Στο φόντο της κρίσης στις σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας, τις τελευταίες βδομάδες αναπτύσσονται διάφορες εκτιμήσεις για «επαναπροσέγγιση» ΕΕ - Τουρκίας. Η τουρκική αστική τάξη είναι σίγουρο ότι προσδοκά και αναζητεί τρόπους να «αντισταθμίσει» τη δύσκολη φάση που περνά η σχέση της με τις ΗΠΑ. Μετά την ανακοίνωση των αμερικανικών δασμών, η τουρκική ηγεσία επιδίωξε μια σειρά επαφών, υποστηρίζοντας ότι συνάντησε την «κατανόηση» και τη «στήριξη» ευρωπαϊκών δυνάμεων, οι οποίες επίσης προβληματίζονται για την έκταση και τις συνέπειες που έχει η επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ, προς διάφορες κατευθύνσεις.

«Χάρη στον Τραμπ, Ευρώπη και Τουρκία έρχονται πιο κοντά», σημείωνε πρόσφατα η «Χουριέτ», ενώ στη «Σαμπάχ» εμφανίζονται εκτιμήσεις ότι «με μια μεγάλη στρατηγική αναμόρφωση να βρίσκεται στο δρόμο, οι σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ, που "έπιασαν πάτο" τα τελευταία χρόνια, μπορούν να μπουν σε μια νέα εποχή».

Η έκταση, το περιεχόμενο και οι όροι μιας πιθανής «ευρωτουρκικής προσέγγισης» μένει να αποδειχθούν. Οπως μένει να αποδειχθεί και πώς η πορεία των ευρωτουρκικών σχέσεων θα αξιοποιηθεί και στο πλαίσιο των αντιθέσεων που δυναμώνουν στο εσωτερικό του βορειοατλαντικού άξονα, όπως δείχνουν η κατάσταση στο ΝΑΤΟ, οι σχέσεις ΗΠΑ - ΕΕ, ΗΠΑ - Γερμανίας ειδικότερα κ.λπ.

Πάντως, χρήσιμο είναι να θυμηθούμε ότι ακόμα και όσες κυβερνήσεις τάσσονταν πάντα υπέρ της διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας - ΕΕ πάντα ξεχώριζαν την ανάγκη να διατηρηθεί η συνεργασία Τουρκίας - ΕΕ, ειδικά σε τομείς όπως η Ενέργεια, η Αμυνα κ.ο.κ.

Για παράδειγμα, ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, όταν του τηλεφώνησε ο Τούρκος ομόλογός του μετά την επιβολή των δασμών των ΗΠΑ, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της γαλλικής Προεδρίας «υπογράμμισε την αφοσίωσή του σε μια σταθερή και ευήμερη Τουρκία. Υπό αυτήν την έννοια, διαβεβαίωσε τον Πρόεδρο Ερντογάν για τη στήριξη της Γαλλίας».

Ενδιαφέρουσες επισημάνσεις για τις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας φιλοξένησε και η γερμανική «Ντόιτσε Βέλε» στα μέσα της βδομάδας που πέρασε: «Η ΕΕ και ειδικά η Γερμανία δεν πρέπει να αφήσουν την Τουρκία ούτε να απομακρυνθεί από τις δυτικές αξίες, ούτε να καταπέσει σε αστάθεια. Αυτό δεν ωφελεί κανέναν, για πολλούς λόγους. Πρώτον, η Τουρκία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ (...) Επίσης, είναι στρατηγικά σημαντική και παίζει κρίσιμο ρόλο στην αντιμετώπιση του "Ισλαμικού Κράτους" σε Συρία και Ιράκ, με την αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ.

Επιπροσθέτως, η Τουρκία αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, και μια ασταθής Τουρκία πιθανώς θα εξαπέλυε μια νέα μεταναστευτική ροή (...) Και, τέλος, οι οικονομικοί δεσμοί με τη Γερμανία έχουν μεγάλη σημασία. Πάνω από 7.000 γερμανικές εταιρείες επιχειρούν στην Τουρκία, συγκρατώντας εκεί τις γερμανικές επενδύσεις, προς το συμφέρον και των δύο χωρών».

Για τη συνεργασία με την Τουρκία έκανε παρέμβαση και ο πρώην ΥΠΕΞ της Γερμανίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.«Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πολύ μακριά... Εμείς, όμως, στην Ευρώπη θα πληρώσουμε το τίμημα αν η Τουρκία παραπαίει», τόνισε σε συνέντευξή του και περιέγραψε απειλές από «οικονομικές αναταράξεις» αλλά και «από μια αύξηση της μεταναστευτικής και προσφυγικής πίεσης». Επίσης, χαρακτήρισε «το πιο σημαντικό» το γεγονός ότι «ο κίνδυνος αποχώρησης της Τουρκίας από το ΝΑΤΟ αυξάνεται» και υπογράμμισε: «Η Γερμανία και η Ευρώπη δεν θα συμμετάσχουν στην οικονομική αποσταθεροποίηση της Τουρκίας από τον Ντόναλντ Τραμπ. Οι ΗΠΑ τώρα κάνουν κάτι που κατά τη γνώμη μου δεν επιτρέπεται να γίνεται μεταξύ μελών του ΝΑΤΟ. Εφαρμόζουν κυρώσεις και προσπαθούν να ωθήσουν μια ήδη οικονομικά πληγείσα χώρα να πέσει από το βράχο».

Για να καταλήξει: «Εμείς οι Γερμανοί έχουμε συμφέρον για μια καλή σχέση με την Τουρκία. Και η σημερινή κρίση μπορεί επίσης να αποτελέσει ευκαιρία. Οι Γερμανοί και οι Ευρωπαίοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν την Τουρκία, αν και η Τουρκία με τη σειρά της μετακινηθεί. Στο τέλος όλης αυτής της συζήτησης θα μπορούσε να αναγνωριστεί το εξής: Για την Τουρκία υπάρχει ουσιαστικά μόνο ένας πραγματικά αξιόπιστος εταίρος και αυτός είναι η Ευρώπη...».