής βιομηχανίας, του Εμπορίου, της Ενέργειας και διεθνών θεμάτων».

Πίσω από τη γενικόλογη αυτή ενημέρωση, μια σειρά διαρροές επιβεβαίωναν ένα σκληρό διμερές παζάρι για πλευρές συνεργασίας που αφορούν και σχέδια μεγάλων αεροναυπηγικών ομίλων, όπως επίσης τον εξοπλισμό της Τουρκίας και κατ' επέκταση τη «θωράκιση» όλης της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ.

Αν και δεν υπήρξαν διασαφηνίσεις για το πότε θα αρθούν οριστικά οι περιορισμοί που είχαν επιβληθεί αφενός στη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα παραγωγής των F-35, αφετέρου στη προμήθειά της με νέα F-16, πληροφορίες επιβεβαιώνουν ότι πλέον βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση κι άλλα ενδεχόμενα.

Π.χ. η προμήθεια της Τουρκίας με κινητήρες αεροσκαφών αμερικανικής κατασκευής, που η ίδια θα εντάξει στο εγχώριας κατασκευής μαχητικό αεροσκάφος KAAN.

Αλλά και το ενδεχόμενο αμερικανικοί κολοσσοί, όπως «Boeing» και «Lockheed», να μεταφέρουν μέρος της παραγωγής εξαρτημάτων των αεροσκαφών τους στην τουρκική επικράτεια.

Επιπλέον, η αεροπορική «Turkish Airlines» ανακοίνωσε ότι ολοκληρώθηκαν οι διαπραγματεύσεις για την αγορά 150 αεροσκαφών από την «Boeing», με τις παραδόσεις να προγραμματίζονται για το χρονικό διάστημα 2029 - 2034. Ακόμα, σε εξέλιξη είναι διαπραγματεύσεις με τις «Rolls-Royce» και «GE Aerospace» σχετικά με κινητήρες, ανταλλακτικούς κινητήρες και υπηρεσίες συντήρησης κινητήρων για τα αεροσκάφη.

«Η επίλυση κάθε ζητήματος σε μία μόνο συνάντηση είναι, φυσικά, αδύνατη», δήλωσε ο Ερντογάν αποτιμώντας τη συνάντηση. «Ωστόσο, αυτή η συνάντηση οδήγησε σε ουσιαστική πρόοδο σε πολλά θέματα», πρόσθεσε, και συνέχισε: «Τόσο ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών όσο και οι δυνατότητες των δύο χωρών μας είναι εμφανείς. Εχουμε έναν διμερή εμπορικό στόχο ύψους 100 δισ. δολαρίων. Ως ηγέτες διαθέτουμε την πολιτική βούληση να τον υλοποιήσουμε».