Σήμερα η συνομιλία Ευρωπαίων και Ζελένσκι με Τραμπ ενόψει της συνόδου κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας στην Αλάσκα
Σε νέα κοινή τους δήλωση χθες, μια μέρα μετά τη σύνοδο των ΥΠΕΞ της ΕΕ, 26 ηγέτες των κρατών - μελών της ΕΕ, πλην της Ουγγαρίας, υπογραμμίζουν ότι «μια διπλωματική λύση πρέπει να προστατεύει τα ζωτικά συμφέροντα ασφαλείας της Ουκρανίας και της Ευρώπης».
«Ο δρόμος προς την ειρήνη στην Ουκρανία δεν μπορεί να αποφασιστεί χωρίς την Ουκρανία», σημειώνουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, με την επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κ. Κάλας, να καλεί σε συμμετοχή του Ουκρανού Προέδρου, Β. Ζελένσκι, στη σύνοδο κορυφής Τραμπ - Πούτιν στην Αλάσκα, παρότι η Μόσχα την απορρίπτει.
«Ουσιαστικές διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να διεξαχθούν παρά μόνο μέσα στο πλαίσιο μιας κατάπαυσης του πυρός ή μιας μείωσης των εχθροπραξιών», αναφέρει η κοινή δήλωση και προσθέτει πως «μια Ουκρανία ικανή να αμυνθεί αποτελεσματικά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος οποιωνδήποτε μελλοντικών εγγυήσεων ασφαλείας». Τα κράτη της ΕΕ είναι έτοιμα να συμβάλουν περαιτέρω στις «εγγυήσεις ασφαλείας», συμπληρώνουν.
«Οσο η Ρωσία δεν συμφωνεί σε πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, δεν θα πρέπει να συζητάμε παραχωρήσεις. Η αλληλουχία των βημάτων είναι σημαντική. Πρώτον, μια άνευ όρων κατάπαυση του πυρός με ένα ισχυρό σύστημα παρακολούθησης και ακλόνητες εγγυήσεις ασφαλείας», υπογράμμισε η Κάλας, προσθέτοντας ότι στο μεταξύ, «θα εργαστούμε για το 19ο πακέτο κυρώσεων».
«Μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη (...) πρέπει να σέβεται τις αρχές της ανεξαρτησίας, της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και ότι τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν με τη βία», λένε ακόμη οι 26 ηγέτες.
Η κοινή δήλωση «επιχειρεί να θέσει όρους για μια συνάντηση στην οποία δεν προσκλήθηκαν οι ηγέτες της ΕΕ», σχολίασε ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Β. Ορμπαν, και κάλεσε τους ηγέτες της ΕΕ να λάβουν πρωτοβουλία για μια σύνοδο κορυφής ΕΕ - Ρωσίας. «Το γεγονός ότι η ΕΕ έμεινε στο περιθώριο είναι λυπηρό από μόνο του. Το μόνο πράγμα που θα μπορούσε να χειροτερέψει τα πράγματα είναι αν αρχίσουμε να δίνουμε οδηγίες από τον πάγκο», είπε χαρακτηριστικά.
Σήμερα με πρωτοβουλία του Γερμανού καγκελάριου, Φρ. Μερτς, Ευρωπαίοι ηγέτες μαζί με τον Ουκρανό Πρόεδρο πρόκειται να έχουν τηλεφωνική κλήση με τον Αμερικανό Πρόεδρο, προκειμένου να ενημερωθούν για την τακτική και τις θέσεις που θα ακολουθήσει στις διαπραγματεύσεις με τον Ρώσο ομόλογό του και να συντονίσουν τη στάση ΕΕ - ΗΠΑ.
Από την πλευρά του και το Λονδίνο πρωτοστατεί σε πρωτοβουλίες συντονισμού των Ευρωπαίων ενάντια οποιασδήποτε συμφωνίας που θα περιλαμβάνει παραχώρηση εδαφών, υπογραμμίζοντας τον «αυξημένο κίνδυνο για την ασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου» και ευρωπαϊκών χωρών που γειτνιάζουν με τη Ρωσία - όπως η Φινλανδία - σε περίπτωση που η Μόσχα εδραιώσει κέρδη από την εισβολή.
Ο Ουκρανός Πρόεδρος από το Σάββατο που ανακοινώθηκε η σύνοδος κορυφής ΗΠΑ - Ρωσίας έχει συνομιλήσει τηλεφωνικά με δεκάδες ηγέτες.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν είπε στον Ζελένσκι ότι η χώρα του είναι έτοιμη να φιλοξενήσει μια σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία. «Η σύσταση ομάδων εργασίας για στρατιωτικά, ανθρωπιστικά και πολιτικά ζητήματα», μετά από τις διαπραγματεύσεις Κιέβου - Μόσχας που έχουν λάβει χώρα στην Κωνσταντινούπολη, «θα ανοίξει τον δρόμο για μια σύνοδο κορυφής».
Ο Πούτιν έχει επίσης κάνει μια σειρά από τηλεφωνικές κλήσεις τις τελευταίες ημέρες, μιλώντας με τους ηγέτες της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας, της Λευκορωσίας, της Κεντρικής Ασίας.
Σε συνέντευξή του τη Δευτέρα ο Ντ. Τραμπ είπε πως «σέβεται πολύ» το γεγονός ότι ο Ρώσος Πρόεδρος δέχτηκε να μεταβεί σε αμερικανικό έδαφος και εξέφρασε την ελπίδα για «εποικοδομητικές συζητήσεις».
Να σημειωθεί πως η Μόσχα προετοιμάζει ήδη μια επόμενη συνάντηση των δυο Προέδρων και στη Ρωσία, όπως δήλωσε το Κρεμλίνο.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε μεν διερευνητική τη συνάντηση στην Αλάσκα, όμως δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να υπάρξουν αποφάσεις. Ξεκαθάρισε πως ο Ουκρανός Πρόεδρος δεν θα είναι παρών στη σύνοδο της Παρασκευής, όμως, θα ήθελε η επόμενη συνάντηση να είναι μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι ή μεταξύ των τριών τους.
«Θα δούμε τι έχει ο Πούτιν στο μυαλό του και εάν υπάρχει μια δίκαιη συμφωνία θα πάρω πρώτα, από σεβασμό, τον Ζελένσκι και στη συνέχεια θα ενημερώσω την ΕΕ και το ΝΑΤΟ», είπε ο Τραμπ.
Μίλησε εκ νέου για ανταλλαγή εδαφών και εμφανίστηκε επικριτικός απέναντι στον Ζελένσκι.
«Θα υπάρξει ανταλλαγή εδαφών και κάποιες αλλαγές στα εδάφη». «Η ανταλλαγή εδαφών θα είναι για το καλό της Ουκρανίας. Καλά πράγματα και όχι άσχημα πράγματα», είπε, ενώ ταυτόχρονα «θα υπάρξουν και κάποιες κακές εξελίξεις και για τους δύο».
Πάντως «διαφωνώ πολύ με όσα έχει κάνει ο Ζελένσκι, με ενόχλησε πολύ το γεγονός πως έλεγε ότι πρέπει να πάρει συνταγματική έγκριση για να παραδώσει εδάφη. Δηλαδή είχε έγκριση να πάει σε πόλεμο και να τους σκοτώσει όλους, αλλά χρειάζεται έγκριση για ανταλλαγή εδαφών;», τόνισε ακόμα ο Πρόεδρος των ΗΠΑ.
Μάλιστα, ο Τραμπ υποστήριξε ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία θα μπορούσαν να γίνουν εμπορικοί εταίροι, στο μέλλον ή εάν η συνάντηση της Παρασκευής πάει καλά.
«Η Ρωσία έχει αρκετά πολύτιμη γη, εάν ο Βλαντιμίρ Πούτιν επικεντρωθεί στις μπίζνες και όχι στον πόλεμο» είπε και συμπλήρωσε: «Θα γνωρίζω στα πρώτα δύο λεπτά εάν θα μπορούμε να έχουμε συμφωνία, γιατί αυτό κάνω, κλείνω συμφωνίες».
Στο μεταξύ χθες ο Ζελένσκι όξυνε τη ρητορική του λέγοντας πως «είναι αδύνατο να μιλήσουν για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία και κανείς δεν θα το αναγνωρίσει αυτό. Γι' αυτό, η συζήτηση μπορεί να είναι σημαντική για τη διμερή τους πορεία (σ.σ. Ρωσίας - ΗΠΑ), αλλά δεν μπορούν να αποφασίσουν τίποτα για την Ουκρανία χωρίς εμάς».
Πάντως χθες υπήρξαν αναφορές σε δυτικά ΜΜΕ σχετικά με σημαντική προώθηση των ρωσικών στρατευμάτων στο Ντονέτσκ, και συγκεκριμένα προς τη στρατηγικής σημασίας πόλη Ποκρόβσκ επιδεικνύοντας - λίγες μέρες πριν τη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα - πως μπορεί να καταλάβει όλη την περιφέρεια.
Η Ρωσία «δεν προετοιμάζεται για κατάπαυση του πυρός και τέλος του πολέμου», «αντίθετα, μετακινούν τα στρατεύματα και τις δυνάμεις τους με τέτοιο τρόπο ώστε να ξεκινήσουν νέες επιθετικές επιχειρήσεις» στην περιοχή Ζαπορίζια, δήλωσε ο Ζελένσκι τη Δευτέρα το βράδυ επικαλούμενος έκθεση των μυστικών υπηρεσιών.