Εντείνει την πολεμική προετοιμασία η ΕΕ στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό με τη Ρωσία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την απλοποίηση των όρων που διέπουν τις επενδύσεις στην Αμυνα και τις στρατιωτικές προμήθειες, στο πλαίσιο της μετάβασης στην πολεμική οικονομία και του επανεξοπλισμού της ΕΕ έως το 2030, «ReArm Europe». Η πρόταση θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της ΕΕ.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει τη θέσπιση ενός γρήγορου καθεστώτος αδειοδότησης μέσα σε 60 μέρες, ενώ μέχρι τώρα διαρκούσε ως και χρόνια. Προτείνεται, επίσης, η μείωση του διοικητικού φόρτου στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Αμυνας (ΕΤΑ) για τις πολεμικές βιομηχανίες, ενώ θα διευκολύνεται η αυξημένη συμμετοχή ουκρανικών εταιρειών.

«Με τη δέσμη αυτή, υποβάλλουμε φιλόδοξες προτάσεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας και τη διευκόλυνση των αμυντικών επενδύσεων ύψους 800 δισ. ευρώ που πρέπει να αναλάβουν επειγόντως τα κράτη μέλη για την επίτευξη της ευρωπαϊκής αμυντικής ετοιμότητας έως το 2030», δήλωσε ο Επίτροπος Αμυνας, Αντριους Κουμπίλιους.

Ο ίδιος πρόσφατα είχε δηλώσει ότι «δεν είναι αποδεκτό η αμυντική βιομηχανία να πρέπει να περιμένει πέντε χρόνια για να λάβει άδεια κατασκευής για ένα νέο εργοστάσιο».

Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει τη διευκόλυνση των δημόσιων συμβάσεων με την ενθάρρυνση των κοινών αγορών και την αύξηση των κατώτατων ορίων των συμβάσεων, επιταχύνοντας έτσι τις διασυνοριακές μεταφορές αμυντικών προϊόντων.

Η Ρωσία είναι «απειλή» για την παγκόσμια ασφάλεια, αλλά «δεν έχει καμία πιθανότητα αν οι χώρες μέλη του NATO παραμένουν ενωμένες», επισήμανε χτες η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλας. Το NATO έχει 32 χώρες - μέλη, τα 23 από τα οποία είναι επίσης μέλη της ΕΕ.

«Σήμερα απέναντι στο NATO και την ΕΕ η Ρωσία δεν έχει καμία πιθανότητα. Ωστόσο οφείλουμε να παραμείνουμε ενωμένοι», σημείωσε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο μερικές ημέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη (24 - 25 Ιούνη).

Μετά την εσπευσμένη αποχώρηση του Αμερικανού Προέδρου, Ντ. Τραμπ, από τη σύνοδο κορυφής του G7 στον Καναδά ορισμένοι Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν είναι σίγουροι αν θα αξίζει να παραστεί ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, καθώς δεν υπήρχε καμία εγγύηση ότι ο Τραμπ θα παρευρεθεί.

Από την πλευρά του ο Γερμανός καγκελάριος, Φρ. Μερτς, δήλωσε ότι ο Τραμπ «υποσχέθηκε» να παραστεί στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με την Κάλας, είναι απαραίτητο τα μέλη του NATO να δείξουν στο σύνολό τους ότι βρίσκονται στην ίδια γραμμή.

«Η Ρωσία συνιστά ήδη άμεση απειλή για την ΕΕ», σημείωσε. «Αυτοί που έχουν κοινά σύνορα με τη Ρωσία πάντα ένιωθαν πιο έντονα τις προκλήσεις της», πρόσθεσε η πρώην πρωθυπουργός της Εσθονίας. «Ωστόσο η απειλή της Ρωσίας για τη διατλαντική ασφάλεια είναι ένα πρόβλημα για όλους μας», κατέληξε.

Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την Τρίτη πρόταση - σταθμό στην γεωπολιτική της σύγκρουση με τη Ρωσία, για πλήρη αποσύνδεση της αγοράς της ΕΕ από το ρωσικό φυσικό αέριο έως τα τέλη του 2027, πυροδοτώντας αντιδράσεις σε κράτη - μέλη των οποίων η βιομηχανία και η καπιταλιστική οικονομία εξαρτάται πλήρως από το ρωσικό αέριο.

Η πρόταση προβλέπει την απαγόρευση σύναψης νέων συμφωνιών εισαγωγής είτε μέσω ρωσικού αγωγού και είτε υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από το 2025, καθώς και τη σταδιακή παύση των υφιστάμενων βραχυπρόθεσμων συμβολαίων έως τις 17 Ιούνη 2026. Οι αποστολές στο πλαίσιο μακροπρόθεσμων συμβολαίων θα διακοπούν μέχρι το τέλος του 2027.

Επιπλέον, κάθε κράτος - μέλος θα πρέπει να υποβάλει σχέδιο μετάβασης που να περιγράφει πώς θα τερματίσει τις ρωσικές εισαγωγές έως το 2027. Αντίστοιχα σχέδια θα απαιτηθούν και για τη σταδιακή απεξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο, το οποίο έχει ήδη σε μεγάλο βαθμό αποκλειστεί μέσω των κυρώσεων.

Για την εφαρμογή της απαγόρευσης, οι εισαγωγείς θα υποχρεούνται να παρέχουν λεπτομερή στοιχεία μεταφοράς, συμπεριλαμβανομένης της χώρας παραγωγής, των εμπλεκόμενων μερών και του πρώτου λιμανιού φόρτωσης για τις εισαγωγές LNG. Οι τελωνειακές αρχές, σε συνεργασία με την Κομισιόν και τους ρυθμιστικούς φορείς Ενέργειας, θα αποφασίζουν για την πιστοποίηση της προέλευσης του φυσικού αερίου.

«Η Ρωσία επανειλημμένα επιχείρησε να μας εκβιάσει, χρησιμοποιώντας την Ενέργεια ως όπλο. Παίρνουμε αποφασιστικά μέτρα για να τερματίσουμε οριστικά την εποχή των ρωσικών ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη», είπε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η Ρωσία εξακολουθεί να καλύπτει περίπου το 20% της ευρωπαϊκής ζήτησης. Η στήριξη στην πρόταση είναι ευρεία σε πολιτικό επίπεδο, ωστόσο οι διαπραγματεύσεις αναμένονται δύσκολες.

Η Επιτροπή επέλεξε να μην προτείνει απαγόρευση μέσω κυρώσεων, που θα απαιτούσε ομοφωνία και την έγκριση όλων των κρατών - μελών, αλλά βασίστηκε σε διαδικασία ενισχυμένης πλειοψηφίας ώστε να παρακάμψει το αναμενόμενο βέτο από την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Π. Σιγιάρτο, δήλωσε ότι η πρόταση θέτει την Κεντρική Ευρώπη σε κατάσταση «σοβαρής εξάρτησης», περιορίζοντας τις πηγές εισαγωγής. Τόνισε επίσης ότι «η ενεργειακή πολιτική αποτελεί εθνική αρμοδιότητα και η πρόταση απειλεί την κυριαρχία και την ενεργειακή ασφάλεια της Ουγγαρίας».

Παρά την ευρεία αποδοχή του στόχου, χώρες όπως η Αυστρία εκφράζουν επιφυλάξεις για την πρακτικότητα των μέτρων, προειδοποιώντας για πιθανές πιέσεις στις υποδομές φυσικού αερίου της ΕΕ. Προτείνουν, επίσης, ρήτρα επανεξέτασης των κανόνων σε περίπτωση επίτευξης ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας.

Η πρόταση προβλέπει τη δυνατότητα τροποποίησης των κανονισμών εάν διαπιστωθεί κίνδυνος για την ασφάλεια εφοδιασμού.

Αρκετές χώρες αμφισβητούν τη ρεαλιστικότητα του χρονοδιαγράμματος.

Ενα βασικό ζήτημα που εγείρουν χώρες όπως η Ισπανία αφορά το κατά πόσο η νομοθεσία θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να επικαλεστούν «ανωτέρα βία» (force majeure) για να αποχωρήσουν από τα συμβόλαια χωρίς να πληρώσουν υπέρογκες ρήτρες. Η Μαδρίτη ζητά από την Επιτροπή να εξετάσει μηχανισμό αποζημίωσης για τις επιχειρήσεις που ενδέχεται να πληγούν.

Επί του παρόντος, η Ισπανία υποχρεούται να αγοράζει προμήθειες από τη ρωσική Novatek έως το 2042 βάσει μακροπρόθεσμης σύμβασης που υπεγράφη με την εγχώρια ενεργειακή εταιρεία Naturgy. Η Ολλανδία έχει δεσμευτεί σε μακροπρόθεσμη σύμβαση προμήθειας, η οποία επιβλέπεται από τον γαλλικό ενεργειακό κολοσσό TotalEnergies, έως το 2032.

Η TotalEnergies δεσμεύεται από σύμβαση προμήθειας με τη Novatek έως το 2032 και κατέχει μερίδιο 20% στο ρωσικό έργο Yamal, το οποίο λειτουργεί μια εγκατάσταση LNG στη Σιβηρία.

Η Κομισιόν υποστηρίζει ότι η πρόταση βασίζεται σε υπάρχοντες ευρωπαϊκούς κανόνες εμπορίου και Ενέργειας και είναι επαρκώς ισχυρή νομικά ώστε να δικαιολογήσει την ακύρωση συμβολαίων, ενώ εκτιμά ότι η επίπτωση στις τιμές θα είναι περιορισμένη, χάρη στις εναλλακτικές πηγές προμήθειας.

Η Γαλλία, ο κορυφαίος αγοραστής ρωσικού LNG στην ΕΕ, φέρεται να προτιμά μια στρατηγική αναζήτησης εναλλακτικών προμηθειών. Το Βέλγιο, στη δεύτερη θέση, επιθυμεί μια έκθεση που να περιγράφει λεπτομερώς τις οικονομικές επιπτώσεις πριν λάβει απόφαση.

Η Μόσχα ανακοίνωσε ότι η Πιονγιάνγκ θα στείλει χιλιάδες στρατιωτικούς του Μηχανικού και στρατιώτες του βορειοκορεατικού στρατού για να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της ρωσικής περιφέρειας του Κουρσκ, η οποία είχε εν μέρει καταληφθεί από τις ουκρανικές δυνάμεις.

Ο γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας Σ. Σοϊγκού συναντήθηκε προχθές με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν για δεύτερη φορά μέσα σε λιγότερες από δύο εβδομάδες στο πλαίσιο νέας επίσκεψής του στην Πιονγιάνγκ.