Πέμπτη 1 Οχτώβρη 2020
ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΣΥΝΟΔΟΣ ΚΟΡΥΦΗΣ ΤΗΣ ΕΕ

Τρέχει το «εποικοδομητικό» παζάρι με την Τουρκία σε όλα τα μήκη και πλάτη

Σήμερα και αύριο πραγματοποιείται η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ, που μετά την αναβολή της - με την επίσημη αιτιολογία κρούσματος κορονοϊού - «έδωσε χώρο στη διπλωματία», στο ιμπεριαλιστικό παζάρι που «τρέχει» στο παρασκήνιο για τις διευθετήσεις σε Ανατολική Μεσόγειο, Κυπριακό και Ελληνοτουρκικά, και με τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου να μπαίνουν στο ζύγι της «συνολικής σχέσης» με τον «στρατηγικό εταίρο» Τουρκία.

Σύμφωνα με την επιστολή πρόσκλησης που έστειλε ο Μισέλ προς τους ηγέτες των κρατών - μελών, «το δείπνο (που θα γίνει στο πλαίσιο της Συνόδου) θα αφιερωθεί εξολοκλήρου στην κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και στις σχέσεις μας με την Τουρκία», ξεκαθαρίζοντας: «Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα χώρο για εποικοδομητικό διάλογο με την Τουρκία για την επίτευξη σταθερότητας και ασφάλειας σε ολόκληρη την περιοχή και να διασφαλίσουμε τον πλήρη σεβασμό της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών - μελών της ΕΕ. Αυτό θα είναι δυνατό μόνο εάν η Τουρκία δεσμευτεί εποικοδομητικά. Ολες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι για να υπερασπιστούμε τα νόμιμα συμφέροντα της ΕΕ και των κρατών - μελών της».

Κατά τ' άλλα, η επιστολή Μισέλ αναφέρει ότι η Σύνοδος «θα επικεντρωθεί κυρίως στη θέση της Ευρώπης στον κόσμο και στην ικανότητά μας να διαμορφώσουμε τη μοίρα μας», ενώ στην ατζέντα ξεχωρίζει και η «συζήτηση για τις σχέσεις ΕΕ - Κίνας, μετά τη συνάντηση των ηγετών ΕΕ - Κίνας μέσω τηλεδιάσκεψης στις 14 Σεπτέμβρη».

Ειδικά για το θέμα αυτό, ο Μισέλ υπογράμμισε ότι «θέλουμε να συνεργαστούμε με την Κίνα για την αντιμετώπιση μεγάλων παγκόσμιων προκλήσεων, όπως η πανδημία Covid-19 και η κλιματική αλλαγή. Θέλουμε επίσης να επιμείνουμε σε μια πιο ισορροπημένη και αμοιβαία οικονομική σχέση, διασφαλίζοντας ίσους όρους ανταγωνισμού. Και θα συνεχίσουμε να προωθούμε τις αξίες και τα πρότυπά μας».

Τη στάση της προεδρεύουσας χώρας της ΕΕ, στη Σύνοδο Κορυφής, απέναντι στην Τουρκία σκιαγράφησε χτες και η καγκελάριος της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, μιλώντας στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο.

Ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία είναι εταίρος στο ΝΑΤΟ και επιτελεί «θαυμαστό και αξιοσημείωτο» έργο σε ό,τι αφορά τη φιλοξενία τεσσάρων εκατομμυρίων προσφύγων. «Θα πρέπει να εξετάσουμε πολύ προσεκτικά», είπε, «πώς θα πετύχουμε την αποκλιμάκωση της έντασης, πώς θα ενισχύσουμε τη συνεργασία στο Προσφυγικό και σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη αντιμετώπιση των προσφύγων», υπογραμμίζοντας ότι «πρέπει να επαναπροσδιορίζουμε κάθε φορά τη σχέση με την Τουρκία, αλλά και να εμμένουμε στη συνεργασία μαζί της σε σημαντικά ζητήματα», δίνοντας το στίγμα των παζαριών που βρίσκονται σε εξέλιξη για τις ευρωατλαντικές διευθετήσεις που «ψήνονται» στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Οι σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία είναι «σύνθετες», δήλωσε η Αγκελα Μέρκελ. «Από τη μια πλευρά παράπονα σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα, από την άλλη η ένταση στην Ανατ. Μεσόγειο ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, ανάμεσα στην Κύπρο και την Τουρκία - σοβαρή ένταση», είπε και πρόσθεσε με νόημα πως «δεν μπορούμε να διανοηθούμε πόσο μικρή είναι η απόσταση σε ορισμένες περιπτώσεις μεταξύ στρατιωτικής σύρραξης και ειρηνικής διευθέτησης», αποτυπώνοντας έτσι τις «θολές γραμμές» ανάμεσα στις ιμπεριαλιστικές «συμφωνίες» με το πιστόλι στον κρόταφο των λαών και στις πολεμικές αντιπαραθέσεις των ιμπεριαλιστών.

Με όλες τις διεκδικήσεις στο τραπέζι η Τουρκία

Την ίδια στιγμή, νέα επιστολή που φέρεται να απευθύνει προς τους Ευρωπαίους ηγέτες και ο Πρόεδρος της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν, καταγράφει ως βασικούς στόχους της χώρας του στη Μεσόγειο τη «δίκαιη και θεμιτή οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στην Ανατολική Μεσόγειο σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και την προστασία των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων» και την εγγύηση «των ίσων δικαιωμάτων και συμφερόντων για τους Τουρκοκύπριους όσον αφορά στους πόρους υδρογονανθράκων». Επαναλαμβάνει κατηγορίες κατά Αθήνας και Λευκωσίας ότι προσπαθούν για τη «φυλάκιση της Τουρκίας» και για «στοχευμένες αξιώσεις θαλάσσιων συνόρων με μαξιμαλιστικό τρόπο (χάρτης της Σεβίλλης) που προσπαθούν να επιβάλουν στην Τουρκία, οι οποίες συνορεύουν με τα εξωτερικά και θαλάσσια σύνορα της ΕΕ». Ακόμα, χαρακτηρίζει «άδικο» το αίτημα για τερματισμό των ερευνητικών ενεργειών της Τουρκίας και επαναλαμβάνει ότι η Τουρκία είναι έτοιμη για διάλογο με την Ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις.

Μεταξύ άλλων, ο Ερντογάν εκφράζει την προσδοκία ότι «ο υδρογονάνθρακας θα αποτελέσει τη βάση για τη λύση στην Κύπρο» και υποστηρίζει ότι «για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων» δεν απαιτείται «να περιμένουμε τη διευθέτηση του Κυπριακού για να δημιουργηθεί μηχανισμός συνεργασίας», επειδή «και τα δύο μέρη στο νησί λειτουργούν μέσω διεθνών εταιρειών πετρελαίου στις αντίστοιχες περιοχές καθορισμένων αδειών τους».

Επίσης, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε χτεσινή συνέντευξή του στο πρακτορείο ειδήσεων «Αναντολού», επαναλαμβάνει τα περί «υπεράσπισης των δικαιωμάτων της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο έναντι των μαξιμαλιστικών θέσεων της Ελλάδας και των Ελληνοκυπρίων» και προτείνει να γίνει μια περιφερειακή συνάντηση που «θα δώσει λύσεις». Με αφορμή και την επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Μ. Πομπέο στην Ελλάδα, επέκρινε την πρόσφατη απόφαση των ΗΠΑ να άρουν το εμπάργκο όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία, λέγοντας ότι «δεν πρέπει να παραβιάζει την ουδετερότητά της». Για τις «διερευνητικές συνομιλίες» με την Ελλάδα είπε ότι «υπήρξε μια θετική ατμόσφαιρα για συζητήσεις για την Ανατολική Μεσόγειο όταν η Ελλάδα αποδέχτηκε την πρότασή μας».

Στο μεταξύ, επανήλθε χτες η τουρκική προκλητικότητα στο Αιγαίο. 4 μαχητικά αεροσκάφη και 2 κατασκοπευτικά προχώρησαν σε 39 παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου. Σημειώθηκαν και 2 εμπλοκές με ελληνικά που σηκώθηκαν για αναγνώριση και αναχαίτιση.

Στο μεταξύ, τουρκικά ΜΜΕ ανέφεραν χτες ότι επίκειται συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, Δένδια και Τσαβούσογλου, στις 8/10 στην Μπρατισλάβα, σε φόρουμ που θα εστιάσει σε Ενέργεια και Ασφάλεια.

«Θάλασσα ευκαιριών» για τα μονοπώλια

Στο μεταξύ, από τη μεριά των ΗΠΑ, παρεμβαίνοντας σε συνέδριο του «Economist» με τίτλο «Ανατολική Μεσόγειος: Μια θάλασσα για συγκρούσεις ή μια θάλασσα ευκαιριών;», ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για την Ευρώπη και την Ευρασία, Μάθιου Πάλμερ, επανέλαβε ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι μια πολύ σημαντική περιοχή για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τόνισε τη σημασία των πρόσφατων επισκέψεων Πομπέο σε Ελλάδα και Κύπρο. Μεταξύ άλλων ο Πάλμερ είπε ξανά ότι οι συνεχιζόμενες σταθμεύσεις ρωσικών πλοίων στα λιμάνια της Κύπρου παραμένουν πρόβλημα για τις ΗΠΑ και γι' αυτό συνεχίζουν να εγείρουν τις ανησυχίες τους στη Λευκωσία.

Επίσης, τόνισε ότι η Ουάσιγκτον θεωρεί την Ανατολική Μεσόγειο έναν συνεκτικό στρατηγικό χώρο και ιεραρχεί την ενίσχυση της σχέσης με βασικούς περιφερειακούς εταίρους και στόχο μια θετική επιρροή στην περιοχή, σε αντίθεση - όπως υποστήριξε - με τις αποσταθεροποιητικές ενέργειες Ρωσίας και Κίνας. Σε αυτό το πλαίσιο, χαρακτήρισε πάλι την Τουρκία σύμμαχο - κλειδί των ΗΠΑ στην περιοχή, με μεγάλη συμβολή σε αποστολές του ΝΑΤΟ, στο Μεταναστευτικό και στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, γι' αυτό και επιδιώκουν μαζί της μια όσο το δυνατόν πιο ισχυρή σχέση.

  • Στο μεταξύ, η Αρχιεπισκοπή Αμερικής έστειλε επιστολή στον ΟΗΕ ζητώντας να καταστεί η Τουρκία υπόλογη για στοχευμένη διαγραφή της Ορθόδοξης Χριστιανικής κληρονομιάς, εξαιτίας ενεργειών όπως η μετατροπή πάλι της Αγίας Σοφίας σε τζαμί.