Βιογραφικά στον Ανδρέα Κάλβο

(Με αφορμή τα 150 χρόνια από το θάνατό του). Εκδόσεις Ι. Σιδέρης

Σάββατο 11 Γενάρη 2020 - Κυριακή 12 Γενάρη 2020

Μια από τις πιο σημαντικές δυσκολίες, που παρουσιάζει η ποίηση του Ανδρέα Κάλβου για τον αναγνώστη, και μάλιστα τον σύγχρονο, είναι η αινιγματικότητα της φυσιογνωμίας του. Η πολυτάραχη ζωή του είναι γνωστή μέσα από αποσπασματικές και πολλές φορές αντιφατικές πληροφορίες, ενώ δεν έχουμε ούτε μια εικόνα, ούτε μια φωτογραφία του προσώπου του, λες και ο ποιητής θέλησε να εξαφανιστεί και να μας αφήσει μόνο το έργο του. Πολλοί προσπάθησαν να λύσουν το αίνιγμα της ζωής και της φυσιογνωμίας του Κάλβου. Ο Ελύτης και ο Σεφέρης προσπάθησαν να ανασυνθέσουν τη φυσιογνωμία του, άλλοι αναζήτησαν στην ποίησή του τον ένθερμο πατριώτη και τον οπαδό της μεταφυσικής ιδέας, άλλοι τον στρατευμένο καρμπονάρο, άλλοι τον ρομαντικό ή τον νεοκλασικό ποιητή κ.λπ. Ολα αυτά, βέβαια, δείχνουν τη δυναμική της καλβικής ποίησης, ταυτόχρονα όμως δυσκολεύουν τη μελέτη της.

Στο τελευταίο βιβλίο του, Βιογραφικά στον Ανδρέα Κάλβο (με αφορμή τα 150 χρόνια από το θάνατό του), εκδόσεις Ι. Σιδέρης, Αθήνα 2019, ο Γιώργος Ανδρειωμένος, καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, καταγράφει και ταξινομεί τα πολλά και ποικίλα ζητήματα που αφορούν τη ζωή και τη φυσιογνωμία του Κάλβου, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά στη μελέτη του έργου του μεγάλου Ζακυνθινού ποιητή.

Στις τρεις ενότητες που συγκροτούν το βιβλίο, ο συγγραφέας αναδεικνύει, πρώτα απ' όλα, τη σημασία της βιογραφίας για τη μελέτη της λογοτεχνίας, σημασία που για πολλές δεκαετίες η θεωρία της λογοτεχνίας αγνόησε, υπονομεύοντας, ως ένα μεγάλο βαθμό, την αντικειμενικότητα της ερμηνείας. Σε αντίθεση με τις απόψεις που κυριαρχούν, ως ένα μεγάλο βαθμό, στην ακαδημαϊκή λογοτεχνική κριτική, ο Ανδρειωμένος αναγνωρίζει τον σημαντικό ρόλο που παίζει η γνώση της ζωής και της προσωπικότητας ενός συγγραφέα για την κατανόηση και την ερμηνεία του έργου του και υποστηρίζει την άποψή του με θεωρητική επάρκεια. Στη συνέχεια, παρουσιάζει κριτικά τις φιλολογικές και μυθιστορηματικές βιογραφίες του Ανδρέα Κάλβου, που έχουν γραφτεί μέχρι τις μέρες μας, και, τέλος, θέτει εύστοχα ερωτήματα για τη συγγραφή μιας νέας βιογραφίας του ποιητή των Ωδών. Τέλος, το συνοπτικό χρονολόγιο βοηθάει τον αναγνώστη να αποκτήσει μια συνολική εικόνα της ζωής και της εποχής του Κάλβου, ενώ η αναλυτική βιβλιογραφία είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τον μελετητή της καλβικής ποίησης.


Μαρία ΠΕΣΚΕΤΖΗ