Από την ξενάγηση στο χώρο της απομόνωσης στο Βίδο

Την πρώτη μέρα της κατασκήνωσης, οι μαθητές έπειτα από την τακτοποίησή τους στο χώρο απόλαυσαν το απογευματινό τους κολύμπι και στιγμές χαλάρωσης στην παραλία. Αργότερα, το κέφι άναψε με ροκ συναυλία από το κερκυραϊκό μαθητικό συγκρότημα Dirty Diamonds.

Η πρωινή κακοκαιρία και η έντονη βροχή το πρωί του Σαββάτου δεν στάθηκαν εμπόδιο στους κατασκηνωτές του Διημέρου. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων τη δεύτερη μέρα ξεκίνησε με ξενάγηση στο Βίδο. Οι μαθητές είδαν μπροστά τους να ξεδιπλώνεται η ηρωική ιστορία του νησιού. Μέσα από ταμπλό που βρίσκονταν στο χώρο της κατασκήνωσης γνώρισαν ιστορικές, ηγετικές φυσιογνωμίες του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ, όπως ο Νίκος Μπελογιάννης, ο Νίκος Ζαχαριάδης και ο Χρήστος Μαλτέζος.

Οι φυλακές ιδρύθηκαν το 1925, ως κομμάτι των φυλακών της Κέρκυρας. Το 1946 έγιναν ανεξάρτητες αγροτικές φυλακές και το 1949 έγιναν ανεξάρτητες φυλακές ανηλίκων. Τότε το νησάκι ονομαζόταν Πτυχία. Είχαν χωρητικότητα περίπου 350 κρατούμενους και έμειναν σε λειτουργία μέχρι το 1976. Το Βίδο ονομαζόταν «μικρό Μακρονήσι». Στόχος, να σπάσει τους κομμουνιστές, να υπογράψουν δήλωση...

Πρώτος σταθμός της ξενάγησης στο νησί ήταν το διοικητήριο των φυλακών στο οποίο βρίσκονταν οι βασανιστές. Σύμφωνα με μαρτυρίες, κάποιοι από τους δεσμοφύλακες - βασανιστές ήταν ταγματασφαλίτες και γνωστοί φασίστες στην τοπική κοινωνία της Κέρκυρας. Επίσης, ο διευθυντής την πρώτη περίοδο μετά τον Εμφύλιο ήταν από τους συνεργάτες των Ιταλών φασιστών την περίοδο της Κατοχής. Κάποιοι από τους βασανιστές ήταν χρήστες ηρωίνης, ενώ συχνά ήταν τα φαινόμενα να είναι υπό την επήρεια χασίς.

Στο κολαστήριο του Βίδου κρατούνταν και βασανίζονταν τόσο σωματικά όσο και πνευματικά ανήλικοι πολιτικοί κρατούμενοι, ανταρτόπουλα του ΔΣΕ, Αετόπουλα της ΕΠΟΝ, αγωνιστές που σήκωσαν το ανάστημά τους απέναντι στους ντόπιους και ξένους δυνάστες τους. Στην πλειοψηφία τους τα παιδιά ήταν άρρωστα. Συχνά ήταν τα κρούσματα φυματίωσης. Γιατρός στο νησί δεν υπήρχε. Πολύ συχνά συνέβαινε να μην έχουν ψωμί για πολλές μέρες. Υπήρχε και το σύστημα να δίνουν μια μέρα μόνο τροφή και μια μέρα μόνο νερό.

Να σημειωθεί ότι έγινε για πρώτη φορά οργανωμένη ξενάγηση και περιήγηση στα κελιά απομόνωσης των κρατουμένων, στα οποία κρατούνταν οι ανήλικοι πολιτικοί κρατούμενοι. Τα τέσσερα κελιά της απομόνωσης ήταν χτισμένα στα ερείπια παλιού ενετικού φρουρίου, χωμένα μέσα στο βράχο. Πάνω και μπροστά από τα κελιά αυτά υπήρχαν δύο σκοπιές. Υπήρχε ακόμα ένας χώρος που οι κρατούμενοι αποκαλούσαν Γολγοθά: Ηταν μια αλάνα όπου τους βασάνιζαν.

Το πρόγραμμα συνεχίστηκε με τουρνουά ποδοσφαίρου, ενώ το απόγευμα πραγματοποιήθηκε κυνήγι χαμένου θησαυρού, με ένα σενάριο στο οποίο οι μαθητές βρέθηκαν στο μέλλον μιας εμπόλεμης Ελλάδας. Η βραδιά συνεχίστηκε με προβολή βίντεο που ετοίμασε η Οργάνωση της Κέρκυρας για την ιστορία του νησιού και έκλεισε με μονομαχία καραόκε και πάρτι.

Την Κυριακή οι μαθητές αναχώρησαν από το Βίδο για την Κέρκυρα. Ξεναγήθηκαν εκεί, ακολουθώντας την πορεία των συμμαθητών τους που το 1941 είχαν πραγματοποιήσει αντιφασιστική κινητοποίηση ενάντια στους Ιταλούς φασίστες που είχαν καταλάβει το νησί.

Είναι χαρακτηριστικά τα συσσίτια και οι ιταλικές παιδικές «εξοχές» που οργάνωναν οι Ιταλοί για να προσεγγίσουν τη νεολαία. Στα συσσίτια αυτά, μάλιστα, τα παιδιά καλούνταν να χαιρετίσουν φασιστικά, κι αν κάποιο αρνιόταν τότε το απέκλειαν από το συσσίτιο.

Από την αρχή υπήρχαν πρωτοπόροι μαθητές και καθηγητές, που αντιστέκονταν σθεναρά στην παρέμβαση των Ιταλών στα σχολεία, δάσκαλοι οι οποίοι για παράδειγμα σαμπόταραν επί τούτου τις σχολικές γιορτές που διοργάνωναν οι Ιταλοί φασίστες. Στις 2 Νοέμβρη του 1941, όλοι οι μαθητές ξεκινούν κατά ομάδες από την πλατεία της Ιονικής Τράπεζας για να επιστρέψουν στα σχολεία τους, μετά τη λιτανεία του πολιούχου Αγίου. Στο δρόμο, ξεκινούν να τραγουδούν τραγούδια πατριωτικά, τον Εθνικό Υμνο, αντιπολεμικά συνθήματα. Φτάνοντας στη μικρή πλατεία έξω από το 2ο Γυμνάσιο, πολλοί μαθητές ανεβαίνουν στο σχολείο, κατεβάζουν την ιταλική σημαία και την πετούν στο δρόμο. Τότε είναι που έρχονται και οι καραμπινιέροι και ορμούν στους νεαρούς διαδηλωτές, οι μαθητές τρέχουν στα καντούνια της Πόρτα Ρεμούντα για να ξεφύγουν, ενώ κάποιοι συλλαμβάνονται. Οι μαθητές όμως δεν πτοούνται. Συνέχισαν τον καθημερινό τους αγώνα, άντεξαν γιατί ήξεραν ότι ο αγώνας τους ήταν δίκαιος.

Ο ιστορικός περίπατος έκανε ακόμα μια εκτενή αναφορά στις φυλακές της Κέρκυρας, πέρασε από το μνημείο των ηρώων της Αντίστασης στο Νέο Φρούριο, πέρασε ακόμα από την Εβραϊκή Συνοικία, η οποία καταστράφηκε ολοσχερώς από τους βομβαρδισμούς των Ιταλών το 1941 και των Γερμανών το 1943, έκανε στάση σε ένα μικρό μαγαζί της οδού Γκίλφορδ, όπου έκανε τις συνεδριάσεις της η ΕΠΟΝ και κατέληξε με συμβολικό κατέβασμα της σημαίας της ΕΕ από το παλιό δημαρχείο.