Παρασκευή 9 Φλεβάρη 2018
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΔΙΕΘΝΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΤΕΤΡΑΣΕΛΙΔΟ)
ΙΝΔΙΑ - ΚΙΝΑ
Οξύνονται οι κόντρες στην περιοχή της Νότιας Ασίας

Στενότερη συνεργασία με ανταγωνιστές της Κίνας επιδιώκει η Ινδία, προκειμένου να μπει φρένο στην κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος»

Από την επίσκεψη του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Σίνζο Αμπε (αριστερά) στην Ινδία τον Σεπτέμβρη του 2017. Εδώ μαζί με τον Ινδό πρωθυπουργό, Ναρέντρα Μόντι

Copyright 2017 The Associated

Από την επίσκεψη του Ιάπωνα πρωθυπουργού, Σίνζο Αμπε (αριστερά) στην Ινδία τον Σεπτέμβρη του 2017. Εδώ μαζί με τον Ινδό πρωθυπουργό, Ναρέντρα Μόντι
Ολο και πιο έντονα διαφαίνονται οι οξυμένες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις μεταξύ Ινδίας και Κίνας, των δύο από τις λεγόμενες «αναδυόμενες» καπιταλιστικές οικονομίες, που παράλληλα «συνεργάζονται» σε μια σειρά ιμπεριαλιστικούς σχηματισμούς ανταγωνιστικούς προς τις αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες. Παρά τη συνεργασία, όμως, οι μεταξύ τους αντιθέσεις, ιδιαίτερα στην περιοχή της Νότιας Ασίας, όχι μόνο δεν αναιρούνται αλλά ολοένα και βαθαίνουν.

Η Ινδία ψάχνει εδώ και καιρό μιαν απάντηση στην αυξανόμενη επιρροή της Κίνας και την πρωτοβουλία της «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος» στην περιοχή της Νότιας Ασίας. Με μικρά αλλά ορατά βήματα, η Ινδία προχωρά σε στενότερη συνεργασία με την Ιαπωνία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία κ.ά., που άμεσα ή έμμεσα εναντιώνονται στην κινεζική διείσδυση.

«Για δεκαετίες η Κίνα υπήρξε τόσο ένα βασικό σημείο αναφοράς της ινδικής εξωτερικής πολιτικής, όσο και ο βασικός της ανταγωνιστής στη διεθνή σκηνή», τονίζει το Ιδρυμα Επιστήμη - Πολιτική (SWP), μια από τις σημαντικότερες «δεξαμενές σκέψης» στη Γερμανία και την Ευρώπη. Την ίδια στιγμή, η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, ενώ τα δύο κράτη είναι - μεταξύ άλλων - μέλη της ομάδας BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότια Αφρική) και του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO) διαμορφώνοντας συχνά ένα κοινό μέτωπο στον ανταγωνισμό τους με τα «αναπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη», με επίκεντρο τις διαπραγματεύσεις για το διεθνές εμπόριο και την κλιματική αλλαγή (Ενέργεια κ.λπ.). Οι «ορμητικές» επιδιώξεις και οι «φιλόδοξοι» στόχοι της ινδικής αστικής τάξης φαίνονται και από το γεγονός ότι είναι πυρηνική δύναμη, ενώ αξιώνει να γίνει μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.

Το «μπάσιμο» της Κίνας

«Η Νότια Ασία θεωρείται παραδοσιακά ως "φυσική" σφαίρα επιρροής της Ινδίας. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει επενδύσει μαζικά στην περιοχή, σε γειτονικές - ανταγωνίστριες χώρες της Ινδίας, ως τμήμα της πρωτοβουλίας της "Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος". Ταυτόχρονα, η Ινδία είναι ένα από τα λίγα ασιατικά κράτη που δεν αποτελούν μέρος της κινεζικής πρωτοβουλίας», υπογραμμίζει η ανάλυση του SWP.

Πιο συγκεκριμένα, στην πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ενας Δρόμος»: Το εμβληματικό της έργο είναι ο Οικονομικός Διάδρομος Κίνα - Πακιστάν (CPEC), μέσω του οποίου η Κίνα θα στηρίξει τον βασικό αντίπαλο της Ινδίας, το Πακιστάν, με περίπου 54 δισ. δολάρια μέχρι το 2030. Η Κίνα επένδυσε περίπου 14 δισ. δολάρια σε έργα υποδομής στη Σρι Λάνκα, από το 2005 έως το 2015. Εχει δεσμευτεί για 38 δισ. δολάρια στο Μπαγκλαντές και σχεδιάζει επενδύσεις και πιστώσεις για το Νεπάλ ύψους άνω των 8 δισ. δολαρίων.

Η ινδική αστική τάξη βλέπει «την επιρροή της Ινδίας στην περιοχή να μειώνεται και τη χώρα να περικυκλώνεται από τις κινεζικές βάσεις σε γειτονικά κράτη, συμπεριλαμβανομένων λιμενικών έργων σε Γκουαντάρ (Πακιστάν) και Χαμπαντότα (Σρι Λάνκα)», λέει το SWP.

Στενότερη συνεργασία με την Ιαπωνία

Ετσι, τα τελευταία χρόνια η Ινδία αναζητά την απάντησή της στην κινεζική διείσδυση στη Νότια Ασία και μια σειρά από νέες εξελίξεις δείχνουν τη μετατόπισή της στην εξωτερική πολιτική, συνάπτοντας οικονομικές και εμπορικές σχέσεις με βασικούς ανταγωνιστές της Κίνας, όπως η Ιαπωνία.

Ενδεικτικά, το 2014, ο Ινδός πρωθυπουργός, Ναρέντρα Μόντι, τόνιζε στους ηγέτες της Ενωσης Νοτιοανατολικής Ασίας για την Περιφερειακή Συνεργασία (SAARC) ότι η πολιτική «Πρώτα η Γειτονιά» είναι στο επίκεντρο. Να σημειωθεί πως η «φιλόδοξη» ινδική αστική τάξη «κατανοεί την εκτεταμένη γειτονιά της στην περιοχή μεταξύ του Ινδικού Ωκεανού, της Κεντρικής Ασίας, της Ανατολικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας», όπως επισημαίνεται και στην ανάλυση του γερμανικού ινστιτούτου.

Από εκείνη τη χρονιά, η κυβέρνηση Μόντι επιδιώκει να δημιουργήσει διάφορες εναλλακτικές ως απάντηση στην κινεζική πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος», όπως το σχέδιο «Mausam» και η προώθηση της SAGAR (ασφάλεια και ανάπτυξη για όλους στην περιοχή).

Επίσης, το 2014 ο Ινδός πρωθυπουργός αναβάθμισε την πολιτική «Look East» («Κοίτα Ανατολικά»), που εισήχθη στη δεκαετία του '90, σε πολιτική «Act East» («Δράσε Ανατολικά»), σε αντιπαλότητα με την Κίνα και για την προώθηση του εξωτερικού εμπορίου. Στόχος του είναι να εντείνει τις οικονομικές, πολιτικές και στρατιωτικές σχέσεις με την Ιαπωνία και τα κράτη - μέλη του Συνδέσμου των χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).

Μια νέα μορφή διμερούς συνεργασίας (2017) είναι ο Διάδρομος Ανάπτυξης Ασίας - Αφρικής (AAGC), όπου η Ινδία και η Ιαπωνία προσπαθούν να δημιουργήσουν μια «εναλλακτική» στην κινεζική πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ενας δρόμος». Η AAGC στοχεύει κυρίως στον Ινδικό Ωκεανό και στα παράκτια κράτη του και παρέχει στην Ινδία ένα νέο μέσο για την επιβολή των συμφερόντων της.

Εξάλλου, η Ινδία έχει εντατικοποιήσει τη στρατιωτική της συνεργασία με τα νησιωτικά κράτη του Μαυρίκιου, τις Σεϊχέλες, τις Μαλδίβες και τις Κομόρες.

Με ΗΠΑ, Ρωσία και Ιράν

Το 2016, Ινδία και ΗΠΑ συμφώνησαν στενότερη συνεργασία στην αναπτυξιακή τους πολιτική προς τρίτα κράτη, συμπεριλαμβανομένων των κρατών της Νότιας Ασίας. Ετσι π.χ., στο Αφγανιστάν, ο Οργανισμός Ηνωμένων Πολιτειών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (USAID) υποστηρίζει τις δραστηριότητες της ινδικής οργάνωσης αυτοαπασχολούμενων γυναικών (SEWA). Η Ινδία συνεργάζεται επίσης με τις ΗΠΑ σε ένα σχέδιο που αφορά δίκτυα μεταφοράς στο Νεπάλ και με την Ιαπωνία για την κατασκευή αγωγού υγρών αερίων στη Σρι Λάνκα.

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στην Ασία (Νοέμβρης 2017) ο Αμερικανικός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, συναντήθηκε με τους ηγέτες της Ιαπωνίας, της Αυστραλίας και της Ινδίας στη Μανίλα για την αναζωογόνηση της πρώην τετραμερούς πρωτοβουλίας «Quad», που «γεννήθηκε» πριν από δέκα χρόνια, αλλά δεν προχώρησε λόγω των μεταξύ τους αντιθέσεων. «Οπως και το 2007, η εστίαση των μελών της Quad είναι και πάλι στην Κίνα, δηλαδή να αντιταχθούν στις πιο ισχυρές πολιτικές της Κίνας, όπως η "Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος", η Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (AIIB), οι εδαφικές διεκδικήσεις στη Νότια Κινεζική Θάλασσα», τονίζει το SWP. Ωστόσο, τα μέλη της «Quad» δεν κατέληξαν σε κοινή δήλωση κατά τη συνάντησή τους, ούτε σε κοινή πολιτική στη θαλάσσια ασφάλεια και συνδεσιμότητα.

Ο διεθνής διάδρομος μεταφορών Βορρά - Νότου (INSTC) είναι ένα νέο (2015) τριμερές σχέδιο, Ρωσίας - Ιράν - Ινδίας. Ο «διάδρομος» αρχίζει από το ιρανικό λιμάνι Καμπαχάρ και θα δώσει στην Ινδία πρόσβαση στο Αφγανιστάν, στην Κεντρική Ασία και τη Ρωσία. Ετσι, το 2016 η ινδική κυβέρνηση διέθεσε 500 εκατ. δολάρια για την ανάπτυξη του ιρανικού λιμανιού, η πόλη του οποίου απέχει μόλις 70 χλμ. από το πακιστανικό λιμάνι του Γκουαντάρ, όπου συναντώνται ο χερσαίος και ο θαλάσσιος κινεζικός δρόμος του «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος». Οι ανταγωνισμοί στην περιοχή είναι ολοφάνερα οξυμένοι. Ενδεικτικά το Πακιστάν - που βρίσκεται στην επιρροή της Κίνας - μέχρι στιγμής αρνήθηκε να επιτρέψει τη σύνδεση χερσαίων μεταφορών με την Κεντρική Ασία και εμπόδισε όλες τις προσπάθειες των αφγανικών κυβερνήσεων να πραγματοποιήσουν απευθείας εμπορικές συναλλαγές με την Ινδία. Στα τέλη Οκτώβρη του 2017, η Ινδία έστειλε το πρώτο φορτίο σιταριού στο Αφγανιστάν μέσω του Καμπαχάρ, θέλοντας να υπογραμμίσει την ικανότητά της να ξεκινήσει επιτυχημένα έργα υποδομής με άλλα κράτη.

«Νέες ευκαιρίες» για την ΕΕ

«Στον ανταγωνισμό της με την Κίνα, η Ινδία σίγουρα θα συνεχίσει να αναζητά συνεργασία με άλλα κράτη» και «αυτό δημιουργεί νέες ευκαιρίες» για τα κράτη της ΕΕ τονίζει η ανάλυση του SWP. Στη Διάσκεψη Κορυφής ΕΕ και Ινδίας «τόνισαν την προθυμία τους να συνεργαστούν στρατιωτικά στον Ινδικό Ωκεανό, ιδίως στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης "Atalanta"». Η ίδια ανάλυση αναφέρει πως η Γαλλία διατηρεί τις στενότερες σχέσεις με την Ινδία όσον αφορά την πολιτική ασφάλειας και έχουν «εκτεταμένη συνεργασία στον τομέα της πυρηνικής και εξοπλιστικής πολιτικής».

Οσον αφορά στη Γερμανία, «έχει πολύ καλές οικονομικές σχέσεις με την Ινδία και έχει επεκτείνει σημαντικά τις επιχειρηματικές και τεχνολογικές της επαφές τα τελευταία χρόνια. Επίσης, η στενότερη συνεργασία της Ινδίας με χώρες της Νότιας Ασίας συμπίπτει με τα γερμανικά συμφέροντα στην περιοχή (π.χ. Αφγανιστάν, Νεπάλ, Μπαγκλαντές). Στο μεταξύ, ο Ινδικός Ωκεανός έχει μπει "στο οπτικό πεδίο" της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής, αυξάνοντας τη σύγκλιση με την Ινδία σε θέματα οικονομίας και ασφάλειας», καταλήγει το SWP.


Ε. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ