Πρόσφατη έρευνα μέτρησης των νευρώνων έδειξε ότι ανάμεσα στα δύο συνηθέστερα κατοικίδια ζώα, οι σκύλοι υπερτερούν κατά πολύ απέναντι στις γάτες. Ενα τυπικό μη καθαρόαιμο σκυλί έχει περίπου 430 εκατομμύρια νευρώνες στον εγκεφαλικό φλοιό του και μια γάτα περίπου 250 εκατομμύρια. «Τα σκυλιά έχουν ό,τι χρειάζεται για να διαθέτουν μεγαλύτερη νοητική ικανότητα από τις γάτες», υποστηρίζει η Σουζάνα Χερκουλάνο - Χουζέλ, νευροανατόμος του πανεπιστημίου Βάντερμπιλτ, που συνέταξε τη μελέτη. Σε άλλα σαρκοφάγα, όμως, ο μεγαλύτερος εγκεφαλικός φλοιός δεν σημαίνει και περισσότερους νευρώνες.
Οσον αφορά στις γάτες και τα σκυλιά, ο αριθμός των νευρώνων στον εγκεφαλικό φλοιό δεν σημαίνει ότι τα σκυλιά είναι «εξυπνότερα», επειδή, όπως τονίζει ο Μακλίν, η αντίληψη παίρνει πολλές μορφές και σε αυτήν επιδρούν και άλλα τμήματα του εγκεφάλου. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι οι σκύλοι έχουν ισχυρότερη μνήμη από τις γάτες, γεγονός που ίσως σχετίζεται με τις ικανότητες του φλοιού τους.
Βεβαίως, η νοημοσύνη δεν εξαρτάται μόνο από τον αριθμό των νευρώνων, αλλά και από τα μοτίβα της σύνδεσής τους. Μεγάλο μέρος των νευρωνικών κυκλωμάτων πολλών ζώων είναι αφιερωμένο στην επεξεργασία αισθήσεων, όπως η όσφρηση, πολύ χρήσιμων γι' αυτά, αλλά όχι τόσο πολύτιμων όσο η όραση για την ανάπτυξη ανώτερων νοητικών λειτουργιών, όπως συμβαίνει στον άνθρωπο, όπου η όραση είναι η κυρίαρχη αίσθηση. Στον άνθρωπο, επίσης, σημαντικός αριθμός νευρώνων σχετίζεται με την κίνηση των δακτύλων των χεριών. Αυτές οι εγγεγραμμένες στον εγκέφαλο εξειδικεύσεις είναι φυσικά αποτέλεσμα της εξελικτικής διαδικασίας.
Οι πρόγονοι του ανθρώπου κατεβαίνοντας από τα δέντρα έπρεπε να αντιμετωπίσουν εχθρούς που πλεονεκτούσαν σε δύναμη και ταχύτητα. Αυτό άσκησε εξελικτική πίεση, ώστε να καλύψουν το έλλειμμα με υψηλότερη νοημοσύνη. Η ανάγκη αντιμετώπισης άλλων δυσκολιών, όπως οι περίοδοι των παγετώνων, έκαναν πιο έντονη την περιβαλλοντική πίεση για να δίνουν λύσεις σε δύσκολα προβλήματα επιβίωσης. Κάποια στιγμή μέσα σε αυτήν την πορεία, ο πρωτόγονος άνθρωπος μπόρεσε να δώσει χρήσιμο σχήμα σε κομμάτια πέτρας και οστού, να φτιάξει τα πρώτα εργαλεία για το κυνήγι και το ψάρεμα. Ομως, παρότι στον άνθρωπο το υπόβαθρο (ο μεγάλος αριθμός νευρώνων του φλοιού που απέκτησε σταδιακά) ευνοεί την ανάπτυξη ανώτερης νοημοσύνης, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εμφάνισε ανώτερες νοητικές λειτουργίες μέσα στη διαμόρφωση και ανάπτυξη των κοινωνιών.