ΗΠΑ
Νέα μέτρα για «διατήρηση τεχνολογίας μακριά από αντιπάλους μας»

«Συστάσεις» απέναντι στην Κίνα, «για την ενίσχυση των ελέγχων εξαγωγών ημιαγωγών παγκοσμίως»

Παρασκευή 23 Μάη 2025

2025 The Associated Press. All

Την ολομέτωπη αντιπαράθεση ΗΠΑ - Κίνας για τη διεθνή πρωτοκαθεδρία, η οποία κλιμακώνεται ανεξάρτητα από τις κατά καιρούς επαφές τους για επιμέρους και πρόσκαιρους συμβιβασμούς (όπως οι πρόσφατες συνομιλίες τους στην Ελβετία για τον «εμπορικό πόλεμο»), έρχονται να «υπενθυμίσουν» τα νέα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση Τραμπ, που με απόφαση του Γραφείου Βιομηχανίας και Ασφαλείας του υπουργείου Εμπορίου αναπροσάρμοσε - με «συστάσεις» και όχι «περιορισμούς», αλλά εξίσου κατηγορηματικά - «βήματα για την ενίσχυση των ελέγχων εξαγωγών ημιαγωγών παγκοσμίως».

Στόχος των μέτρων, που έρχονται σε συνέχεια αντίστοιχων μέτρων και περιορισμών από την πρώτη προεδρική θητεία του Τραμπ, αλλά και από την προεδρία Μπάιντεν, είναι η κούρσα για τη διατήρηση προβαδίσματος για τις ΗΠΑ στις Νέες Τεχνολογίες και σε κρίσιμους τομείς όπως η ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Οπως δήλωσε ο Αμερικανός υφυπουργός Βιομηχανίας και Ασφάλειας, Τζέφερι Κέσλερ, δόθηκαν οδηγίες («Guidance») για την ακύρωση «περιορισμών» που στις 15/1/25 η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε ανακοινώσει, αλλά και για την έκδοση συστάσεων, αφού «η διοίκηση Τραμπ θα ακολουθήσει μια τολμηρή, χωρίς αποκλεισμούς στρατηγική για την αμερικανική τεχνολογία Τεχνητής Νοημοσύνης με έμπιστες άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο, διατηρώντας παράλληλα την τεχνολογία (αυτή) μακριά από τα χέρια των αντιπάλων μας».

Στις «Οδηγίες» αυτές περιλαμβάνονται ρητά αυτές που επιδιώκουν:

Το Γραφείο καταλήγει δε ότι τα νέα μέτρα «θα εγγυηθούν ότι οι ΗΠΑ θα παραμείνουν στην πρώτη γραμμή της καινοτόμας AI και θα διατηρήσει την παγκόσμια κυριαρχία στην AI».

Από τη μεριά της, η Κίνα αντέδρασε έντονα, αναγγέλλοντας «σθεναρά μέτρα».

Το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου κατηγόρησε, με ανακοίνωσή του, την Ουάσιγκτον πως «καταχράται τους ελέγχους των εξαγωγών για να περιορίσει και να καταστείλει» την οικονομική και τεχνολογική ανάπτυξη της Κίνας.

Απευθυνόμενο, μάλιστα, και σε χώρες που θα σπεύσουν να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ για την εφαρμογή των νέων αμερικανικών μέτρων, προειδοποίησε ότι «κάθε οργανισμός ή πρόσωπο που εφαρμόζει ή βοηθά να εφαρμοστούν αυτά τα αμερικανικά μέτρα μπορεί να παραβιάζει» κινεζικούς κανονισμούς.

Δεν παρέλειψε δε να σχολιάσει ότι «τα αμερικανικά μέτρα τονίζουν τη συνήθη μονομερή προσέγγιση (από πλευράς τους), αναμειγνύοντας εκφοβισμό και προστατευτισμό και καταφέρνοντας σοβαρό πλήγμα στη σταθερότητα των παγκόσμιων βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων στον τομέα των ημιαγωγών».

Επιφυλάξεις και εντός ΗΠΑ για τα νέα μέτρα

Ο επικεφαλής του τεχνολογικού αμερικανο-ταϊβανέζικου κολοσσού «Nvidia», Τζένσεν Χουάνγκ - που συμμετείχε και στην επιχειρηματική αποστολή, που πρόσφατα συνόδευσε τον Τραμπ στη Σαουδική Αραβία - εξέφρασε ανησυχία για «αποτυχία», που μπορεί να φέρουν τα νέα μέτρα του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου, εξελισσόμενα σε «αυτοπυροβολισμό» για αμερικανικές εταιρείες, όπως είπε.

Θύμισε δε ότι στη διάρκεια της προεδρίας Μπάιντεν, το μερίδιο της «Nvidia» στην κινεζική αγορά έπεσε από το 95% στο 50%, σύμφωνα με το BBC.

Την ίδια στιγμή, ενδεικτική των προβληματισμών που αυξάνονται και εντός ΗΠΑ για την αποτελεσματικότητα της δασμολογικής πολιτικής της κυβέρνησης Τραμπ, είναι η προσφυγή 12 αμερικανικών Πολιτειών στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο που είναι αρμόδιο για ζητήματα Διεθνούς Εμπορίου, ενάντια στους υψηλούς δασμούς που ανακοίνωσε η αμερικανική κυβέρνηση στις αρχές του Απρίλη.

Τη προσφυγή υπογράφουν, μεταξύ άλλων, οι (προερχόμενοι από τους Δημοκρατικούς) Γενικοί Εισαγγελείς πολιτειών όπως των Νέας Υόρκης, Ιλινόις, Ορεγκον, εκ μέρους των οποίων μεταξύ άλλων κατατέθηκε ότι ο Πρόεδρος επιδίωξε να ερμηνεύσει λανθασμένα ως «λευκή επιταγή» τον νόμο «International Emergency Economic Powers Act», αλλά και ότι το εμπορικό έλλειμμα, που η κυβέρνηση επικαλείται ως βασική αιτία για την επιβολή τόσο υψηλών δασμών, δεν συνιστά «περίπτωση έκτακτης ανάγκης».

Το πρακτορείο «Reuters» μετέδωσε ότι κατά των δασμολογικών μέτρων της κυβέρνησης Τραμπ εκκρεμούν συνολικά τουλάχιστον άλλες 7 δικαστικές προσφυγές, μεταξύ άλλων και από επιχειρήσεις.

Χαρακτηριστική είναι και η αγωγή που κατέθεσε μέσα Απρίλη ο Δημοκρατικός κυβερνήτης της πολιτείας της Καλιφόρνια, Γκ. Νιούσομ, στην οποία αναφέρεται: «Το νέο δασμολογικό καθεστώς του Προέδρου Τραμπ έχει ήδη καταστροφικές επιπτώσεις στην οικονομία, δημιουργώντας χάος στις αγορές μετοχών και ομολόγων, εξαφανίζοντας εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε κεφαλαιοποίηση αγοράς μέσα σε λίγες ώρες, παγώνοντας επενδύσεις...».

Με δεδομένο ότι το οικονομικό μέγεθος της Καλιφόρνια την κατατάσσει διεθνώς ως «πέμπτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο και τον μεγαλύτερο εισαγωγέα αγαθών μεταξύ των πολιτειών των ΗΠΑ» - εξηγούσαν τοπικά ΜΜΕ σε σχετικά τους ρεπορτάζ - η αγωγή ανέφερε ότι η πολιτεία «φέρει ένα υπερβολικά μεγάλο μερίδιο» του κόστους των δασμών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις αστών οικονομολόγων, οι δασμοί θα μπορούσαν «να παραλύσουν τα 12 λιμάνια της Καλιφόρνια, τα οποία δέχονται το 40% των αγαθών που εισάγονται στις ΗΠΑ», ενώ ανταποδοτικοί δασμοί της Κίνας και άλλων χωρών «θα μπορούσαν να βλάψουν τις γεωργικές εξαγωγές της Καλιφόρνια, οι οποίες το 2022 ανήλθαν σε 23,6 δισ. δολάρια».

Η «αβεβαιότητα» μεγαλώνει

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες δόθηκαν στη δημοσιότητα και νέες εκθέσεις διεθνών «οίκων αξιολόγησης», που περιγράφουν αυξανόμενη «αβεβαιότητα», παρά την έναρξη συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και την προσωρινή αμοιβαία μείωση μιας σειράς δασμών που είχαν αυξήσει σε δυσθεώρητα ύψη το τελευταίο δίμηνο.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Fitch, ο δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ για την Κίνα παραμένει υψηλότερος από οποιουδήποτε άλλου εμπορικού τους εταίρου, περίπου στο 31,8%. Στη σχετική έκθεση μάλιστα σημειώνεται ότι ο δασμολογικός συντελεστής πριν από το 2024 υπολογιζόταν στο 2,3%, ενώ σήμερα είναι ο υψηλότερος από το 1941. Ακόμα, αναφέρεται ότι η αύξηση των εισαγωγών εν αναμονή υψηλότερων δασμών συνέβαλε σε ετήσια συρρίκνωση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 0,3% το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Η Moody's Analytics υποστηρίζει ότι παραμένουν «σημαντικές προκλήσεις για την οικονομία και τις επιχειρήσεις» από ένα μέσο δασμό 30% που ισχύει στις εισαγωγές από την Κίνα, αλλά και σε συνδυασμό με τις αλυσιδωτές συνέπειες από άλλους δασμούς σε άλλες χώρες και τομείς. Ο συγκεκριμένος οίκος εκτιμά ότι αν και η συμφωνία ΗΠΑ - Κίνας είναι «μια ευπρόσδεκτη εξέλιξη», η αβεβαιότητα και η «επακόλουθη παράλυση» που έχουν περιορίσει τις επιχειρήσεις τους τελευταίους μήνες θα συνεχιστούν.

Ενδιαφέρουσα είναι η επισήμανση του οίκου ότι η «γενικευμένη αποσύνδεση» δεν μπορεί να αποτελεί επιδίωξη των ΗΠΑ, αλλά στόχος της κυβέρνησης Τραμπ είναι η «οικονομική αποσύνδεση για στρατηγικές ανάγκες»...

«Μικρό καλάθι» και για συμφωνία ΗΠΑ - ΕΕ

Αργές είναι, στο μεταξύ, οι εξελίξεις και όσον αφορά τα παζάρια ΗΠΑ - ΕΕ για μια διμερή εμπορική συμφωνία.

Η ΕΕ φέρεται να επεξεργάστηκε νέα, αναθεωρημένη πρόταση για να συζητήσει με την Ουάσινγκτον, στην οποία περιλαμβάνονται προτάσεις που «λαμβάνουν υπόψη τα συμφέροντα των ΗΠΑ», σύμφωνα με οικονομικά ΜΜΕ.

Σε σχετικό έγγραφο που «διέρρευσε», περιγράφονται προτάσεις για «αμοιβαίες επενδύσεις και στρατηγικές προμήθειες στην Ενέργεια, στην τεχνητή νοημοσύνη και την ψηφιακή συνδεσιμότητα».

Μιλώντας στο Europe Conversation, ο διαπραγματευτής της ΕΕ για το Εμπόριο, Μ. Σέφτσοβιτς, είπε ότι πιέζει για μια δίκαιη και ισορροπημένη συμφωνία με τις ΗΠΑ, τονίζοντας παράλληλα ότι οι Βρυξέλλες είναι έτοιμες να εφαρμόσουν μέχρι και 95 δισ. ευρώ σε αντίμετρα εάν οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν.

«Πληρώνουμε ήδη δασμούς 10%, πληρώνουμε ήδη δασμούς 25% για τον χάλυβα, πληρώνουμε ήδη δασμούς 25% για τα αυτοκίνητα και πιστεύουμε πραγματικά ότι αυτό απλά δεν είναι δίκαιο. Θέλουμε λοιπόν να το επιλύσουμε μέσω διαπραγματευμένων λύσεων, αλλά φυσικά προετοιμαζόμαστε επίσης. Εναλλακτικά, θα πρέπει να προστατεύσουμε τις ευρωπαϊκές θέσεις εργασίας και τις ευρωπαϊκές εταιρείες και γι' αυτό ξεκινήσαμε τις διαβουλεύσεις για ενδεχόμενα μέτρα αναδιάρθρωσης», ανέφερε.

Στο μεταξύ, στα νέα αμερικανικά «προϊόντα» που εξετάζεται μήπως μπουν στο στόχαστρο της ΕΕ, περιλαμβάνονται και όσα παράγει η «Boeing», στον κλάδο της αεροδιαστημικής.


Α.Μ.