ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ «ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ»
Τεχνολογία και έρευνα στρατευμένες στα σχέδια των ιμπεριαλιστών
Σάββατο 17 Μάη 2025 - Κυριακή 18 Μάη 2025

Η ανάπτυξη εξωσκελετών βρίσκεται στην αιχμή της έρευνας για πολεμικούς σκοπούς
Προσθετικά ανθρώπινα μέρη, εξωσκελετοί, συσκευές διεπαφής εγκεφάλου - υπολογιστή και επαυξημένης πραγματικότητας. Πρόκειται για τεχνολογίες που παρά το γεγονός ότι έχουν αναπτυχθεί και εφαρμόζονται έως έναν βαθμό, φαντάζουν κομμάτι επιστημονικής φαντασίας. Οχι όμως για το ΝΑΤΟ, το οποίο τον περασμένο Φλεβάρη ενέκρινε την πρώτη Στρατηγική του για τις BHE - Biotechnology and Human Enhancement Technologies (Βιοτεχνολογία και Τεχνολογίες Βελτίωσης του Ανθρώπου).

«Οι BHE δεν είναι καθόλου νέες, αλλά ο πρωτοφανής ρυθμός της αναδυόμενης καινοτομίας BHE είναι ανατρεπτικός. Οι νέες εξελίξεις στον τομέα των BHE, που τροφοδοτούνται από τη σύγκλιση με την τεχνητή νοημοσύνη (AI), έχουν οδηγήσει σε μια αναδυόμενη βιοεπανάσταση, η οποία θα μεταμορφώσει την κοινωνία μας - από την υγειονομική περίθαλψη και τη δημόσια υγεία μέχρι τη βιομηχανική μεταποίηση, την ασφάλεια και την άμυνα», σημειώνει σε άρθρο της η «Επισκόπηση του ΝΑΤΟ», το επίσημο περιοδικό της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας.1

Η βιοτεχνολογία αναφέρεται στον ευρύ τεχνολογικό τομέα που χρησιμοποιεί βιολογικές διαδικασίες για την ανάπτυξη νέων προϊόντων και τεχνολογιών. Οι τεχνολογίες «βελτίωσης του ανθρώπου» είναι μια διακριτή κατηγορία τεχνολογιών αποτελούμενη από βιοτεχνολογικές και μη βιοτεχνολογικές παρεμβάσεις που επιτρέπουν σε άτομα να λειτουργούν πέρα από τα φυσιολογικά ανθρώπινα όρια ή ικανότητες.

Οπως αναφέρει η Συμμαχική Διοίκηση Μετασχηματισμού (Allied Command Transformation) του ΝΑΤΟ, οι BHE «βελτιώνουν την ανθρώπινη μορφή και λειτουργία, αποκαθιστούν και διατηρούν την υγεία και επιτρέπουν στους ανθρώπους να λειτουργούν πέρα από τα φυσιολογικά όρια. Ενα παράδειγμα είναι η ανθρώπινη απόδοση, με έμφαση στη βελτίωση της ανθεκτικότητας και στη μείωση του κινδύνου μετατραυματικών διαταραχών στρες. Σε όλη αυτήν την αναπτυσσόμενη βιομηχανία το ΝΑΤΟ (...) χρησιμοποιεί κατάλληλα πλαίσια για να κατανοήσει τις σχετικές αναδυόμενες ευκαιρίες και απειλές, προκειμένου να εξασφαλίσει στρατηγικό πλεονέκτημα.

(...) Ως διεπιστημονικό σύνορο μεταξύ της Βιολογίας, της Μηχανικής, της Ιατρικής και άλλων τομέων των εφαρμοσμένων και θεωρητικών επιστημών, οι βιοτεχνολογίες έχουν προσελκύσει όλο και μεγαλύτερη προσοχή, για τα οφέλη και τις εφαρμογές διπλής χρήσης τους. Ομοίως, οι τεχνολογίες βελτίωσης του ανθρώπου είναι σημαντικό να κατανοηθούν και να ενσωματωθούν ως μέρος της συλλογικής άμυνας και αποτροπής. Αυτή η βιομηχανία πολλών τρισεκατομμυρίων δολαρίων βρίσκεται ακόμα σε νηπιακό στάδιο, καθώς εξακολουθούν να εμφανίζονται νέες μετασχηματιστικές δυνατότητες».2

Μεγάλο εύρος αξιοποίησης σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο

Ως ενδεικτικά παραδείγματα αξιοποίησης αυτών των τεχνολογιών σε στρατιωτικό και πολιτικό επίπεδο το ΝΑΤΟ αναφέρει την Ιατρική Βιοτεχνολογία (εξατομικευμένη Ιατρική, εμβόλια, θεραπείες και διαχείριση πεδίου μάχης), την Προσθετική (τεχνητά άκρα και εξαρτήματα που αποκαθιστούν τις φυσικές ικανότητες και την κινητικότητα), τους εξωσκελετούς (ρομποτικές συσκευές που φοριούνται εξωτερικά για την ενίσχυση της δύναμης, της αντοχής και της κινητικότητας, παρέχοντας υποστήριξη για σωματικά απαιτητικές εργασίες), τις διεπαφές εγκεφάλου - υπολογιστή (συσκευές που επιτρέπουν την επικοινωνία μεταξύ του εγκεφάλου και εξωτερικών συσκευών, επιτρέποντας στα άτομα να ελέγχουν καλύτερα την τεχνολογία) και τους φορητούς ανιχνευτές υγείας (συσκευές που παρακολουθούν μετρήσεις σχετικές με την υγεία, για τη βελτιστοποίηση της προσωπικής ευεξίας).

Η Συμμαχική Διοίκηση Μετασχηματισμού τονίζει ότι συνεχίζει να ερευνά τις βιοτεχνολογίες, με σχετικές εφαρμογές και δυνατότητες, για την υποστήριξη «των επιτακτικών αναγκών ανάπτυξης των πολεμικών επιχειρήσεων μέσω στρατηγικών ακαδημαϊκών συνεργασιών», όπως η πρόσφατη συνεργασία ιατρικής τεχνολογίας με το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins των ΗΠΑ.

«Η Συμμαχική Διοίκηση Μετασχηματισμού θα συνεχίσει (...) να μετασχηματίζει και να συγχρονίζει αυτές τις τεχνολογίες διπλής χρήσης για τον μετασχηματισμό των αμυντικών δυνατοτήτων του ΝΑΤΟ, για τα σημερινά και μελλοντικά περιβάλλοντα ασφαλείας», προσθέτει.

Με τη στρατηγική που έχει διαμορφώσει το ΝΑΤΟ τονίζεται η ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης των BHE, ενισχύοντας τη συνεργασία της ευρωατλαντικής συμμαχίας τόσο με πανεπιστήμια και επιχειρηματικούς ομίλους εντός του ΝΑΤΟ όσο και με κράτη - εταίρους του.

Η «μεγιστοποίηση του δυναμικού των BHE» έχει τεθεί ως στόχος και επειδή το ΝΑΤΟ έχει εντοπίσει βήματα από τους ανταγωνιστές του στην ανάπτυξη και εφαρμογή των τεχνολογιών αυτών. «Οι στρατηγικοί ανταγωνιστές και οι δυνητικοί αντίπαλοι» του ΝΑΤΟ εντοπίζεται πως συνεχίζουν να επενδύουν σε τεχνολογίες BHE, εκμεταλλευόμενοι γνωστικά, φυσικά ή τεχνολογικά τρωτά σημεία, για να επιτύχουν στρατιωτικά πλεονεκτήματα, «και εξετάζουν ενεργά τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να χρησιμοποιηθούν (σ.σ. οι BHE) σε επιχειρησιακά περιβάλλοντα και σε τακτικές υβριδικού πολέμου».

Ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο το ΝΑΤΟ τονίζει παράλληλα την ανάγκη «ισχυρότερων εργαλείων παρακολούθησης, πρόληψης και πολιτικής ετοιμότητας (...) Η Συμμαχία πρέπει να ενισχύσει τις προσπάθειές της για την προστασία αυτών των τεχνολογιών από την απόκτησή τους από στρατηγικούς ανταγωνιστές και δυνητικούς αντιπάλους.

(...) Σε αυτό το πλαίσιο, το ΝΑΤΟ θα αποτελέσει το διατλαντικό φόρουμ για την BHE στην άμυνα και την ασφάλεια, αξιοποιώντας το δυναμικό της BHE (...) προκειμένου να διατηρηθεί το τεχνολογικό πλεονέκτημα του ΝΑΤΟ έναντι των στρατηγικών ανταγωνιστών και των δυνητικών αντιπάλων σε θέματα που αφορούν την BHE, για τη διατλαντική άμυνα και ασφάλεια».

Επιστήμη και έρευνα στην υπηρεσία των ιμπεριαλιστών

Η εξέλιξη της επιστήμης και της έρευνας δεν βαδίζει ουδέτερα στο έδαφος του καπιταλισμού. Εφευρέσεις, τεχνολογίες και νέες ανακαλύψεις, συνολικά η πρόοδος της τεχνολογίας, ειδικά στα πεδία της βιοτεχνολογίας και της προσθετικής, έχουν τη δυνατότητα να βοηθήσουν ανθρώπους με τρόπους που μερικές δεκαετίες πριν φάνταζαν αδύνατοι. Ομως βρίσκονται στα χέρια του κεφαλαίου και γι' αυτό κατευθύνονται στην ικανοποίηση των δικών του αναγκών, μεταξύ άλλων στη βελτίωση των πολεμικών τους μηχανών, που προετοιμάζονται να τις ρίξουν στη μάχη για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα.

Σε αυτό το πλαίσιο η επιστήμη και η έρευνα τίθενται ακόμα περισσότερο στις υπηρεσίες της οικονομίας του πολέμου, όπως μαρτυρούν οι διάφορες «συμπράξεις» των πανεπιστημίων με τις βιομηχανίες των όπλων, που έχουν οδηγήσει πανεπιστήμια και άλλα ερευνητικά ιδρύματα να στήνουν περίπτερα στις εκθέσεις των εμπόρων του πολέμου.

Παραπομπές:

1. https://www.nato.int/docu/review/articles/2024/05/30/healthier-cleaner-greener-a-nato-strategy-for-the-coming-bio-revolution/index.html

2. https://www.act.nato.int/article/biotechnology-and-human-enhancement-technologies-transformational-innovation/


Δ. Μ.