Και ξενάγηση στον χώρο του Επταπυργίου
Οι συγγενείς συναντήθηκαν στο πάρκο Εθνικής Αντίστασης στις Συκιές, τον χώρο όπου βρέθηκαν οι ομαδικοί τάφοι με τους 36 σκελετούς εκτελεσμένων. Στη συνέχεια πήγαν στο σημείο όπου η ΚΕ του ΚΚΕ θα τοποθετήσει μεγάλο μνημείο για τους εκτελεσμένους και κατέληξαν στο Γεντί Κουλέ, όπου πραγματοποιήθηκε ξενάγηση στους χώρους του κολαστηρίου όπου φυλακίστηκαν και βασανίσθηκαν οι δικοί τους άνθρωποι, πριν οδηγηθούν στην εκτέλεση.
Σ' αυτή τη συνάντηση έδωσαν το «παρών» ακόμα περισσότεροι συγγενείς εκτελεσμένων, καθώς η προσπάθεια για τον εντοπισμό τους συνεχίζεται αδιάκοπα. Κάποιοι ήρθαν μαζί με τους συντρόφους τους και τα παιδιά τους, για να μαθαίνουν οι νεότερες γενιές και να ψηλώνουν από περηφάνια για την ιστορία των προγόνων τους. Αυτών των ανθρώπων που διάλεξαν να σταθούν στα 6 μέτρα με το κεφάλι ψηλά, υπερασπιζόμενοι την πίστη τους στο δίκιο και την ιδεολογία τους. Τους ήρωες που το αστικό κράτος πέταξε μέσα σε ομαδικούς τάφους για να αποδείξει και με αυτόν τον τρόπο τη βαρβαρότητά του.
Ενημέρωσε για τις ανασκαφικές εργασίες που συνεχίζονται με πρωτοβουλία του δήμου Νεάπολης - Συκεών και εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα εντοπιστούν και άλλοι σκελετοί εκτελεσμένων. Ανέφερε όμως ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εκτελεσμένων δεν θα βρεθεί, καθώς στο πλαίσιο της ανοικοδόμησης της περιοχής τα λείψανά τους θάφτηκαν στα θεμέλια των πολυκατοικιών.
Κάλεσε τους συγγενείς να συμβάλουν στην εξακρίβωση των στοιχείων των εκτελεσμένων (ορθογραφικά, αναγραμματισμοί στα ονοματεπώνυμα, τόπους καταγωγής κ.ά.) ώστε να εγγραφούν σωστά στο μνημείο που θα στήσει το ΚΚΕ. Επίσης να συμβάλουν στην προσπάθεια του Τμήματος Ιστορίας της ΚΟ Κεντρικής Μακεδονίας να δημιουργήσει ένα ντοκιμαντέρ με τις ιστορίες των εκτελεσμένων και μία έκθεση με προσωπικά τους αντικείμενα, φωτογραφίες κ.ά.
Η Θεανώ Καπέτη, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, ενημέρωσε αναλυτικά για τις διαδικασίες που θα ακολουθήσουν.
«Είμαστε χαρούμενοι που σήμερα είμαστε εδώ ακόμα περισσότεροι. Ηδη έχουμε συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό συγγενών εκτελεσμένων και συνεχίζουμε την προσπάθεια να βρούμε και άλλους», είπε.
Σε σχέση με τη διαδικασία ταυτοποίησης μέσω DNA, ανέφερε ότι έγινε συνάντηση εκ μέρους του ΚΚΕ, από τον βουλευτή Γιάννη Δελή, με τον Κωνσταντίνο Μωραΐτη, διευθυντή του εγκληματολογικού μουσείου και του εργαστηρίου Ιατροδικαστικής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου στην Αθήνα, ο οποίος δέχτηκε να αναλάβει την ευθύνη.
«Είναι η κατ' εξοχήν αρμόδια υπηρεσία στην Ελλάδα. Εχει ασχοληθεί και με την ταυτοποίηση αγνοουμένων της Κύπρου, θυμάτων του εμφυλίου στην Ισπανία, και αλλού.
Θα είναι μια διαδικασία η οποία θα διαρκέσει. Μην περιμένουμε ότι αυτό θα τελειώσει σε ένα - δύο μήνες.
Η πρώτη προϋπόθεση είναι να βρεθεί χρηματοδότηση. Γιατί ούτε εμείς και κανένας δεν θέλει να πληρώσουν οι οικογένειες. Τα ποσά που απαιτούνται είναι μεγάλα. Υπάρχουν όμως προγράμματα στα οποία θα μπορούσε να ενταχθεί και επιδιώκουμε αυτό να γίνει μέσω του εγκληματολογικού μουσείου. Θα ξεκινήσουμε άμεσα τις διαδικασίες κοινοβουλευτικά.
Το δεύτερο που μπαίνει ως προϋπόθεση και ευτυχώς έχει γίνει, είναι ότι πρέπει να προσεχθεί ο τρόπος περισυλλογής των οστών. Ετσι κι αλλιώς, αυτή η διαδικασία γίνεται με παρουσία αρχαιολόγου. Εμείς έχουμε πει ότι μπορούμε να διαθέσουμε στη διαδικασία αυτή και άλλους αρχαιολόγους που μπορούν να βοηθήσουν, καθώς εδώ υπάρχουν κι άλλοι σκελετοί.
Τρίτο, είπε και ο ίδιος ότι θέλει τη βοήθεια των συγγενών. Ηδη έχουν βρεθεί πάνω από 70-80 και μπορεί να είναι και 100, καθώς ορισμένοι απευθύνθηκαν στον δήμο Νεάπολης - Συκεών. Σ' αυτή την προσπάθεια συνεργαζόμαστε με τον δήμο.
Να γνωρίζετε όμως ότι το στάδιο της συλλογής δειγματοληπτικού υλικού από εσάς είναι το τελικό. Μέσα από αυτή τη διαδικασία μπορεί να μας πει πολλά πράγματα, σχετικά με το φύλο, την ηλικία, το ανάστημα, μια πλήρης περιγραφή.
Ολα αυτά θα τα τρέξουμε με όλους τους τρόπους».
Σε σχέση με τις εργασίες ανασκαφής, ενημέρωσε ότι «η συνεννόηση με τον δήμο που το αποφάσισε και το ανακοίνωσε, είναι να συνεχιστούν οι εργασίες σε όλη την περιοχή του πάρκου εδώ, και πιο κάτω σε άλλο δημοτικό οικόπεδο, όπως επίσης και στο οικόπεδο που βρίσκεται στο τέρμα της οδού Ομήρου, λίγο πιο πάνω, καθώς έρχονται μαρτυρίες που αναφέρουν ότι υπήρχαν μανάδες που πήγαιναν και αφήναν εκεί λουλούδια».
Σε σχέση με το μνημείο που θα στήσει η ΚΕ του ΚΚΕ, ανέφερε ότι πρόκειται για μια διαδικασία που έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια και πλέον μπαίνει στο τελικό στάδιο.
Οπως είπε, το μνημείο θα στηθεί στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται ένα παλιό σπίτι, στο τελείωμα του περιβόλου του Επταπυργίου. «Εχει τελειώσει η διαδικασία για την απαλλοτρίωση του ακινήτου από τον δήμο, ο οποίος μας το παραχωρεί για να κάνουμε εκεί το μνημείο. Φαίνεται ότι τον επόμενο μήνα θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία της κατεδάφισης ώστε να ξεκινήσει η διαμόρφωση του χώρου. Θέλουμε να πιστεύουμε πως αν όλα πάνε καλά, θα μπορούμε τον Νοέμβρη να στήσουμε το μνημείο. Ηδη το κεντρικό κομμάτι του έργου που έχει ετοιμάσει ο γλύπτης Αγγελος Βλάσης, είναι στο χυτήριο. Και γύρω από το μνημείο θα τοποθετηθούν τα ονόματα των εκτελεσμένων. Θα είναι ένα μνημείο αντάξιό τους».
Τέλος υπενθύμισε την ανακοίνωση του δήμου Νεάπολης - Συκεών ότι στο σημείο όπου βρέθηκαν οι ομαδικοί τάφοι στο πάρκο Εθνικής Αντίστασης, θα γίνει ένα κενοτάφιο για τους νεκρούς που βρέθηκαν τα οστά τους.
Στη διαδρομή προς το Επταπύργιο, οι συγγενείς στάθηκαν μπροστά στο παλιό σπίτι που βρίσκεται σε κεντρικό σημείο επί της οδού Επταπυργίου και θα γκρεμιστεί, για να τοποθετηθεί στη θέση του το μνημείο της ΚΕ του ΚΚΕ.
Στη συνέχεια, οι συγγενείς έφτασαν στο Γεντί Κουλέ και ξεναγήθηκαν στους χώρους του από την Χρύσα Κοφίνα. Αναφέρθηκε στην ιστορία του Επταπυργίου από τα Βυζαντινά χρόνια, στη χρησιμοποίησή του ως φυλακή επί τουρκοκρατίας από το 1890 έως τη μέρα που έκλεισε, τη δεκαετία του '80 και στάθηκε κυρίως στην περίοδο 1945 - 1955, στις συνθήκες κράτησης και βασανισμού των χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων, στις εκατοντάδες εκτελέσεις.
Οι συγγενείς μπήκαν στα σκοτεινά, στενά κελιά της απομόνωσης, είδαν στους τοίχους χαραγμένα ονόματα πολιτικών κρατουμένων. Πέρασαν από τον χώρο του επισκεπτηρίου, στους θαλάμους των φυλακών, περπάτησαν στους χώρους αυλισμού των κρατουμένων.
«Προσπαθώ να βάλω τον εαυτό μου να καταλάβει, προσπαθώ να αισθανθώ τι έχει συμβεί. Πήγα στα κελιά της απομόνωσης. Μέσα σε ένα από αυτά μπορεί να ήταν και ο παππούς μου. Να έζησε εδώ μέσα τις τελευταίες του στιγμές μέχρι την εκτέλεση. Προσπαθώ να κάτσει μέσα μου... Θα μου πάρει καιρό. Τι πέρασε αυτός και όλοι οι άλλοι συναγωνιστές του», λέει ο Νίκος Τσολερίδης. Ο παππούς του, Γιώργος Τσολερίδης, από την Κατερίνη, εκτελέστηκε στις 5 Μάη του 1947. «Ο πατέρας μου θυμόταν, όταν ήρθαν και τον πήρανε, ήταν παιδί γύρω στα 7 και από τότε δεν τον ξαναείδε και έφυγε με αυτόν τον καημό. Τον έδωσε ένας ρουφιάνος γιατί ήταν κομμουνιστής. Το μόνο που ήξερε ήταν ότι εκτελέστηκε κάπου εδώ γύρω...».
Και η κουβέντα συνεχίζεται για τη βαρβαρότητα σήμερα, για τη γενοκτονία του λαού της Παλαιστίνης και καταλήγει πως «ασταμάτητα θυσιάζεται ο λαός για τα συμφέροντα των λίγων και των σχεδίων τους. Γι' αυτούς που λυσσάνε να πάρουν το ψωμί από τους ανθρώπους».
Ο Αλέξανδρος Ζαχαριάδης, συγκινημένος, μιλάει για τον δικό του παππού, τον Γιώργο Ζαχαριάδη από την Κρηστώνη Κιλκίς, που εκτελέστηκε στις 27 Μάρτη του 1948. «Τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Από τη μία είμαι συγκινημένος, από την άλλη θυμωμένος. Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να γνωρίσω τον παππού μου. Η οικογένεια διαλύθηκε, άλλος στο χώμα, άλλος στο εξωτερικό πολιτικός πρόσφυγας, κάποια παιδιά μεγάλωσαν ορφανά. Δεν πολυμιλούσαν γι' αυτά...
Ηταν ένα παραμύθι για μένα, που τελικά αποδείχθηκε πραγματικότητα. Να περπατάς στο μέρος όπου ξέρεις ότι κάποτε πήγαινε ένας πρόγονός σου για τον τελευταίο αποχαιρετισμό. Καταδικασμένος πεντάκις σε θάνατο γιατί ήταν κομμουνιστής. Εφτανε αυτό για να τον καταδικάσουν και να τον εκτελέσουν».
Εκεί και η Σοφία Μπαγγέα με τον σύντροφό της, τον Δημήτρη Κωστόπουλο. Και οι δύο έχουν έναν συγγενή εκτελεσμένο. Η Σοφία τον πατέρα της Βασίλη, από το Ελατοχώρι Πιερίας, που εκτελέστηκε στις 30 Νοέμβρη 1948. Μαζί του εκτελέστηκε και ο συγχωριανός του, Γιώργος Κωστόπουλος, παππούς του συντρόφου της. «Η μάνα μου με τον καημό έφυγε πριν 13-14 χρόνια, γιατί ποτέ της δεν έμαθε πού ήταν θαμμένος. Εγώ θυμάμαι πολύ λίγο τον πατέρα μου. Ημουν 4-5 χρονών όταν τον πήραν και τον εκτέλεσαν», λέει η Σοφία.
Ο Δημήτρης Κωστόπουλος θυμάται ότι «τον πήραν μπροστά στα μάτια μου τον παππού. Εννιά η ώρα το πρωί Ιούνιο μήνα. Τους καταδίκασαν με ψευδομάρτυρες που αργότερα τους φρόντισαν και τους αποκατέστησαν επαγγελματικά. Κάποιος έγινε και παπάς».