Πάνω από 500 εκατ. έχει πάρει μόνο ένα ινστιτούτο - το «Weizmann» - από την ΕΕ, στην πλειοψηφία τους για πολεμική έρευνα |
Το «Horizon Europe» διαφημίζεται ως «πρωτοβουλία επιστημονικής έρευνας για μια βιώσιμη και ανθρώπινη κοινωνία», ωστόσο πολλά από τα ιδρύματα και τις εταιρείες που χρηματοδοτούνται από αυτό παίζουν εδώ και χρόνια κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη και διατήρηση της στρατιωτικής υπεροπλίας του κράτους του Ισραήλ. Πολλές από αυτές τις εταιρείες διοικούνται από πρώην στρατιώτες και αξιωματικούς πληροφοριών του ισραηλινού στρατού (IDF). Ορισμένες τεχνολογίες που υποστηρίζονται από ευρωπαϊκά κονδύλια έχουν χρησιμοποιηθεί απευθείας σε στρατιωτικές επιχειρήσεις και στην καταστολή του παλαιστινιακού λαού.
Από τον Οκτώβρη του 2023 η ΕΕ έχει δώσει περίπου 475 εκατομμύρια ευρώ σε 348 ισραηλινές start-ups και ερευνητικά προγράμματα. Το 2024, 220 εκατομμύρια ευρώ κατευθύνθηκαν σε 179 ισραηλινές εταιρείες και ιδρύματα, ενώ το 2025 η χρηματοδότηση ξεπέρασε τα 110 εκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, το Ισραήλ κατέχει την τρίτη θέση μεταξύ των μεγαλύτερων αποδεκτών των «accelerator» grants, ειδικών κονδυλίων για μικρομεσαίες επιχειρήσεις που - υποτίθεται - βελτιώνουν τη ζωή στην Ευρώπη. Από την έναρξη του προγράμματος, το 1996, η ΕΕ έχει δώσει συνολικά 3,4 δισ. ευρώ σε ισραηλινές εταιρείες, καθιστώντας το Ισραήλ τον μεγαλύτερο αποδέκτη του «Horizon Europe» ο οποίος δεν είναι κράτος - μέλος του μπλοκ.
Το πρόγραμμα, το οποίο έχει ως αποστολή να υποστηρίζει αποκλειστικά πολιτικές εφαρμογές, έχει χρηματοδοτήσει στρατιωτική τεχνολογία που χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της γενοκτονίας στη Γάζα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναγκάστηκε μάλιστα να το αποδεχθεί, προτείνοντας πρόσφατα μερικό αποκλεισμό της πρόσβασης των ισραηλινών οργανισμών και επιχειρήσεων σε κονδύλια του «Horizon Europe», αλλά η πρόταση τελικά ...απέτυχε να συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία.
Τα ευρωενωσιακά κονδύλια είναι τόσο σημαντικά για την έρευνα και την ανάπτυξη στο Ισραήλ, που πρόσφατα ο πρόεδρος της ισραηλινής Ακαδημίας Επιστημών και Ανθρωπιστικών Σπουδών σχολιάζοντας το ενδεχόμενο αποκλεισμού δήλωσε ότι η αποκοπή του Ισραήλ από το πρόγραμμα θα ήταν «σχεδόν θανατική καταδίκη για την ισραηλινή επιστήμη».
Οι μεγαλύτεροι ισραηλινοί αποδέκτες των κονδυλίων του «Horizon Europe» σύμφωνα με τη σχετική βάση δεδομένων είναι ισραηλινά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα. Πρώτο στην κατάταξη, με πάνω από μισό δισεκατομμύριο ευρώ, είναι το Ινστιτούτο Επιστημών «Weizmann», το σημαντικότερο επιστημονικό κέντρο του Ισραήλ. Το «Weizmann» συνεργάζεται με ισραηλινούς κατασκευαστές όπλων, όπως οι «Rafael», «Israel Aerospace Industries» και «Elbit Systems». Το ινστιτούτο φιλοξενεί επίσης ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα για εν ενεργεία στρατιώτες των IDF. Ο δισεκατομμυριούχος Michael Federmann, πρόεδρος της «Elbit Systems», είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του «Weizmann».
Στη δεύτερη και στην τρίτη θέση της λίστας βρίσκονται αντίστοιχα το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, τα οποία έχουν λάβει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο ευρώ συνολικά μέσω του «Horizon». Το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο φιλοξενεί μια στρατιωτική βάση στον πανεπιστημιακό χώρο, προσφέροντας ακαδημαϊκή εκπαίδευση σε Ισραηλινούς στρατιώτες, ενώ το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ λειτουργεί κοινά κέντρα με τον ισραηλινό στρατό και εταιρείες όπλων. Το ισραηλινό ινστιτούτο έρευνας «Technion» βρίσκεται στην τέταρτη θέση της λίστας, έχοντας λάβει 316 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια. Εχει πολλαπλές συνεργασίες και υποτροφίες που χρηματοδοτούνται από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές όπλων του Ισραήλ, και διοργανώνει ακόμα και μάθημα μάρκετινγκ για την προώθηση των πωλήσεων της ισραηλινής πολεμικής βιομηχανίας.
Πέρυσι το Ινστιτούτο «Weizmann» έλαβε 52 εκατ. ευρώ, και φέτος έχει λάβει μέχρι στιγμής 15 εκατ. Το Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ έλαβε 30 εκατ. από την ΕΕ πέρυσι και μέχρι τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους έχει λάβει 21 εκατ. από το «Horizon». Το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο έλαβε 30 εκατ. πέρυσι και 10 εκατ. μέχρι στιγμής το 2025.
Πολλές εταιρείες, start-ups και ισραηλινά τμήματα πολυεθνικών έχουν χρηματοδοτηθεί επίσης από την ΕΕ. Η «IBM Israel», η οποία από την έναρξη της γενοκτονίας έχει λάβει 7 εκατ. ευρώ από το «Horizon», παρέχει και λειτουργεί το λογισμικό που καταγράφει όλες τις αφίξεις, αναχωρήσεις και διελεύσεις Παλαιστινίων στα στρατιωτικά σημεία ελέγχου του Ισραήλ. Παρέχει επίσης το λογισμικό που επιτρέπει τη συστηματική συλλογή πληροφοριών για τους Παλαιστινίους, συμπεριλαμβανομένων βιομετρικών πληροφοριών.
Η «SpacePharma», νεοσύστατη εταιρεία που αναπτύσσει εργαστήρια για τροχιά στο Διάστημα, έλαβε 2,1 εκατ. ευρώ από το «Horizon» πέρυσι. Ο διευθύνων σύμβουλός της, Yossi Yamin, είναι ο πρώην αρχηγός της Μονάδας Δορυφόρων του Ισραήλ. Η μονάδα δορυφόρων είναι ένα τμήμα της διαστημικής υπηρεσίας του Ισραήλ, η οποία με τη σειρά της είναι υποδιαίρεση του ισραηλινού στρατού, και είναι υπεύθυνη για τους δορυφόρους που παρακολουθούν και κατασκοπεύουν τους Παλαιστίνιους στη Γάζα και στη Δυτική Οχθη. Αυτοί οι δορυφόροι κατευθύνουν επίσης τις εκτοξεύσεις πυραύλων και είναι θεμελιώδεις για το σύστημα αναχαίτισης πυραύλων της χώρας.
Μια spin-off των IDF που υποστηρίζεται από χρήματα του «Horizon» είναι η Wi-Charge, που αναπτύσσει ένα ασύρματο σύστημα φόρτισης κινητών τηλεφώνων που η ΕΕ υποστήριξε πέρυσι με 2,2 εκατ. ευρώ. Η Wi-Charge ξεκίνησε ως έργο της Μονάδας 81, μιας εξειδικευμένης τεχνολογικής μονάδας εντός των IDF που αφιερώνεται στην ανάπτυξη τεχνολογίας. Για το έργο τους η ομάδα πίσω από το Wi-Charge, συμπεριλαμβανομένων του CEO Victor Vaisleib (ο οποίος πέρασε 15 χρόνια στις IDF) και του chief technology officer Ori Mor, έλαβε το Israel Defense Award, το υψηλότερο βραβείο για την τεχνολογική αριστεία και τη συμβολή τους στο κράτος του Ισραήλ.
Η ΕΕ χρηματοδοτεί την έρευνα στο οικοσύστημα «άμυνας και ασφάλειας» του κράτους - δολοφόνου Ισραήλ, καθώς αυτό αποτελεί βασικό προμηθευτή της, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια που το μπλοκ εξοπλίζεται σαν αστακός. Ταυτόχρονα, η πολεμική βιομηχανία του κράτους - δολοφόνου αποτελεί έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας του.
Οι ετήσιες πωλήσεις όπλων του Ισραήλ σημείωσαν νέο ρεκόρ το 2024, για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά, διπλασιάζοντας την αξία των εξαγωγών σε σχέση με 5 χρόνια πριν. Η Ευρώπη ήταν ο μεγαλύτερος αγοραστής ισραηλινών αμυντικών προϊόντων, αγοράζοντας το 54% των συνολικών εξαγωγών το 2024, από 35% το 2023. Η Διεύθυνση Διεθνούς Αμυντικής Συνεργασίας του υπουργείου Αμυνας, γνωστή ως SIBAT, ανέφερε ότι οι εξαγωγές αμυντικού εξοπλισμού ανήλθαν σε σχεδόν 14,8 δισ. δολάρια πέρυσι, από 13 δισ. το 2023 - το προηγούμενο ρεκόρ.
Παρά τις εκκλήσεις ορισμένων χωρών για μποϊκοτάζ των ισραηλινών όπλων, «όταν η μία πλευρά αγοράζει, τελικά, θέλει να αγοράσει το καλύτερο δυνατό προϊόν», δήλωσε ο ταξίαρχος Yair Kulas, επικεφαλής της SIBAT, εξηγώντας ότι οι ευρωπαϊκές χώρες αναβαθμίζουν τους στρατούς τους στέλνοντας παλιότερο εξοπλισμό στην Ουκρανία και αντικαθιστώντας τον με νέα προϊόντα, πολλά από τα οποία προέρχονται από το Ισραήλ.
Η αύξηση της ζήτησης ισραηλινών όπλων, και η ταυτόχρονη αξιοποίηση των δολοφονικών επιχειρήσεων των IDF ως πεδίου δοκιμής νέων όπλων και συστημάτων, έχουν οδηγήσει σε εκρηκτική «άνθηση» στον κλάδο. Πάνω από το 1/3 όλων των start-ups στρατιωτικής τεχνολογίας που είναι εγγεγραμμένες στο Startup Nation Central της χώρας, οργανισμό που παρακολουθεί την ισραηλινή καινοτομία, δημιουργήθηκαν μετά τον Οκτώβρη του 2023, όταν ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε την εισβολή στη Γάζα.