Μεγάλη διαδήλωση εναντίον του σχεδίου εκμετάλλευσης μεταλλείου λιθίου, που αναμένεται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση στην Ευρώπη και να ενισχύσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της ΕΕ στην ηλεκτροκίνηση, έγινε το Σάββατο στο Βελιγράδι. Ολη την περασμένη βδομάδα είχαν γίνει αντίστοιχες διαδηλώσεις σε τουλάχιστον 12 πόλεις της Σερβίας, χώρα όπου έχουν μεγάλη γεωπολιτική επιρροή - μεταξύ άλλων - η Κίνα και η Ρωσία.

Ομάδες διαδηλωτών αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης οργάνωσαν τη διαδήλωση στο κέντρο του Βελιγραδίου για να απαιτήσουν τη διακοπή των επενδυτικών σχεδίων του αγγλο-αυστραλιανού ομίλου «Rio Tinto», ύψους 2,4 δισ. δολαρίων, να ανοίξει το μεγαλύτερο ορυχείο λιθίου της Ευρώπης στη Σερβία.

Τον Ιούλη αξιωματούχοι της Σερβίας και της ΕΕ υπέγραψαν συμφωνία για τον εφοδιασμό ευρωπαϊκών κρατών με λίθιο και άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες. Το λίθιο είναι απαραίτητο μέταλλο για την κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Ο επικεφαλής της «Mercedes Benz AG» και εκπρόσωποι της αυτοκινητοβιομηχανίας «Stellantis NV» υπέγραψαν επίσης επιστολή πρόθεσης να επενδύσουν στην ανάπτυξη βιομηχανίας κατασκευής μπαταριών EV εντός του σερβικού εδάφους.

Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα όπως «"Rio Tinto", φύγε απ' τη Σερβία!» και «Δεν θα σκάψετε!», ενώ απέκλεισαν τις σιδηροτροχιές στον μεγαλύτερο σιδηροδρομικό σταθμό του Βελιγραδίου, διακόπτοντας την κυκλοφορία των συρμών.

Η Σερβία διαθέτει μεγάλα κοιτάσματα λιθίου, ιδίως κοντά στην πόλη Λόζνιτσα (δυτικά), όμως το σχέδιο για τη λειτουργία ορυχείου, που έχει καταρτιστεί από τον κολοσσό «Rio Tinto», είχε ανασταλεί το 2022, υπό την πίεση των εκτεταμένων διαμαρτυριών, αλλά τον περασμένο μήνα το ανώτατο δικαστήριο της χώρας ήρε την απαγόρευση.

Η κυβέρνηση του Προέδρου Αλ. Βούτσιτς υποστηρίζει την επένδυση επιχειρηματολογώντας ότι η εξόρυξη λιθίου, εάν συμπληρωθεί με παραγωγή μπαταριών και ηλεκτρικών οχημάτων, εντός της Σερβίας, μπορεί να προσθέσει έως και 12 δισ. ευρώ ετησίως στο σερβικό ΑΕΠ.