Για «περιττές και αντιπαραγωγικές εντάσεις» μίλησε ο ύπατος εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, αναφερόμενος στη νέα σοβαρή όξυνση στις σχέσεις Σερβίας - Κοσόβου και εκφράζοντας ανησυχία για το ότι οι δύο πλευρές «φτάνουν σε πολύ επικίνδυνο επίπεδο» και μια κατάσταση όπου «βρισκόμαστε δυστυχώς στα πρόθυρα νέας κρίσης».

Η ίδια η ΕΕ βέβαια παίζει καθοριστικό ρόλο στην όξυνση της κατάστασης, καθώς με στόχο την «ευρωατλαντική ολοκλήρωση» των Δυτικών Βαλκανίων εντείνει τις πιέσεις της στο Βελιγράδι για αναγνώριση του ΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσόβου και για «ευθυγράμμιση» με τις ευρωενωσιακές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, με αντάλλαγμα ορισμένες «διευκολύνσεις» στην «ευρωπαϊκή πορεία» της Σερβίας.

Ο Μπορέλ έκανε λόγο για «κενό» που δημιουργείται μετά την αποχώρηση των Σέρβων του Κοσόβου από τους τοπικούς θεσμούς, εκτιμώντας ότι «σε αυτό το κενό μπορεί να συμβεί το χειρότερο, γι' αυτό και οι δύο πλευρές πρέπει να επιδείξουν μεγαλύτερη ευελιξία». Ζήτησε και από τα δύο μέρη «επειγόντως να δείξουν ετοιμότητα» για να βρεθεί τρόπος να μειωθούν οι εντάσεις.

Καθώς ΕΕ και ΗΠΑ ασκούν πιέσεις και προς την Πρίστινα - διαβλέποντας μεταξύ άλλων ότι η όξυνση της έντασης ευνοεί την ενίσχυση της ρωσικής επιρροής - ο Μπορέλ πρόσθεσε: «Οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου πρέπει να επιστρέψουν στους θεσμούς. Οι αρχές του Κοσσυφοπεδίου πρέπει να επιδείξουν ευελιξία όσον αφορά τις πινακίδες κυκλοφορίας και να εργαστούν για την εφαρμογή της συμφωνίας για την Ενωση Δήμων Σερβικής Πλειοψηφίας χωρίς καθυστέρηση».

Η παρέμβαση του Μπορέλ έγινε μετά από πρόσφατη νέα συνάντηση των ηγεσιών Σερβίας - Κοσόβου με Ευρωενωσιακούς, όπου η μεν σερβική πλευρά δήλωσε απαισιόδοξη για την επίλυση της κρίσης, η δε κοσοβάρικη επανέλαβε ότι δεν θα δεχτεί τη δημιουργία Ενωσης Σερβικών Δήμων.

Στο μεταξύ, η Κοσοβάρα Πρόεδρος Βιόσα Οσμάνι όρισε τη 18η Δεκεμβρίου ως μέρα διεξαγωγής πρόωρων εκλογών ώστε να αναδειχθούν νέοι δήμαρχοι στους τέσσερις δήμους από όπου οι σερβικής καταγωγής εκλεγμένοι παραιτήθηκαν την περασμένη βδομάδα. Οι παραιτήσεις έγιναν σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις κυρώσεις που η Πρίστινα ανακοίνωσε, για όσους δεν θα αντικαθιστούν τις σερβικές πινακίδες στα ΙΧ τους με πινακίδες που εκδίδει το προτεκτοράτο.

Στο μεταξύ, μιλώντας στην Πράγα σε διάσκεψη των Επιτροπών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων των εθνικών κοινοβουλίων της ΕΕ (COSAC), η πρόεδρος της τσεχικής Κάτω Βουλής Μαρκέτα Πεκαρόβα Αντάμοβα δήλωσε ότι «η Ευρώπη έχει μεταμορφωθεί και δεν θα είναι ποτέ ξανά όπως στα τέλη της δεκαετίας του 1990», προσθέτοντας πως «αν αφήσουμε κάποιες υποψήφιες χώρες να περιμένουν μπροστά στις πόρτες μας, το μόνο αποτέλεσμα θα είναι να αποδυναμωθούν η ασφάλεια και η ευημερία μας», ενώ έκανε με τη σειρά της λόγο για «γεωπολιτικό κενό στη γειτονιά μας» που «θα γεμίσει εύκολα από τους εχθρούς μας».

Ο δε πρωθυπουργός της Αλβανίας Εντι Ράμα εξέφρασε παράπονα για το «τεράστιο και βασανιστικό χάσμα» ανάμεσα στην ανάδειξη μιας χώρας σε υποψήφια προς ένταξη στην ΕΕ και στην ίδια την έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας. Ενόψει της Συνόδου ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων (6 Δεκέμβρη) είπε ότι «είναι καιρός να σχεδιάσουμε το μέλλον αναζητώντας από κοινού να μας συμπεριλάβει η ΕΕ όλο και περισσότερο στην οργανωμένη προσπάθεια να αντισταθούμε στην αύξηση των τιμών, ακόμα και στον πληθωρισμό».

Σε συνάντηση που είχε ο Ράμα με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας, Αρτάν Γκρούμπι, οι δύο πλευρές υπέγραψαν συνολικά 21 συμφωνίες για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε τομείς όπως οι υποδομές, η άμυνα, η ψηφιοποίηση και ο έλεγχος των συνόρων. Η Αλβανίδα αναπληρώτρια πρωθυπουργός Μπελίντα Μπαλούκου ξεχώρισε ως τομέα συντονισμού και την Ενέργεια, τονίζοντας πως πρέπει να διαμηνυθεί ότι η Αλβανία δεν εξαρτάται από το ρωσικό φυσικό αέριο και σχολιάζοντας ότι «δεν πρόκειται απλώς για μια κατάσταση κρίσης. Εχει να κάνει με την περιφερειακή ασφάλεια όλων των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων».

Ολα αυτά ενώ το ρωσικό δίκτυο RT («Russia Today») ανακοίνωσε ότι ξεκινά η διαδικτυακή μετάδοση ειδήσεων και στα Σερβικά, ως «RT Balkan». Ανακοινώθηκε μάλιστα ότι μέχρι το 2024 θα ξεκινήσει στη Σερβία και λειτουργία τηλεοπτικού καναλιού με την ίδια ονομασία («RT Balkan»).

Η αρχισυντάκτρια του RT, Μαργαρίτα Σιμονιάν, δήλωσε ότι «το να αποτελέσουμε μέρος του μιντιακού χώρου των Βαλκανίων είναι μια μεγάλη πρόκληση για εμάς. Είμαστε έτοιμοι! Μάλλον πουθενά στον κόσμο δεν μας περίμεναν τόσο πολύ όσο εδώ (σ.σ. στη Σερβία). Θέλω να απευθυνθώ στους αγαπητούς Σέρβους, στη γλώσσα τους: "Αδέρφια, να βλέπετε RT"...».

Αμεση ήταν η αντίδραση από τις Βρυξέλλες, με τον αρμόδιο για τη Σερβία εισηγητή του Ευρωκοινοβουλίου, Βλάντιμιρ Μπίλτσικ, να εκτιμά ότι επιτρέποντας τη λειτουργία ενός μέσου της «ρωσικής πολεμικής προπαγάνδας» η Σερβία οδηγείται προς λάθος κατεύθυνση. «Η λειτουργία μέσων ενημέρωσης που χρηματοδοτούνται από το ρωσικό κράτος και που διαδίδουν την προπαγάνδα του μίσους δεν είναι αυτό που επιθυμούμε στην Ευρώπη, ούτε αυτό που θέλουμε να βλέπουμε να συμβαίνει στις χώρες που είναι υποψήφιες για ένταξη στην Ενωση», ανέφερε.

Τον Μάρτη η ΕΕ είχε απαγορεύσει την εκπομπή προγράμματος από το RT, στο πλαίσιο των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.