Ο Νίκος Ασπράγκαθος, γραμματέας του Συλλόγου Διδακτικού κι Ερευνητικού Προσωπικού Πανεπιστημίου Πατρών, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Μηχανολόγων-Μηχανικών, μιλά στο «Ρ»
Ο συντάκτης του «Ρ» συνομιλεί με τον Ν. Ασπράγκαθο |
Συγκεκριμένα, σχετικά με το νομοσχέδιο για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών και την Πανεπιστημιακή Ερευνα, που έχει δώσει στη δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας, ο συνομιλητής μας σημειώνει:
«Το νομοσχέδιο που προωθεί η κυβέρνηση για τα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών και την Ερευνα εντάσσεται στο πλαίσιο της "Διακήρυξης της Μπολόνια" και της "Πράγας" και κάνει το πανεπιστήμιο ακόμα περισσότερο εξάρτημα των μεγάλων επιχειρήσεων, των μονοπωλίων. Αποτελεί μια ευθεία βολή στο δημόσιο χαρακτήρα του πανεπιστημίου, στην αυτοτέλεια και στην ακαδημαϊκή ελευθερία. Εχει σκοπό να εξυπηρετήσει τις άμεσες ανάγκες των μεγάλων επιχειρήσεων, του μονοπωλιακού κεφαλαίου και προετοιμάζει το εργατικό δυναμικό που χρειάζονται οι επιχειρήσεις σήμερα, με χαμηλές αμοιβές, είτε προέρχεται από τα ΑΕΙ είτε από τα ΤΕΙ».
Αναφορικά με τη λεγόμενη αναμόρφωση των Προπτυχιακών Προγραμμάτων Σπουδών αλλά και τη χρησιμοποίηση του ευρωπαϊκού προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ, που αυτό τον καιρό υποβάλλονται προτάσεις, και στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, ο Νίκος Ασπράγκαθος είναι κατηγορηματικός.
«Τα κονδύλια αυτά, σημειώνει, έχουν σκοπό την αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, όχι μόνο στα πανεπιστήμια, για να δημιουργηθεί εκείνο το εργατικό δυναμικό που θα είναι απασχολήσιμο - το λένε άλλωστε και οι ίδιοι - και θα μπορεί να προσαρμοστεί στις νέες αναδιαρθρωτικές ανάγκες του κεφαλαίου. Μέρος αυτού απευθύνεται στα πανεπιστήμια. Είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο για να εφαρμοστεί η "Διακήρυξη της Πράγας" και της "Μπολόνια". Δηλαδή είναι το "καρότο" στο οποίο θα "τσιμπήσουμε" για να κάνουμε όλες αυτές τις αναδιαρθρώσεις.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι αναδιαρθρώσεις αυτές, μέσα από την παρέμβαση στο περιεχόμενο των προγραμμάτων σπουδών, έχουν επιπτώσεις στην ίδια την κοινωνική αποστολή που έχουν τα Ανώτατα Ιδρύματα. Προβάλλει η σύνδεσή τους με τις άμεσες ανάγκες του κεφαλαίου, με την εισαγωγή εταιριών στις σχολές.
Το πανεπιστήμιο έχει έναν πολύ γενικότερο ρόλο. Εκτός από την επιστημονική γνώση και εξειδίκευση έχει σκοπό να διαμορφώσει ανθρώπους οι οποίοι θα είναι ελεύθεροι. Να διαμορφώσει αγωνιστική προσωπικότητα στη νεολαία και στον αυριανό εργαζόμενο, να μπορεί να διεκδικήσει τη ζωή του. Αυτό δεν το θέλει το κεφάλαιο και θέλει να αρχίσει από το πανεπιστήμιο αυτή η υποταγή. Αλλωστε, μην ξεχνάμε, ότι τα πανεπιστήμια στο παρελθόν έχουν παίξει ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή στη χώρα».
Στην ίδια λογική της προσαρμογής της ανώτατης εκπαίδευσης στις ανάγκες του κεφαλαίου έρχεται συμπληρωματικά να προστεθεί το νομοσχέδιο για την Αξιολόγηση των ΑΕΙ. Ο συνομιλητής μας, αξιοποιώντας και την εμπειρία του Πανεπιστημίου της Πάτρας, με απτό παράδειγμα την πρόσφατη εργασία τριών Ευρωπαίων πρυτάνεων, οι οποίοι αξιολόγησαν το Πανεπιστήμιο της Πάτρας, δίνει το στίγμα αυτού του εγχειρήματος:
«Να μην πέσουμε στην παγίδα υπέρ ή κατά της αξιολόγησης, γενικά και θεωρητικά. Πρόκειται για έναν μηχανισμό με τον οποίο και η κυβέρνηση και το κεφάλαιο θα ελέγξουν παραπέρα την πορεία των πανεπιστημίων. Δηλαδή, τα πανεπιστήμια θα μετατραπούν ακόμα περισσότερο σε επιχειρήσεις και θα δεθούν ακόμα πιο στενά στο άρμα των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αξιολόγησης του Πανεπιστημίου Πατρών από τρεις Ευρωπαίους πρυτάνεις της CRE (Ενωση Ευρωπαίων Πρυτάνεων). Ως προς την έκθεση αυτή αξίζει να αναφερθούν όπως είναι διατυπωμένες ορισμένες παρατηρήσεις: «Το πανεπιστήμιο θα πρέπει να αντιμετωπίσει μερικές αντιεπιχειρηματικές αντιλήψεις σε μερικούς παραδοσιακούς τομείς και ορισμένες πολιτικές ομάδες», «αύξηση του προσωπικού μερικής απασχόλησης», όταν το έκτακτο προσωπικό αποτελεί το 25% του συνόλου, «μάθηση για απασχολησιμότητα», να προχωρήσει περαιτέρω ο «συντονισμός του πανεπιστημίου με τις επιχειρήσεις», αλλά και να «αξιοποιηθούν οι πληροφορίες της αγοράς για τη δημιουργία νέων προγραμμάτων σπουδών». Από τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξαν οι πρυτάνεις δεν έλειπε και η προτροπή για τη «διεύρυνση της επιχειρηματικής κουλτούρας στο πανεπιστήμιο», ακόμα και με την εισαγωγή αντίστοιχων μαθημάτων στα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημιακών τμημάτων.
Και καταλήγοντας ο Ν. Ασπράγκαθος σημειώνει: «Σε αυτή την προοπτική που ετοιμάζει η κυβέρνηση, χρειάζεται να υψωθεί ένα συντονισμένο μέτωπο φοιτητών, πανεπιστημιακών και εργαζομένων, που θα διεκδικήσει Ενιαία Ανώτατη Εκπαίδευση δημόσια και δωρεάν, για επιστήμονες, επιστημονική γνώση και έρευνα στην υπηρεσία των σύγχρονων λαϊκών αναγκών και όχι της πλουτοκρατίας».