Κυριακή 14 Οχτώβρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 19
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Μετά την πολυετή λιτότητα, έρχονται οι ... νέες θυσίες

Επί 15 και πλέον έτη ζητούν θυσίες από τον ελληνικό λαό, για να «σταθεροποιήσουν» την ελληνική οικονομία, η οποία - κατά την άποψή τους βρέθηκε στη δίνη της υπερχρέωσης, των ελλειμμάτων και του υψηλού πληθωρισμού. Για την κατάσταση αυτή - πάντα κατά την άποψή τους - ευθύνεται ο ελληνικός λαός, ο οποίος ζούσε πέραν των δυνατοτήτων και των αντοχών της οικονομίας... Με λίγα λόγια σαν κύρια αιτία της υπερχρέωσης και των υψηλών ελλειμμάτων, θεωρούσαν το ύψος των εργατικών μισθών. Οπότε μπήκαμε στους αλλεπάλληλους κύκλους «σταθεροποίησης» της οικονομίας.

Πρόγραμμα λιτότητας του 1985 - 1987 με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, και υπουργό Εθνικής Οικονομίας τον Κ.Σημίτη, νέο πρόγραμμα λιτότητας την περίοδο 1990 - 1993 (κυβέρνηση ΝΔ) για να μπούμε στη συνέχεια στο βαθύ τούνελ. Τα «σταθεροποιητικά» προγράμματα 1994 μέχρι και σήμερα, για να κατακτήσουμε τη βουνοκορφή της ΟΝΕ. Μάλιστα, ο Παπαντωνίου, σαν υπουργός Εθνικής Οικονομίας, είχε βρει και ένα παραμυθάκι, για να νανουρίζει τον ελληνικό λαό, και να μην αντιδρά στις βάρβαρες νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Το παραμυθάκι αυτό έλεγε ότι «αφήνουμε οριστικά πίσω τις αμαρτωλές εποχές της υπερχρέωσης της χώρας, των υψηλών ελλειμμάτων, των υψηλών επιτοκίων και του υψηλού πληθωρισμού που κατέτρωγε... τα λαϊκά εισοδήματα. Η κυβέρνησή μας ακολουθεί πλέον την πολιτική των ενάρετων κύκλων, της μείωσης του δημοσίου χρέους, των ελλειμμάτων του πληθωρισμού και των επιτοκίων. Στο νέο περιβάλλον σταθερότητας ευνοούνται οι επενδύσεις οι οποίες με τη σειρά τους θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και νέα εισοδήματα». Αυτή ήταν λίγο πολύ η «λογική» Παπαντωνίου, η οποία βέβαια δεν είχε καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Η κατάσταση που βίωναν τόσα χρόνια οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα, παρασάγγας απείχε από τον «παράδεισο» που τους υποσχόταν ο Παπαντωνίου.

Τη δεκαετία του '90 εκδηλώθηκε μια ακόμη μεγαλύτερη αντιλαϊκή επίθεση. Δεν ήταν μόνο το βαρύτατο τίμημα της ανεργίας που πλήρωσαν οι εργαζόμενοι, αλλά το γεγονός ότι η προώθηση των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων στη γεωργία, ξεκλήρισε εκατοντάδες χιλιάδες μικρά αγροτικά νοικοκυριά, ότι ξεπουλιέται κάθε κρατικός επιχειρηματικός τομέας και μάλιστα στρατηγικής σημασίας σε μια χούφτα επιχειρηματίες, ότι έγινε το «πλιάτσικο» με τα κοινοτικά κονδύλια, ότι εφαρμόζονται οι ελαστικές σχέσεις εργασίας και ιδιωτικοποιούνται η Υγεία, η Πρόνοια, η Εκπαίδευση.

Αντί για «παράδεισος» κόλαση...

Είναι γεγονός ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ευνοήθηκε από την οικονομική συγκυρία, καθώς στο τέλος του 1993 ολοκληρώθηκε ο κύκλος της ύφεσης για την ευρωπαϊκή οικονομία, η οποία μπήκε σε μια περίοδο ανάκαμψης. Η εξέλιξη αυτή της έδινε τη δυνατότητα ελιγμών - που απέβλεπαν, βέβαια, στην εξαπάτηση των εργαζομένων - που βέβαια δε θα είχε αν η οικονομία βρισκόταν σε υφεσιακή κατάσταση. Το τελευταίο διάστημα όμως έχουμε δύο γεγονότα που ανατρέπουν το όλο σκηνικό. Πρόκειται για την κατάσταση ύφεσης που εξαπλώνεται σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο και το τρομοκρατικό χτύπημα στις 11 Σεπτέμβρη στις ΗΠΑ. Ξαφνικά οι εργαζόμενοι της χώρας συνειδητοποιούν ότι η «πολιτική των ενάρετων κύκλων», που τους υποσχόταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ διά του Παπαντωνίου, όχι μόνο δεν οδηγεί σε παραδείσους, αλλά βαδίζει κατ' ευθεία στην κόλαση. Οτι οι πολιτικές των «ενάρετων κύκλων» δεν ήταν τίποτα περισσότερο από την προλείανση του εδάφους για νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, που φέρουν την ανθρωπότητα στο χείλος της καταστροφής. Οσοι είχαν κάτι μάθει για τις αντιθέσεις και αντιφάσεις που χαρακτηρίζουν τη διευρυμένη καπιταλιστική αναπαραγωγή, αντιθέσεις μάλιστα που έχουν νομοτελειακό χαρακτήρα, ή όσοι είχαν κατανοήσει, έστω και αμυδρά πώς συμπεριφέρεται ο καπιταλισμός στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, ήταν σε ένα βαθμό προφυλαγμένοι από τα παραμύθια του Παπαντωνίου. Οι υπόλοιποι είναι πλέον σε θέση να αντιληφθούν όλα αυτά, διά της ζώσης πραγματικότητας, τις δραματικές και τρομακτικές εμπειρίες των ημερών...

Αλλάζει το παραμύθι...

Στη νέα κατάσταση που διαμορφώθηκε άλλαξαν και το παραμύθι. Δε μιλάνε πλέον για «ενάρετους κύκλους ευημερίας», αφού η εσωτερική και διεθνής κατάσταση χειροτερεύει. Αναγνωρίζουν ότι η διεθνής καπιταλιστική οικονομία και αυτή της ευρωζώνης βρίσκεται σε στάδιο ύφεσης, αλλά... Οπως λέει σήμερα ο Παπαντωνίου, η Ελλάδα θα έχει τις μικρότερες συνέπειες από την ύφεση, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης... Δεν αισθάνεται βέβαια την ανάγκη να απολογηθεί για το γεγονός ότι αντί να βρεθούν οι εργαζόμενοι στον επίγειο παράδεισο που υποσχόταν, βρέθηκαν στο χείλος της οικονομικής ύφεσης, αλλά και μπροστά σε νέους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Η νέα γραμμή άμυνας της κυβέρνησης βέβαια είναι ένας ξεκάθαρος εκβιασμός σε βάρος των εργαζομένων. Είναι σαν να τους λένε «Μη μιλάτε, μη διαμαρτύρεστε, ξεχάστε αιτήματα και διεκδικήσεις γιατί η κατάσταση είναι κρίσιμη. Αν δείξετε... αυτοσυγκράτηση, θα μπορέσουμε να ξεπεράσουμε την κρίση». «Αυτοσυγκράτηση» στην περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης, «αυτοσυγκράτηση» και στην περίοδο της ύφεσης. Τα δικά μου δικά μου και τα δικά σου δικά μου.

Η θεωρία των μικρότερων απωλειών...

Η θεωρία ότι η Ελλάδα θα έχει τις μικρότερες απώλειες από τη νέα καπιταλιστική ύφεση, στηρίζεται κυριολεκτικά σε ξύλινα πόδια. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η ελληνική οικονομία διαθέτει σημαντικές αντιστάσεις, για να αντεπεξέλθει από την ύφεση επειδή: πρώτο, στηρίζεται στα κοινοτικά κονδύλια, δεύτερο έχει μπροστά της τα ολυμπιακά έργα και τρίτο τα χαμηλά επιτόκια θα συνεχίσουν να στηρίζουν την ιδιωτική κατανάλωση και κατ' επέκταση την προσφορά εμπορευμάτων και υπηρεσιών. Στα τρία αυτά αντι-υφεσιακά επιχειρήματα υπάρχει σοβαρός αντίλογος.

Κατ' αρχάς, οι κοινοτικές χρηματοδοτήσεις έχουν σημαντικό βαθμό επισφάλειας. Οι πληροφορίες θέλουν, οι «ψυχρές» σχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με την κοινοτική γραφειοκρατία να συνεχίζονται. Η περίοδος ψυχρότητας τοποθετείται χρονικά την περίοδο των αλλαγών στη 16η διεύθυνση περιφερειακής πολιτικής, όταν τη Γερμανίδα επίτροπος Β. Ματίες αντικατέστησε ο Γάλλος Μ. Μπαρνιέ. Ορισμένοι αποδίδουν τις αιτίες της ψυχρότητας σε προσωπική «κόντρα» Παπαντωνίου - Μπαρνιέ μετά από «θερμό» επεισόδιο που έλαβε χώρα την προηγούμενη Ανοιξη στο γραφείο του Γ. Παπαντωνίου. Πιο θετικές όμως προσεγγίσεις υποστηρίζουν ότι οι κακές σχέσεις ελληνικής κυβέρνησης - κοινοτικής γραφειοκρατίες, απλώς απεικονίζουν το νέο, υπερβολικά αυστηρό περιβάλλον μέσα στο οποίο ασκείται η περιφερειακή πολιτική. Περιβάλλον, το οποίο θεωρεί ότι οι ενισχύσεις των «φτωχών» χωρών της ευρωζώνης είναι περιττή πολυτέλεια. Και κάτω από το πρίσμα αυτό έχουν ψήσει το ψάρι στα χείλη των ελληνικών υπηρεσιών, οι οποίες, σύμφωνα με παράγοντα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, προσπαθούν διαρκώς να αποδείξουν ότι δεν είναι ελέφαντες... Σαν συμπέρασμα, προκύπτει ότι η περίφημη ασπίδα των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων δεν είναι και τόσο ασφαλής.

Αλλά και η Ολυμπιάδα του 2004 μπαίνει σε περιπέτειες. Αν ισχύουν οι δηλώσεις Μπους για 10ετή πόλεμο κατά της τρομοκρατίας - και δεν έχουμε κανένα λόγο να μην τον πιστέψουμε - τότε οι Αμερικανοί θα βομβαρδίζουν τον πλανήτη και στην Αθήνα θα γίνονται Ολυμπιακοί Αγώνες. Με σήμα κατατεθέν τη ΣΙΑ, τη ΜΟΣΣΑΝΤ και την ΙΝΤΕΛΙΝΤΖΕΝ ΣΕΡΒΙΣ, οι οποίες έχουν αναλάβει την... ασφάλεια των αγώνων. Ούτε ψύλλος στο κόρφο τους δηλαδή μια και οι ολυμπιακοί αγώνες κινδυνεύουν από μια μεγάλη αγωνιστική αλλά και οικονομική αποτυχία.

Και το τελευταίο επιχείρημα, σύμφωνα με το οποίο τα χαμηλά επιτόκια θα στηρίζουν την ιδιωτική κατανάλωση, αμφισβητείται από τους ίδιους τους παράγοντες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Οι τελευταίο υποστηρίζουν ότι ένας συνδυασμός οικονομικής ύφεσης και ανεξέλεγκτων στρατιωτικών επεμβάσεων, θα έχει σίγουρα αντίκτυπο στην καταναλωτική συμπεριφορά όλων των κοινωνικών ομάδων, οι οποίες περιορίζουν τις αγορές τους, σαν άμυνα στη μεγάλη αβεβαιότητα... Οπότε, όπως υποστηρίζουν, ας μην εκπλαγούμε αν ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης από 3% που εκτιμούσαμε πριν την κρίση, μειωθεί στο 1,5%...

Αλλά και άλλα μέτωπα είναι ορθάνοιχτα. Απλά αναφέρουμε ότι το 2000 εισέρευσαν στη χώρας 3,5 τρισ. δραχμές από τουριστικό συνάλλαγμα. Τι θα γίνει το 2002 ή και τα επόμενα χρόνια; Τι επιπτώσεις θα έχει μια ενδεχόμενη στρατιωτικοποίηση της ελληνικής οικονομίας κατ' απαίτηση των σχιζοφρενών ΝΑΤΟικών... εταίρων;

Τέτοιου είδους ερωτήματα μπορεί να είναι δεκάδες ή και εκατοντάδες μια και το νέο σκηνικό παραμένει θολό. Αυτό όμως δεν πρέπει να δημιουργεί αυταπάτες στους εργαζόμενους, όταν τεθεί προς απάντηση το ερώτημα «ποιος θα πληρώσει τις συνέπειες της νέας κρίσης». Το γνωρίζουν και ας μη βγαίνουν να τους το πουν ξεκάθαρα. Γι' αυτούς κτυπά και πάλι η καμπάνα...


Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ