Με «λίστα αγορών» συνολικής αξίας 50 δισ. δολαρίων έφτασε χτες στον Λευκό Οίκο ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν, όπως δήλωναν αξιωματούχοι της κυβέρνησής του σε διεθνή ΜΜΕ, πριν ακόμα ξεκινήσει η συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντ. Τραμπ.

Στις δημόσιες δηλώσεις στην αρχή της συνάντησης - η οποία διήρκεσε 2 ώρες και 20 λεπτά - ο Τραμπ έπλεξε το εγκώμιο του Ερντογάν, ενώ υπογράμμισε ότι «κάνουμε ωραίες συμφωνίες και δουλειές με την Τουρκία».

Ανάμεσα σε άλλα ο Αμερικανός Πρόεδρος ανέφερε ότι θα είχαν μια «μεγάλη συζήτηση» για το Εμπόριο, καθώς επίσης για τα μαχητικά αεροσκάφη που ζητά η Τουρκία (F-35 και αναβάθμιση των F-16) και τα συστήματα «Patriot».

Επίσης ο Τραμπ έδωσε εύσημα στον Ερντογάν για τον ρόλο της Αγκυρας στην ανατροπή της κυβέρνησης Ασαντ στη Συρία το 2024, όπως και για τη «μεγάλη επιρροή» που μπορεί να έχει ως «διαμεσολαβητής» στον πόλεμο στην Ουκρανία, προσθέτοντας ωστόσο πως θα ήταν «ιδιαίτερα ευχαριστημένος» αν η Τουρκία σταματούσε να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, από την πλευρά του, δήλωσε ότι Τουρκία και ΗΠΑ μπορούν να εντείνουν κι άλλο τη στενή συνεργασία τους σε διάφορα επίπεδα, αναφερόμενος κι αυτός στο ενδιαφέρον της Αγκυρας για τα F-16 και τα F-35.

Αμέσως μετά τη συνάντηση ανακοινώθηκε ότι η Τουρκία και οι ΗΠΑ υπέγραψαν μνημόνιο στρατηγικής συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας, όπως ανακοίνωσε ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Αλπ. Μπαϊρακτάρ.

Οπως έγινε γνωστό, «κλείδωσε» επίσης συμφωνία πολλών δισ. δολαρίων για την αγορά πάνω από 200 αεροπλάνων της «Boeing» από την Τουρκία.

Προάγγελος της θερμής υποδοχής του Ερντογάν στον Λευκό Οίκο ήταν η σωρεία συμφωνιών που από τις αρχές της βδομάδας είχαν υπογράψει με την Αγκυρα πολλοί αμερικανικοί κολοσσοί, καταρχάς στην Ενέργεια («Hartree», «Chevron», «Hartree» κ.ά.), με ζητούμενο τη νέα μεγάλη αύξηση των εξαγωγών αμερικανικού LNG στην Τουρκία, και μέσω των υποδομών της αποθήκευσης ή / και επαναεριοποίησης σε άλλες αγορές, κυρίως ευρωπαϊκές.

Την ίδια στιγμή, εκτός από τις επιδιωκόμενες από την Αγκυρα συμφωνίες για αγορά εκατοντάδων επιβατηγών και στρατιωτικών αεροσκαφών το διμερές παζάρι φέρεται να εστιάζει και στην παραγωγή εξαρτημάτων αμερικανικών αεροσκαφών σε παραγωγικές μονάδες στην ίδια την Τουρκία.

Με ολοφάνερες τις ευρύτερες προεκτάσεις που αποκτούν τέτοιες επιχειρηματικές συμφωνίες για την αναβάθμιση της Τουρκίας σε ευρύτερες «εξισώσεις» στη Μέση Ανατολή και όχι μόνο, το τουρκικό πρακτορείο «Anadolu» φιλοξενούσε χτες ανάλυση σύμφωνα με την οποία η συνάντηση «θα μπορούσε να εξελιχθεί σε σημείο καμπής για τη βελτίωση των διμερών σχέσεων και περιφερειακών ζητημάτων».

Συμπλήρωνε δε ανάμεσα σε άλλα ότι «οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν την αυξανόμενη στρατηγική αυτονομία της Τουρκίας, με μοχλό τις ανησυχίες για την ασφάλειά της, ως "αλλαγή άξονα". Ακόμα θυμόμαστε τους γερουσιαστές που είπαν στον Πρόεδρο Ερντογάν, κατά την τελευταία του επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, να "γυρίσει σπίτι (στη Δύση)" αντί για τη Ρωσία. Στη πραγματικότητα, ο Λευκός Οίκος θέλει μια "ελεγχόμενη" Τουρκία. Ωστόσο, μια τέτοια προσδοκία δεν ευθυγραμμίζεται με τον σημερινό ρόλο και τις ικανότητες της Τουρκίας.

Η Τουρκία διαθέτει μια σημαντική επιρροή σε Συρία, Λιβύη, Αφρική, Βαλκάνια και Νότιο Καύκασο. Η ικανότητά της να εμπλακεί ταυτόχρονα σε διάλογο με Σέρβους και Βόσνιους, Ουκρανία και Ρωσία, Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία, Ερμπίλ και Βαγδάτη, αλλά και Βεγγάζη και Τρίπολη, αποτελεί ένα μοναδικό χαρακτηριστικό. Με αυτά τα δεδομένα, η Τουρκία περιμένει οι ΗΠΑ να σεβαστούν τα συμφέροντά της και τη γνώση της για τα όρια».

Μεταξύ άλλων συναντήσεων που είχε στη Νέα Υόρκη ο Τούρκος Πρόεδρος ξεχώρισε αυτή που έγινε με τον Γάλλο ομόλογό του, Εμ. Μακρόν, με φόντο «τριβές» μεταξύ των δύο χωρών που είχαν εκφραστεί τα τελευταία χρόνια σε διάφορα μέτωπα.

Ο διάλογος με τη Γαλλία είναι σημαντικός για την Τουρκία, είπε ο Ερντογάν, προσθέτοντας ότι θα συνεχιστούν οι προσπάθειες για την περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας, ειδικά σε τομείς όπως το Εμπόριο, η Ενέργεια και η «αμυντική» βιομηχανία.