Εντατικοποίηση, δουλειά σε συνθήκες που εκθέτουν την υγεία τους στον κίνδυνο της πανδημίας και όχι μόνο, ανασφάλεια για τις θέσεις και τους όρους εργασίας, είναι τα «δώρα» που μοιράζουν κυβέρνηση και εργοδοσία σε χιλιάδες εμποροϋπαλλήλους.

Ο αυξημένος φόρτος εργασίας που φέρνει η περίοδος των Χριστουγέννων σε μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου ακόμα και σε συνθήκες lockdown, το ηλεκτρονικό εμπόριο και η λειτουργία του λιανεμπορίου με το σύστημα «click away», σε συνδυασμό με τις νέες αντεργατικές ρυθμίσεις που σπεύδει να προωθήσει η κυβέρνηση αξιοποιώντας την πανδημία, αλλά και τις νέες προκλητικές αξιώσεις της μεγαλοεργοδοσίας, προσθέτουν πολλά ...κλικ στην εκμετάλλευση για τους εργαζόμενους στον κλάδο του Εμπορίου.

Πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα και μεγάλες αλυσίδες διαφημίζουν τα ψηφιακά τους καταστήματα, τη δυνατότητα για ηλεκτρονικές αγορές, τις τηλεφωνικές γραμμές στις οποίες δέχονται παραγγελίες ακόμα και «24 ώρες το 24ωρο», το διευρυμένο ωράριο λειτουργίας και τις πατέντες για παραλαβή των προϊόντων από τα καθορισμένα σημεία «απευθείας από το αυτοκίνητο». Πίσω από τις διαφημίσεις, όμως, για τον «νέο τρόπο αγορών» και τη σημασία που υποτίθεται πως δίνουν στην προστασία από την πανδημία, το προσωπικό των επιχειρήσεων αυτών δουλεύει χωρίς ώρα και μέρα ξεκούρασης, μέσα σε καταστήματα που έχουν μετατραπεί κυριολεκτικά σε αποθήκες, συχνά χωρίς να γνωρίζει αν οι εργοδότες έχουν προχωρήσει σε άρση της αναστολής των συμβάσεών του.

Ο όγκος δουλειάς στις μεγάλες επιχειρήσεις, σε αντίθεση με τα μικρομάγαζα, διατηρείται σε υψηλά επίπεδα. Ωστόσο, ο αριθμός των εργαζομένων στις πλάτες των οποίων πέφτει το βάρος της χριστουγεννιάτικης εμπορικής κίνησης είναι σημαντικά μειωμένος.

Μεγάλο μέρος του προσωπικού βρίσκεται σε καθεστώς αναστολής της σύμβασής του, πασχίζει να επιβιώσει με το πενιχρό επίδομα και το κουτσουρεμένο Δώρο Χριστουγέννων, αντιμετωπίζει την αβεβαιότητα όσον αφορά το αν, πότε και με τι όρους θα επιστρέψει στη δουλειά. Παρ' όλα αυτά, όπως αναδεικνύει η πείρα των σωματείων, η ανασφάλεια δεν περιορίζεται στους εμποροϋπαλλήλους που περιμένουν να ξαναπιάσουν δουλειά αλλά αγγίζει και πολλούς από αυτούς που βρίσκονται στα πόστα τους.

Σε αρκετές περιπτώσεις εργαζόμενοι έχουν επιστρέψει στη δουλειά αλλά δεν γνωρίζουν τι γίνεται με τις συμβάσεις τους, ούτε έχουν καμία σχετική ενημέρωση από την εργοδοσία. Μάλιστα, οι καταγγελίες του Συλλόγου Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας για επιχειρήσεις που διώχνουν άρον άρον εργαζόμενους από την ...πίσω πόρτα στις παρεμβάσεις του, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για τον αριθμό των εργαζομένων που δουλεύουν ενώ οι συμβάσεις τους συνεχίζουν να βρίσκονται σε αναστολή.

Την εικόνα της εντατικοποίησης και της δουλειάς που βγαίνει με το ελάχιστο δυνατό προσωπικό συμπληρώνουν οι καταγγελίες εργαζομένων πως καλούνται να δουλέψουν από το σπίτι για τη διεκπεραίωση ηλεκτρονικών παραγγελιών τις μέρες του ρεπό τους, ακόμα και ανήμερα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς!

Τα ωράρια - «λάστιχο», η δουλειά τις Κυριακές και τις αργίες συμπληρώνονται από τις άσχημες συνθήκες δουλειάς που εκθέτουν την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων σε κινδύνους. Με δεδομένο ότι τα φυσικά καταστήματα που παραμένουν κλειστά για το καταναλωτικό κοινό, έχουν μετατραπεί σε αποθήκες. Ετσι, οι εμποροϋπάλληλοι είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν για την προετοιμασία και τη διάθεση των παραγγελιών σε χώρους όπου τα εμπορεύματα στοιβάζονται έως το ταβάνι, κλείνουν τους διαδρόμους, φράζουν ακόμα και τις εξόδους κινδύνου.

Το σύστημα της παράδοσης των παραγγελιών στους πελάτες στην είσοδο των καταστημάτων έχει προσθέσει ένα ακόμα καθήκον στο ατελείωτο τρέξιμο που καθημερινά αντιμετωπίζουν. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πολυώροφα καταστήματα και εμπορικά κέντρα οι εμποροϋπάλληλοι ανεβοκατεβαίνουν στα σημεία παραλαβής των εμπορευμάτων, από τον τρίτο, τον πέμπτο, τον έβδομο όροφο, δεκάδες φορές μέσα στη βάρδιά τους.

Το «κλικ» που ξεχειλίζει το ποτήρι της εντατικοποίησης έχει γίνει το σύστημα των ηλεκτρονικών ή τηλεφωνικών παραγγελιών εμπορευμάτων για τους εργαζόμενους στα σούπερ μάρκετ. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν μπει στον χορό και αξιοποιούν το ηλεκτρονικό εμπόριο και το «click away» για να εμπορεύονται τα είδη τα οποία τους έχει απαγορευθεί από την κυβέρνηση να διαθέτουν στα καταστήματά τους, για λόγους ανταγωνισμού, όσο οι υπόλοιπες επιχειρήσεις λιανεμπορίου δεν λειτουργούν. Ετσι, οι ίδιοι εργαζόμενοι που γεμίζουν τα ράφια, δουλεύουν τα ταμεία, τρέχουν να απολυμάνουν επιφάνειες, κάρτες και καρότσια, πρέπει πλέον να τρέχουν και για να ετοιμάζουν τις παραγγελίες και να παραδίδουν τα σχετικά είδη. Την ίδια στιγμή, στα καταστήματα δεν πέφτει καρφίτσα, η προβλεπόμενη αναλογία του ενός ατόμου ανά 15 τ.μ. έχει πάει περίπατο και ο λογαριασμός όσον αφορά τους εργαζόμενους που προσβάλλονται από τον ιό έχει χαθεί.

Εκτός από το «ελεύθερο» που έχει δώσει στην εργοδοσία να ξεζουμίζει τους εμποροϋπαλλήλους και να εκθέτει την υγεία τους σε κίνδυνο, η κυβέρνηση φροντίζει να αξιοποιεί την πανδημία για την προώθηση πάγιων απαιτήσεων των επιχειρηματικών ομίλων, σε βάρος των εργαζομένων και των αυτοαπασχολούμενων στο Εμπόριο.

Ετσι, στο πολυνομοσχέδιο που ψήφισε με διαδικασίες - εξπρές την περασμένη Δευτέρα, η κυβέρνηση συμπεριέλαβε ένα ακόμα «δωράκι» για τους επιχειρηματικούς ομίλους του κλάδου, κάνοντας ένα ακόμα βήμα στο «ξήλωμα» της κυριακάτικης αργίας, το οποίο φέρει τη σφραγίδα όλων των κυβερνήσεων ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - ΠΑΣΟΚ.

Συγκεκριμένα, με το άρθρο 72 του νομοθετήματος, πάνω στην «εξαίρεση» από την Κυριακή αργία που είχε ήδη ψηφιστεί από το 2019 (ν.4635) για τα «Κέντρα διανομής εμπορευμάτων προς καταστήματα λιανικής πώλησης», πάνω στην ΠΝΠ που ήδη από το πρώτο κύμα της πανδημίας όριζε ότι «για την εκτέλεση παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές που έχουν παραγγελθεί από ηλεκτρονικό κατάστημα υπεραγορών (super market) ως κέντρο διανομής θεωρείται το φυσικό κατάστημα», τώρα ορίζεται ότι «την εκτέλεση παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές που έχουν παραγγελθεί εξ αποστάσεως, τηλεφωνικά ή από ηλεκτρονικό κατάστημα υπεραγορών (super market) και κάθε άλλου εμπορικού καταστήματος, ως κέντρο διανομής και παράδοσης θεωρούνται και το φυσικό κατάστημα λιανικής πώλησης και οι αποθήκες του».

Με τον τρόπο αυτό, λύνονται ακόμα περισσότερο και πιο μόνιμα τα χέρια σε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις του Εμπορίου για να λειτουργούν όλες τις Κυριακές, τόσο τα φυσικά καταστήματα όσο και τις αποθήκες, στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης των «εξ αποστάσεως» παραγγελιών, μετατρέποντας και τις εφτά μέρες της βδομάδας σε εργάσιμες μέρες για τους εμποροϋπαλλήλους.

Η επίθεση στην κυριακάτικη αργία είναι μέρος των πάγιων αξιώσεων των επιχειρηματικών ομίλων, που έχουν μόνιμα ψηλά στην ατζέντα τους την «απελευθέρωση» του ωραρίου. Τα σχέδια των επιχειρήσεων για την «επόμενη μέρα» αποτυπώθηκαν με σαφή τρόπο σε συνέντευξη που έδωσε ο διευθύνων σύμβουλος της «Jumbo»... «όλως τυχαίως» ελάχιστες μέρες πριν από την κατάθεση του πολυνομοσχεδίου της κυβέρνησης.

Οι «προτάσεις» που έβαλε στο τραπέζι για το «plan B» της λειτουργίας του λιανεμπορίου προβλέπουν 12ωρη λειτουργία και δουλειά όλες τις μέρες της βδομάδας. Πιο αναλυτικά, στην περίπτωση που τα περιοριστικά μέτρα αρθούν, ο επιχειρηματίας ζητά «να δοθεί η δυνατότητα λειτουργίας 7 ημέρες την εβδομάδα και 12 ώρες ημερησίως» και μάλιστα «για χρονική περίοδο που θα καλύψει και τη ζήτηση του Πάσχα». Στην περίπτωση, δε, που το lockdown παραταθεί, ζητά την εναλλάξ λειτουργία όλου του κλάδου του λιανεμπορίου, σε διαφορετικές μέρες και με τους ίδιους όρους (12ωρα και Κυριακές).

Απέναντι στα σχέδια της μεγαλοεργοδοσίας για δουλειά ήλιο με ήλιο την «επόμενη μέρα» μετά την πανδημία και απέναντι στη φόρα που έχει πάρει η κυβέρνηση να κάνει κάθε εργοδοτική αξίωση πράξη, τα σωματεία καλούν τους εργαζόμενους να πάρουν την υπόθεση του αγώνα για την υγεία, τα δικαιώματα και την κυριακάτικη αργία στα χέρια τους.

«Δεν είναι προοδευτικό οι εργαζόμενοι να δουλεύουμε ήλιο με ήλιο, δεν είναι προοδευτικό να ζούμε με μισθό 200 ευρώ τη στιγμή που από τη δική μας δουλειά οι εργοδότες θησαυρίζουν. Δεν είναι σύγχρονο και προοδευτικό η επιστήμη και η τεχνολογία να κάνουν άλματα και αντί να μειώνεται ο εργάσιμος χρόνος έχοντας όλοι μας περισσότερες παροχές και απολαβές, η ζωή μας να μπαίνει στο γύψο γυρνώντας μας έναν αιώνα πίσω καταργώντας το 8ωρο και την Κυριακή αργία», τονίζει ο Σύλλογος Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας και καλεί τους εργαζόμενους να παλέψουν για δουλειά και ζωή με δικαιώματα.