Για «ανταλλαγή εδαφών» κάνει λόγο η Ουάσιγκτον, ενώ ΕΕ και ΝΑΤΟ ανακοινώνουν περισσότερη στρατιωτική στήριξη στο Κίεβο
Εν μέσω συγκρούσεων η συνάντηση Τραμπ - Πούτιν στην Αλάσκα |
Η προηγούμενη σύνοδος κορυφής μεταξύ των δυο ηγετών είχε γίνει το 2018 στο Ελσίνκι.
Η επιλογή της αμερικανικής πολιτείας είναι «αρκετά λογική», δήλωσε ο σύμβουλος του Κρεμλίνου Γ. Ουσακόφ, υπενθυμίζοντας ότι Ρωσία και ΗΠΑ είναι «κοντινοί γείτονες» και «η αντιπροσωπεία μας θα πετάξει απλώς πάνω από τον Βερίγγειο Πορθμό» για να φτάσει στον τόπο της συνάντησης. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Αλάσκα και η Αρκτική είναι περιοχή όπου «τέμνονται» τα αμερικανικά και τα ρωσικά συμφέροντα και υπάρχει προοπτική «συνεργασίας».
Μετά τη σύνοδο στην Αλάσκα, η Μόσχα προτίθεται να διοργανώσει «νέα συνάντηση ανάμεσα στους Προέδρους στο ρωσικό έδαφος» και «εστάλη ήδη πρόσκληση στον Αμερικανό Πρόεδρο».
Τόνισε πως οι δυο ηγέτες «θα επικεντρωθούν χωρίς καμιά αμφιβολία στις επιλογές» για «μακροπρόθεσμη διευθέτηση της ουκρανικής κρίσης».
Η επιλογή της Αλάσκας - που ονομαζόταν «Ρωσική Αμερική» μέχρι το 1867, όταν ο τσάρος Αλέξανδρος Β' την πούλησε στο κράτος των ΗΠΑ - υπογραμμίζει ότι ΗΠΑ και Ρωσία γειτνιάζουν άμεσα, συνεπώς η διμερής ατζέντα τους είναι πολύ ευρύτερη από την ιμπεριαλιστική σύγκρουση στην Ουκρανία.
Επίσης αναλυτές τονίζουν πως η διεξαγωγή της συνόδου στην Αλάσκα εκμηδενίζει την επιρροή των Ευρωπαίων στις συνομιλίες.
Μετά από ένα μπαράζ διπλωματικών επαφών οι Ευρωπαίοι διαμόρφωσαν τις δικές τους θέσεις για τη «διευθέτηση» της σύγκρουσης, επιμένουν να συμμετάσχει και ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι στη σύνοδο της Αλάσκας, παρότι η Μόσχα έχει απορρίψει αυτό το ενδεχόμενο, και ξεκαθαρίζουν πως δεν θα αποδεχτούν τις ρωσικές απαιτήσεις για τα ουκρανικά εδάφη.
Ενόψει της συνόδου Ευρωπαίοι ηγέτες μαζί με τους επικεφαλής της ΕΕ και του ΝΑΤΟ θα έχουν την Τετάρτη τηλεφωνική συνομιλία τόσο με τον Ζελένσκι, όσο και με τον Τραμπ για να προετοιμάσουν μια «κοινή στάση».
Οι ΥΠΕΞ της ΕΕ πραγματοποίησαν χτες έκτακτη τηλεδιάσκεψη εκφράζοντας την υποστήριξή τους «για τα βήματα των ΗΠΑ που θα οδηγήσουν σε μια δίκαιη ειρήνη». «Στο μεταξύ, εργαζόμαστε για περισσότερες κυρώσεις κατά της Ρωσίας, περισσότερη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία και περισσότερη υποστήριξη για τις δημοσιονομικές ανάγκες της Ουκρανίας και τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ», δήλωσε η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας (δες αναλυτικά και σελ. 5).
Σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Τραμπ «θα υπάρξει ανταλλαγή εδαφών προς όφελος και των δύο». «Ο Ουκρανός Πρόεδρος πρέπει να πάρει όλα όσα χρειάζεται, επειδή πρέπει να ετοιμαστεί να υπογράψει κάτι», τόνισε ο Τραμπ.
«Συζητάμε για μια περιοχή όπου μαίνονται μάχες επί τριάμισι χρόνια, είναι περίπλοκο, στ' αλήθεια δεν είναι εύκολο (...) όμως θα ανακτήσουμε μέρος της», είπε, αποφεύγοντας να γίνει πιο συγκεκριμένος.
«Είμαστε πολύ κοντά για το ουκρανικό», ισχυρίστηκε ακόμα.
Η Ρωσία μεταξύ άλλων έχει διατυπώσει την απαίτηση να αναγνωριστούν ως ρωσικό έδαφος τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες που ο ρωσικός στρατός κατέχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Ζαπορίζια, Χερσώνα) και η χερσόνησος της Κριμαίας, που προσάρτησε το 2014, καθώς και να υπάρξει δέσμευση για μη ένταξη της Ουκρανίας στο NATO και να σταματήσει η δυτική στρατιωτική βοήθεια.
Σύμφωνα με το CBS News, που επικαλείται πηγές με γνώση των συνομιλιών, η πρόταση, που προωθεί ο Λευκός Οίκος, είναι μια συμφωνία που θα αποδέχεται ότι ολόκληρο το Ντονμπάς (Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ) καθώς και η Κριμαία θα παραμείνουν στη Ρωσία. Σε αντάλλαγμα η Μόσχα θα συμφωνήσει σε μια μερική ή ολική κατάπαυση του πυρός.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, θα αποσύρει τα στρατεύματά της και θα παραχωρήσει στους Ουκρανούς τις περιοχές Χερσώνα και Ζαπορίζια, τις οποίες κατέχει εν μέρει.
Νωρίτερα σε δημοσίευμά της η «Wall Street Journal» είχε αναφέρει ότι τη συγκεκριμένη διανομή εδαφών πρότεινε ο Πούτιν στον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, κατά τη διάρκεια των πρόσφατων συνομιλιών τους στη Μόσχα.
Ωστόσο έχουν κυκλοφορήσει διαφορετικές εκδοχές για το τι πρότεινε η Ρωσία, ποια εδάφη παζαρεύει και αν έκανε λόγο για ολική εκεχειρία ή για εκεχειρία μόνο στις επιθέσεις από αέρος.
Ο ρωσικός στρατός «πολύ πιθανόν» κατέλαβε 500 - 550 τ. χλμ. ουκρανικού εδάφους τον Ιούλη, αντίστοιχα όπως τον Ιούνη, σύμφωνα με εκτιμήσεις της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Βρετανίας.
Η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι «σύμμαχοι» πιέζουν για εκεχειρία, ενώ προκρίνουν επίσης τη συνέχιση της άσκησης οικονομικής πίεσης στη Μόσχα μέσω κυρώσεων. Ο Τραμπ, από την πλευρά του άλλωστε, είχε απειλήσει με κυρώσεις τη Ρωσία, έχοντας θέσει και τελεσίγραφο το οποίο έληξε την περασμένη Παρασκευή, έχοντας αποφύγει πάντως μέχρι στιγμής να λάβει άμεσα μέτρα κατά της Μόσχας, πέρα από την εφαρμογή πρόσθετων δασμών στην Ινδία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.
Ευρωπαίοι και Ουκρανοί σύμβουλοι Εθνικής Ασφαλείας παρουσίασαν στις ΗΠΑ τις δικές τους προτάσεις για την Ουκρανία, όταν το Σάββατο ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς συναντήθηκε με Ουκρανούς και Ευρωπαίους αξιωματούχους Ασφαλείας στη Βρετανία.
Η εφημερίδα «Wall Street Journal» ανέφερε ότι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παρουσίασαν μια αντιπρόταση, η οποία περιλαμβάνει απαιτήσεις για κατάπαυση του πυρός πριν από τη λήψη οποιωνδήποτε άλλων μέτρων, αμοιβαιότητα στην ανταλλαγή εδαφών, με σταθερές εγγυήσεις ασφάλειας.
«Δεν μπορείς να ξεκινήσεις μια διαδικασία παραχωρώντας έδαφος εν μέσω των μαχών», ανέφερε ένας Ευρωπαίος διαπραγματευτής, σύμφωνα με την εφημερίδα.
Τη συνάντηση σύμφωνα με πληροφορίες του BBC φέρεται να ζήτησε ο Αμερικανός αντιπρόεδρος για να ενημερώσει τους Ευρωπαίους και το Κίεβο για τα σχέδια του Πρόεδρου Τραμπ.
Τόσο το Κίεβο όσο και τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ εμφανίζονται να απορρίπτουν οποιαδήποτε εκ των προτέρων παραχώρηση εδαφών ή άλλο γεωπολιτικό πλεονέκτημα στη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι είχε τις τελευταίες μέρες δεκάδες επαφές με Ευρωπαίους ηγέτες, όπως της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Βρετανίας, της Πολωνίας, της Δανίας, της Εσθονίας κ.ά. και έσπευσε να δηλώσει ότι «οι Ουκρανοί δεν θα παραδώσουν τη γη τους σε κατακτητές». Η Ουκρανία δεν μπορεί να παραβιάσει το Σύνταγμά της σε ό,τι αφορά τα εδαφικά ζητήματα, πρόσθεσε.
Τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή, Ευρωπαίοι ηγέτες δήλωσαν ότι «μόνο μια προσέγγιση που συνδυάζει ενεργή διπλωματία, υποστήριξη στην Ουκρανία και πίεση στη Ρωσική Ομοσπονδία» μπορεί να φέρει επιτυχία στις προσπάθειες για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία, ζητώντας ουσιαστικά να συνεχιστεί η στρατιωτική στήριξη του Κιέβου και οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας.
«Χαιρετίζουμε το έργο του Προέδρου (των ΗΠΑ Ντόναλντ) Τραμπ για να σταματήσει η σφαγή στην Ουκρανία» και «είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε το έργο αυτό σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς και συνεχίζοντας την ουσιαστική στρατιωτική και οικονομική υποστήριξή μας στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης αυτής μέσω του έργου της "συμμαχίας των προθύμων", και διατηρώντας και επιβάλλοντας περιοριστικά μέτρα στη Ρωσία», αναφέρει κοινή ανακοίνωση Ευρωπαίων ηγετών.
Ταυτόχρονα οι ηγέτες διευκρινίζουν ότι η «γραμμή επαφής (η γραμμή του μετώπου) πρέπει να είναι το σημείο εκκίνησης των διαπραγματεύσεων» για τα εδαφικά ζητήματα, δηλαδή να μη λάβει η Ρωσία εδάφη τα οποία δεν ελέγχει στρατιωτικά.
Το κείμενο προσυπογράφουν ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμ. Μακρόν, η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζ. Μελόνι, ο καγκελάριος της Γερμανίας Φρ. Μερτς, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντ. Τουσκ, ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Κιρ Στάρμερ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος της Φινλανδίας Αλ. Στουμπ.
Το Κίεβο «εκτιμά και στηρίζει πλήρως» την κοινή δήλωση Ευρωπαίων ηγετών για την Ουκρανία, η οποία «υπερασπίζεται τα ζωτικής σημασίας συμφέροντα ασφαλείας των ευρωπαϊκών μας κρατών», τόνισε ο Ζελένσκι.
Επιπλέον οι Ευρωπαίοι πιέζουν για συμμετοχή του Ουκρανού Προέδρου στη σύνοδο κορυφής στην Αλάσκα. «Το μέλλον της Ουκρανίας δεν μπορεί να αποφασιστεί χωρίς τους Ουκρανούς», επανέλαβε ο Μακρόν. «Οι Ευρωπαίοι θα είναι επίσης αναγκαστικά μέρος της λύσης, καθώς διακυβεύεται η δική τους ασφάλεια», πρόσθεσε.
«Δεν θα εμπιστευθούμε ποτέ τον Πρόεδρο Πούτιν αλλά θα στηρίξουμε την Ουκρανία και τον Πρόεδρο Τραμπ και τα ευρωπαϊκά κράτη», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στάρμερ σε δημοσιογράφους προσθέτοντας πως η Μ. Βρετανία «δεν θα ανταμείψει την επιθετικότητα».
Εξάλλου ο Ζελένσκι μίλησε με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, δηλώνοντας ότι «τώρα υπάρχει πραγματική ευκαιρία για την επίτευξη ειρήνης».
Εάν η διαδικασία προχωρήσει, το εδαφικό θέμα «θα πρέπει να είναι στο τραπέζι», μαζί με εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, όπως επισήμανε ο γγ του ΝΑΤΟ Μ. Ρούτε.
Οι προμήθειες αμερικανικών όπλων που χρηματοδοτούνται από την Ευρώπη και στέλνονται στην Ουκρανία, θα συνεχιστούν ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής Ρωσίας - ΗΠΑ, ξεκαθάρισε εξάλλου ο γγ του ΝΑΤΟ σε συνέντευξή του στο CBS News.
Μετά τα δύο πρώτα στρατιωτικά πακέτα από τους Ολλανδούς και στη συνέχεια από τους Σκανδιναβούς «αναμένω περαιτέρω ανακοινώσεις τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες. Και αυτό είναι κρίσιμο», συμπλήρωσε ο Ρούτε.