ΕΠΑΝΟΜΗ
Εκδήλωση τιμής σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για τα δίκια του λαού
Τρίτη 2 Σεπτέμβρη 2025

Μια εκδήλωση μνήμης, τιμής και βαθιάς συγκίνησης διοργάνωσε με αφορμή τα 80 χρόνια από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η Τομεακή Επιτροπή Ανατολικής Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ, στην κεντρική πλατεία της Επανομής, με σκοπό να αποδώσει ελάχιστο φόρο τιμής σε όσους στάθηκαν αταλάντευτοι στον αγώνα για τα δίκια του λαού, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση, στη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας, της Κατοχής και του ένοπλου λαϊκού αγώνα 1941 - 1949.

Μίλησαν ο Γιώργος Σανίδας, πανεπιστημιακός καθηγητής και συγγραφέας του βιβλίου «Η οπτική των παρανόμων. ΚΚΕ και παρανομία στις δεκαετίες 1940 και 1950. Θεσσαλονίκη και περιφέρεια», και ο Γιάννης Δελής, βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ.

Ακολούθησε καλλιτεχνικό δρώμενο από την ομάδα Fire ART με τίτλο «Να κατεβάσουμε τον ουρανό από τα σύννεφα».

Στο τέλος της εκδήλωσης ο Αριστείδης Θάνος, Γραμματέας της ΤΕ Ανατ. Θεσσαλονίκης, έδωσε αναμνηστικά στους συγγενείς των τιμώμενων αγωνιστών, αναγνωρίζοντας τη συμβολή των δικών τους ανθρώπων στον μεγάλο αγώνα του λαού μας. Ιδιαίτερη στιγμή ήταν η παράδοση του αναμνηστικού στους συγγενείς του Μιχάλη Σινάκου από τον Σήφη Ζαχαριάδη, γιο του πρώην ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Νίκου Ζαχαριάδη.

Ανοίγοντας την εκδήλωση ο Κοσμάς Στεφανίδης, μέλος της ΤΕ Ανατ. Θεσσαλονίκης, ανακοίνωσε την πρωτοβουλία του Κόμματος για τη μετονομασία της πλατείας σε πλατεία Μιχάλη Σινάκου. «Αν σηκώσετε το βλέμμα σας, θα δείτε πίσω μου το σπίτι του ιστορικού στελέχους του Κόμματος, μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ, βουλευτή, πρωτοπόρου στους αγροτικούς αγώνες, βασικού συντελεστή στον Μάη του '36, του Μιχάλη Σινάκου. Σε αυτό το μπαλκόνι έβγαλε την πρώτη του ομιλία ως βουλευτής του ΚΚΕ. Αν γυρίσετε τη ματιά σας αριστερά μου, θα δείτε τον ιστορικό πλάτανο της Επανομής. Κάτω από αυτά τα κλαδιά μαζεύτηκαν οι πρώτοι 22 του μπλόκου. Αυτοί που οι κουκουλοφόροι, οι ντόπιοι συνεργάτες των κατακτητών, σήκωναν το χέρι τους εκείνο το μεσημέρι στις 7ης Αυγούστου του '44 για να τους καταδικάσουν. Αυτή η πλατεία, με αυτά τα τοπόσημα, δεν μπορεί να φέρει το όνομα του Ιωάννη Μεταξά, του ανθρώπου που η δικτατορία του έστειλε στα ξερονήσια όσους πάλευαν με ανιδιοτέλεια για ένα καλύτερο συλλογικό μέλλον. Αυτή η πλατεία πρέπει να μετονομαστεί σε πλατεία Μιχάλη Σινάκου. Από μεριάς μας είμαστε αποφασισμένοι να δώσουμε αυτή τη μάχη από αύριο κιόλας», είπε.

Ο Γιώργος Σανίδας στην ομιλία του ανέδειξε πλευρές της κοινωνικοταξικής διάρθρωσης της Ελλάδας τις δεκαετίες του '20 και του '30, καθώς και από την εξέλιξη του αγροτικού κινήματος στην περιοχή της Θεσσαλονίκης και ειδικά της Επανομής, όπου πρωτοστάτησε ο Μιχάλης Σινάκος, μέλος του Κόμματος και μετέπειτα μέλος της ΚΕ. Οπως είπε, «στην Επανομή είχε συσταθεί ο Γεωργικός Πιστωτικός Συνεταιρισμός, που ήταν ήδη εν ενεργεία από τα πριν το 1924 χρόνια. Ο Σινάκος δραστηριοποιήθηκε μέσα από αυτόν και εκλέχτηκε στη διοίκησή του. Από την αρχή ο Σινάκος ήρθε σε σύγκρουση με μεταρρυθμιστικές και συμβιβαστικές τάσεις στο αγροτικό κίνημα, εκπροσωπώντας την τότε πολιτική του ΚΚΕ για ενιαίο μέτωπο εργατών - αγροτών. Εντονη υπήρξε η παρουσία των κομμουνιστών και άλλων αγροτιστών της Επανομής στην εργατική εξέγερση του Μάη του 1936. Ο ίδιος ο Σινάκος, ως βουλευτής του ΚΚΕ αλλά και ως ηγετική φυσιογνωμία του αγροτικού κινήματος, διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο. Την περίοδο αυτή ο κομματικός πυρήνας του ΚΚΕ στην Επανομή μαζί με τον κύκλο των επιρροών του συγκέντρωνε μεταξύ 70 και 100 άτομα. Ο κύκλος αυτός επιδρούσε επίσης σε όλα τα κοντινά χωριά».

Στη συνέχεια αναφέρθηκε σε παραδείγματα από την ένοπλη πάλη της δεκαετίας του '40. Ενδεικτικά είπε ότι «το εύρος και η καθοριστική δράση της ΕΑΜικής Αντίστασης εδώ απηχούνται στην καταστολή από τις ναζιστικές αρχές κατοχής, με κορυφαία στιγμή το Μπλόκο της Επανομής στις 7 Αυγούστου 1944, που χαράχτηκε στη συλλογική μνήμη, όταν σχεδόν 300 κάτοικοι της κωμόπολης συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν πεζή στο στρατόπεδο του Παύλου Μελά, το Χαΐδάρι της Θεσσαλονίκης όπως έχει αποκληθεί. Οι περισσότεροι αφέθηκαν ελεύθεροι μετά από αρκετές μέρες για να οδηγηθούν σε καταναγκαστική εργασία, κατασκευή οχυρώσεων για τον κατοχικό στρατό στην παραλιακή ζώνη. Δυστυχώς, τουλάχιστον 16 από τους κρατούμενους, μεταξύ των οποίων και μία γυναίκα, μεταφέρθηκαν για καταναγκαστικά έργα στη Γερμανία, από όπου επέστρεψαν έναν ολόκληρο χρόνο αργότερα, εξουθενωμένοι και εξαθλιωμένοι».

Ο Γιάννης Δελής στάθηκε ιδιαίτερα στα βασικά συμπεράσματα από τα 80 χρόνια από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και τη μεγάλη Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, και τόνισε: «Παραμένει ως πολύτιμο ιστορικό δίδαγμα για το Κόμμα μας ότι σε όλες τις συνθήκες, και κάτω από κάθε συσχετισμό δυνάμεων, πρέπει να είναι αταλάντευτη η προσήλωση στον στόχο της εργατικής εξουσίας. Να μην αλλάζει ράγες και περιεχόμενο ο στόχος της Λαϊκής Συμμαχίας, ως κοινωνικής συμμαχίας με αντιμονοπωλιακή - αντικαπιταλιστική κατεύθυνση πάλης, ως εργατικής - λαϊκής αντιπολίτευσης απέναντι συνολικά στην αστική εξουσία. Μόνο έτσι μπορεί να έχει προοπτική η εργατική - λαϊκή πάλη!».