Η ανακοίνωση της απόφασης, που έγινε την περασμένη Πέμπτη από τον υπουργό Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, συνοδευόταν από την επισήμανση πως μπορεί να ανακληθεί εφόσον η Ρωσία «σταματήσει τις παραβιάσεις» της συμφωνίας.

Η εξέλιξη προκάλεσε την Παρασκευή έκτακτη τηλεδιάσκεψη των πρεσβευτών των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ και την «έκκληση» του γγ του, Γενς Στόλτενμπεργκ, προς τη Μόσχα να σεβαστεί τη συμφωνία.

Είχε προηγηθεί η διακήρυξη 10 ευρωπαϊκών χωρών (Γαλλία, Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Ολλανδία, Φινλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Τσεχία, Σουηδία) με την οποία συμμερίζονταν τις «ανησυχίες» των ΗΠΑ, καλώντας σε διάλογο τη Ρωσία για να επιλυθούν «εκκρεμή ζητήματα όπως οι άτοποι περιορισμοί στις πτήσεις πάνω από το Καλίνινγκραντ». Στη διακήρυξη χαρακτήριζαν τη συμφωνία «έναν κρίσιμο παράγοντα στο πλαίσιο της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης που δημιουργήθηκε κατά τις προηγούμενες δεκαετίες».

Από την πλευρά του, ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριάμπκοφ προειδοποίησε πως η κίνηση αυτή των ΗΠΑ «μπορεί να συμβάλει στη διάλυση του ήδη εύθραυστου διεθνούς συστήματος ασφαλείας που εξασθένισε από την παύση της συμφωνίας πυρηνικών όπλων» μικρού και μεσαίου βεληνεκούς (INF).

Αλλά και ο έτερος Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Γκρούσκο αρνήθηκε τις κατηγορίες των ΗΠΑ περί παραβίασης των «Ανοιχτών Ουρανών» από τη Μόσχα τονίζοντας πως απορρίπτει «κάθε προσπάθεια δικαιολόγησης της αποχώρησης από μία θεμελιώδη συμφωνία».

Η Συνθήκη «Ανοιχτοί Ουρανοί» (Open Skies), στην οποία μετέχουν 35 χώρες (μεταξύ των οποίων η Ελλάδα και η Τουρκία), ισχύει από το 2002 και μεταξύ άλλων επιτρέπει τη διεξαγωγή κοινών, άοπλων πτήσεων επιτήρησης πάνω από τα εδάφη τους και τη λήψη φωτογραφιών με φακούς προκαθορισμένης ανάλυσης.

Στο μεταξύ, όπως αποκάλυψε το Σαββατοκύριακο η εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ», η κυβέρνηση Τραμπ συζητάει το ενδεχόμενο πραγματοποίησης της πρώτης, μετά το 1992, πυρηνικής δοκιμής.

Η εφημερίδα επικαλείται υψηλόβαθμους νυν και πρώην αξιωματούχους. Οπως αναφέρει, το θέμα αυτό τέθηκε επί τάπητος σε μια συνάντηση ανώτερων αξιωματούχων που αντιπροσωπεύουν τις μυστικές και άλλες υπηρεσίες «εθνικής ασφάλειας», με το επιχείρημα πως η Ρωσία και η Κίνα πραγματοποιούν χαμηλής έντασης πυρηνικές δοκιμές. Στη συνάντηση αποφασίστηκε να ληφθούν μέτρα ως αντίποινα στις απειλές Ρωσίας και Κίνας και να αποφευχθεί μια επανάληψη των δοκιμών.

Στο μεταξύ, η αντιπαράθεση ΗΠΑ - Ρωσίας διατρέχει όλον τον άξονα από την Ανατολική Ευρώπη μέχρι τη Συρία και τη Λιβύη, με ενεργή εμπλοκή της Τουρκίας. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρ. Τ. Ερντογάν, εντείνει αυτήν την περίοδο τις επαφές και τις συνεννοήσεις με τις ΗΠΑ και άλλες «δυτικές» δυνάμεις, εξασφαλίζοντας την υποστήριξη και συναίνεση του Αμερικανού ομολόγου του, Ντόναλντ Τραμπ, στις επιχειρήσεις του στρατού της χώρας του στη Λιβύη και τη Συρία.

Την Κυριακή, σε τηλεφωνική τους επικοινωνία, οι δύο Πρόεδροι συζήτησαν εκτενώς για τις εξελίξεις και συμφώνησαν να συνεχίσουν (όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης) τη «στενή στρατιωτική και πολιτική συνεργασία».

Ειδικότερα, ο Ντ. Τραμπ εξέφρασε «ανησυχία» για την επιδείνωση της ξένης παρέμβασης στη Λιβύη (υπονοώντας την υποστήριξη του Χάφταρ από ρωσικές δυνάμεις) και την ανάγκη για «ταχεία αποκλιμάκωση». Επανέλαβε επίσης την «επείγουσα ανάγκη για πολιτική επίλυση της σύγκρουσης» στη Συρία, όπου η Ρωσία έχει κατοχυρώσει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Στο μεταξύ, το αραβικό δίκτυο «Αλ Τζαζίρα» μετέδωσε χτες πως 1.600 Ρώσοι μισθοφόροι, που έπαιζαν ρόλο - κλειδί σε πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον Τουρκόφιλων μισθοφόρων, Τούρκων αξιωματικών και άλλων ισλαμιστών ενόπλων, υποστηρικτών της κυβέρνησης Φαγιέζ Σάρατζ, αποχώρησαν από την πρώτη γραμμή των μετώπων της Τρίπολης στην πόλη Μπάνι Ουάλιντ που βρίσκεται 150 χλμ νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας.

Μεταδόθηκε επίσης ότι την Κυριακή, 7 μεταγωγικά αεροσκάφη προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο της πόλης Μπάνι Ουάλιντ μεταφέροντας όπλα και πυρομαχικά, ενώ το Σάββατο ο στρατηγός Χ. Χάφταρ κάλεσε τις δυνάμεις του να συσπειρωθούν εναντίον της Τουρκίας, που στηρίζει την αντιμαχόμενη «κυβέρνηση εθνικής ενότητας» στην Τρίπολη, για να αναστρέψουν την πορεία της στρατιωτικής σύγκρουσης.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών, Λουίτζι Ντι Μάγιο, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αμερικανό ομόλογό του, επιβεβαίωσε πως η κυβέρνησή του ενέκρινε τη συμμετοχή της χώρας στην αποστολή «Ειρήνη» της ΕΕ με 500 στρατιωτικούς.

Στη Συρία, τέλος, Ρώσοι αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν πως ξανάρχισε χτες, μετά από 7 μήνες, η κυκλοφορία στον οδικό άξονα Μ4 που συνδέει τις ακτές της Συρίας προς τα ανατολικά μέχρι τα σύνορα με το Ιράκ, μετά από μεσολάβηση της Ρωσίας μεταξύ Σύρων τουρκόφιλων μισθοφόρων και Σύρων Κούρδων μαχητών.