Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και χρήσιμη ήταν η εκδήλωση, με θέμα «Ανταλλάσσοντας πείρα από τη γενίκευση της αντεργατικής επίθεσης στις χώρες της ΕΕ», που οργανώθηκε στις 20/11 σε αίθουσα του Ευρωκοινοβουλίου από τον ευρωβουλευτή του ΚΚΕ Κώστα Παπαδάκη (μη εγγεγραμμένο βουλευτή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου). Ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευσε ήδη στις 3/12 παρεμβάσεις που έγιναν και μετέφεραν σημαντική εμπειρία από χώρες της Ευρώπης και συνεχίζει σήμερα με ενδιαφέροντα στοιχεία που καταγράφουν την ένταση της επίθεσης του κεφαλαίου στη Δανία.

Πρόκειται για μία από τις πλουσιότερες χώρες της ΕΕ, που δεν έχει εξωτερικό χρέος, δεν έχει μνημόνια και έχει εθνικό νόμισμα την κορόνα και όχι το ευρώ. Το 2002, σε δημοψήφισμα για την προσχώρηση στην ΟΝΕ, οι Δανοί είπαν «όχι», όπως και το 1992 είχαν πει «όχι» στη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Ωστόσο, στη Δανία προχώρησαν προς όφελος του κεφαλαίου όλες οι αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις, όπως και σε όλη την ΕΕ. Μάλιστα, από το 2012 έως το 2015 το ΑΕΠ έχει αυξηθεί κατά 15 δισ. ευρώ και με βάση τα στατιστικά στοιχεία το 2015 οι μεγάλες επιχειρήσεις είχαν κατά μέσο όρο αύξηση κερδών 19%. Πρόκειται για μια καπιταλιστική οικονομία με τη μεγαλύτερη παραγωγικότητα, όπου ο Σύνδεσμος βιομηχάνων εκτιμά ότι η παραγωγικότητα την περίοδο 2008 - 2014 αυξήθηκε κατά 32% (την ίδια περίοδο στη Γερμανία η αύξηση ήταν κατά 6,2% και στην ΕΕ 11%). Η αύξηση της παραγωγικότητας είχε συνέπεια την αύξηση των κερδών των επιχειρήσεων από 161 δισ. κορόνες (21,5 δισ. ευρώ) σε 269 δισ. κορόνες (36 δισ. ευρώ), ενώ την ίδια περίοδο οι μισθωτοί είδαν μειώσεις έως και 20%.

Με τη στήριξη των εκάστοτε κυβερνήσεων, φιλελεύθερων ή σοσιαλδημοκρατικών (που στηρίχτηκαν και από τους οπορτουνιστές, αυτοπαρουσιαζόμενους ως «αριστερούς»), προχώρησαν το ξήλωμα των συγκροτημένων δικαιωμάτων και κατακτήσεων, το χτύπημα των μισθών, του μεροκάματου, της ασφάλισης, χειροτέρεψαν συνολικά οι όροι δουλειάς και αυξήθηκε ο βαθμός εκμετάλλευσης των εργαζομένων κατακόρυφα. Μόνιμη επιδίωξη του κεφαλαίου είναι να κατεβάσει περαιτέρω τους μέσους κλαδικούς μισθούς προς το επίπεδο του κατώτατου μισθού, εκμεταλλευόμενο όχι μόνο τους οικονομικούς μετανάστες και πρόσφυγες, αλλά και τμήματα του ντόπιου δυναμικού που για διάφορους λόγους απολάμβαναν κοινωνικά επιδόματα (άτομα με ειδικές ανάγκες).

Το εργατικό κίνημα, εξαιτίας του αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων, του επιζήμιου ρόλου του εργοδοτικού συνδικαλισμού και της γραμμής που στήριξε και στηρίζει, βρέθηκε απροετοίμαστο, δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί τις κατακτήσεις του και να αντιμετωπίσει τη γενικευμένη επίθεση του κεφαλαίου.

Η επιχειρηματολογία των εργοδοτών αλλά και των εργατοπατέρων του συμβιβασμένου συνδικαλισμού ότι σήμερα η ανάπτυξη της τεχνολογίας επιτρέπει να δουλεύει κανείς περισσότερο και να παραμένει στην αγορά εργασίας μέχρι τα 70 χρόνια αποδεικνύει τη βαρβαρότητα του συστήματος και το ότι οι ανακαλύψεις της επιστήμης και η τεχνολογική πρόοδος αφορούν μόνο στα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων.

Σε μελέτη του ΟΟΣΑ το Μάη του 2016 παρουσιάζονται οι εκτιμήσεις για το μέλλον της οικονομίας, που χαρακτηρίζεται από ευμάρεια αλλά χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Το κείμενο, από τη μία, χαϊδεύει αυτιά και, από την άλλη, χρησιμοποιεί τον μπαμπούλα της ύφεσης ως μοχλό μελλοντικών μεταρρυθμίσεων. Επίσης, ιδιαίτερη μνεία γίνεται στη λεγόμενη στεγαστική φούσκα που μπορεί να αποσταθεροποιήσει την οικονομία. Ανάμεσα στα μέτρα που προτείνονται είναι:

-- Τα λεγόμενα κίνητρα εργασίας, που με άλλα λόγια είναι η αλλαγή του μισθού σε μπόνους ώστε να είναι άμεσα τρωτός σε οποιαδήποτε πτώση της κερδοφορίας του μεγάλου κεφαλαίου.

-- Οι μισθοί πρέπει να συνδέονται αυστηρά με την «παραγωγικότητα εργασίας» ώστε να διασφαλιστεί «η ανταγωνιστικότητα των εξαγωγών» (που χαρακτηρίζεται ακρογωνιαίος λίθος της δανέζικης οικονομίας). Τονίζονται ιδιαίτερα «οι εξωτερικές πιέσεις». Ως λύση προτείνεται η χρησιμοποίηση διαφόρων περιθωριοποιημένων ομάδων, εννοώντας μετανάστες, άτομα με ειδικές ανάγκες που έως τώρα «απολάμβαναν» κοινωνικές παροχές χωρίς να συνεισφέρουν στην παραγωγικότητα.

-- Η φορολογία των επιχειρήσεων πρέπει να μειωθεί.

-- Πρέπει να αναδιαρθρωθούν ριζικά οι κοινωνικές παροχές.

-- Ο έλεγχος της δημοσιονομικής πολιτικής θα επιτευχθεί με την περαιτέρω αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, που είναι ήδη στα 67 χρόνια και συζητιέται να ανέβει στα 68, με ενίσχυση της ιδιωτικής ασφάλισης. Με βάση τις τελευταίες έρευνες, ένας στους 4 εργαζόμενους από τα αποχαρακτηρισμένα πια βαρέα επαγγέλματα είναι ή ανάπηρος ή έχει πεθάνει πριν συμπληρώσει το 60ό έτος. Ακόμα, 430.000 Δανοί έχουν χτυπηθεί από τη σύγχρονη κοινωνική μάστιγα του εργασιακού στρες εξαιτίας των συνθηκών δουλειάς.

Τα δουλεμπορικά γραφεία (επινοικίασης εργαζομένων), σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Στατιστικής Υπηρεσίας της Δανίας, τα τελευταία 5 χρόνια αυξήθηκαν κατά 50%. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο Γιάκομπ Τίτγκε, από την Ενωση Γραφείων Επινοικίασης Προσωπικού, λειτουργούν σήμερα πάνω από 1.000 γραφεία στη Δανία και απασχολούν πάνω από 40.000 εργαζόμενους, εκ των οποίων περισσότεροι από τους μισούς εργάζονται με πλήρες ωράριο. Με κυνικό τρόπο εξηγεί τα «πλεονεκτήματα»: «Ο θεσμός ξεκίνησε με το σκεπτικό να πληρωθούν κάποια κενά προσωπικού σε περιόδους υψηλής σεζόν, αλλά σήμερα φαίνεται να αποτελεί και ένα σοβαρό μέσο για την έξοδο από την κρίση αφού απαλλάσσει τον εργοδότη από μια σειρά αβάσταχτων υποχρεώσεων. Ακόμα πολλοί εργαζόμενοι προτιμούν αυτό το σύστημα γιατί έχουν την ελευθερία, από τη μια, να εργάζονται είτε μερικώς είτε κάποιες μέρες τη βδομάδα και, από την άλλη, να δοκιμάζουν τις ικανότητές τους σε κάποιο συγκεκριμένο χώρο δουλειάς και να αποφασίζουν αν έχουν διαλέξει το σωστό επάγγελμα. Το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων μέσω αυτών των γραφείων είναι νέοι μετανάστες. Πολλοί εργοδότες θα δίσταζαν να απασχολήσουν νέους μετανάστες αφού εκ δεδομένου αμφιβάλλουν για τις ικανότητές τους και τον βαθμό εξειδίκευσής τους, ενώ με αυτόν τον τρόπο, με τον οποίο δεν έχουν κάποια ιδιαίτερη δέσμευση, τους λύνονται τα χέρια». Το δουλεμπόριο αυτό απλώνεται στους κλάδους του επισιτισμού, στις μεταφορές, στην Υγεία, στην εφοδιαστική αλυσίδα (logistics).

Χαρακτηριστική είναι και η «μαρτυρία» του Σόρεν Κρίστενσεν, από την αρτοβιομηχανία «Hatting», ο οποίος δηλώνει ότι «οι επινοικιαζόμενοι εργαζόμενοι απλοποιούν τους σχεδιασμούς μας, διότι από βδομάδα σε βδομάδα μπορούμε να αυξομειώνουμε το προσωπικό χωρίς πρόσθετες οικονομικές επιβαρύνσεις, ανάλογα με τις ανάγκες της παραγωγής. Είναι βασικό για μας να έχουμε ευέλικτες λύσεις για τις εποχές που ανεβάζουμε την παραγωγή».

Με βάση σχεδιασμούς των επιχειρηματιών προβλέπεται το 20% των εργαζομένων να προέρχεται από τέτοια γραφεία, που, όπως δείχνει σειρά ερευνών, εκτός του ότι στερούνται μια σειρά αποδοχές και δικαιώματα, αναγκάζονται να δουλεύουν πιο εντατικά με την ελπίδα της παράτασης της απασχόλησής τους. Πιο ευάλωτοι είναι οι νέοι μετανάστες.

Με βάση στοιχεία της Δανέζικης Γενικής Συνομοσπονδίας Εργαζομένων, το 32,3% πλέον από το σύνολο του εργατικού δυναμικού απασχολείται με διάφορες μορφές της καλούμενης εκ περιτροπής απασχόλησης μέσω ατομικών συμβάσεων. Η μόνιμη δουλειά και η πλήρης απασχόληση είναι πια έννοιες που τείνουν να εξαφανιστούν και αφορούν κυρίως παλιότερους εργαζόμενους που έχουν Συλλογικές Συμβάσεις. Ακόμα, το 58% των νέων από 18 έως 29 ετών απασχολείται μερικώς. Την τελευταία 5ετία ο αριθμός των απασχολούμενων με κάτω από 15 ώρες δουλειάς τη βδομάδα αυξήθηκε κατά 50.000.

Αξιοσημείωτες είναι οι αντιδράσεις των εργατοπατέρων της Γενικής Συνομοσπονδίας και του εργοδοτικού συνδικαλισμού, που επικεντρώνουν την ανησυχία τους στο ότι με βάση τα παραπάνω, αυξάνεται η πιθανότητα οι εισφορές σχετικά με το δικαίωμα επιδόματος ανεργίας να αυξάνονται σταδιακά για τους συμβασιούχους, παρόλο που οι μισθοί τους είναι χαμηλότεροι και αυτή η εξέλιξη μπορεί να διαλύσει στο μέλλον το δανέζικο μοντέλο, το οποίο στηρίζεται στην αρχή της «ευελφάλειας». Γι' αυτό κάνουν έκκληση στους πολιτικούς να εξετάσουν σοβαρά το θέμα, παρακάμπτοντας κάθε συζήτηση για όλα τα αντιλαϊκά πακέτα των τελευταίων χρόνων που στήριξαν και οι ίδιοι με την ταξική συνεργασία και την «εργασιακή ειρήνη» που υπηρετούν.

Μέσα σε όλα αυτά η εντατικοποίηση της εργασίας αυξάνει τα ατυχήματα - εγκλήματα στους χώρους δουλειάς. Τα στοιχεία το επιβεβαιώνουν. Το 2016 υπήρξαν 33 νεκροί ενώ από το 2011 έως σήμερα έχουν σημειωθεί 213 θανατηφόρα ατυχήματα. Την ίδια ώρα, παρατηρείται μείωση του προσωπικού που κάνει επιθεωρήσεις στους χώρους δουλειάς.

Παρά τους ανοδικούς δείκτες στην οικονομία και τα τεράστια κέρδη που παρουσιάζονται επίσημα από τις μεγάλες εταιρείες, παρατηρείται ένα μπαράζ απολύσεων. Ενδεικτικά και μόνο: Η μεγαλύτερη τράπεζα σκανδιναβικών συμφερόντων, ΝΟRDEA, ανακοίνωσε 6.000 απολύσεις από τους 9.000 υπαλλήλους στη Δανία, με τη δικαιολογία ότι θα μεταφέρει τον κύριο όγκο δουλειάς στη Φινλανδία. Η «Jyske Bank», ενώ παρουσίασε 1,2 δισ. κέρδη το πρώτο τρίμηνο του 2017, ανακοίνωσε 50 απολύσεις. Η TDC (Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών) απέλυσε τον περασμένο Φλεβάρη 122 εργαζόμενους. Τα Ταχυδρομεία απέλυσαν 1.600 εργαζόμενους και προβλέπεται οι απολύσεις να ξεπεράσουν τις 4.000.

Ταυτόχρονα με την επίθεση στα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα δυναμώνει η συμμετοχή της χώρας στους ΝΑΤΟικούς ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς (όπως η «αντιπυραυλική ασπίδα») προς όφελος βεβαίως και της εγχώριας πολεμικής βιομηχανίας. Οι δανέζικες εταιρείες κατασκευής οπλικών συστημάτων, όπως οι «Terma», «Sky-Watch», «Weibel», «Multicut», IFAD κ.ά. κλείνουν συμφωνίες πολλών δισεκατομμυρίων.

Επίσης, υπάρχει ένταξη στο σχεδιασμό αυτό και των πανεπιστημίων. Το Πολυτεχνείο της Δανίας (DTU), στο οποίο μάλιστα τα τελευταία χρόνια πηγαίνουν εκατοντάδες Ελληνες φοιτητές για μεταπτυχιακές σπουδές, έχει δημιουργήσει ένα ειδικό κέντρο με σκοπό την έρευνα στρατιωτικού εξοπλισμού, όπως ραντάρ, δορυφόροι, μη επανδρωμένα αεροσκάφη και ανταλλακτικά για μαχητικά αεροσκάφη καθώς και ελαφρά υλικά για την προστασία των στρατιωτών. Το κέντρο έχει ήδη υπογράψει συμφωνίες συνεργασίας με τη μεγαλύτερη εταιρεία όπλων στον κόσμο, τη «Lockheed Martin», καθώς και με τη μεγαλύτερη δανέζικη εταιρεία όπλων, την «Τerma».

Οπως δηλώνει κυνικά ο υπεύθυνος του τμήματος και διδάκτωρ φυσικής, Henning Heiselberg, στην εφημερίδα «ARBEJDEREN» «αν δεν ακολουθούμε συνεχώς τις εξελίξεις, υπάρχει κίνδυνος να μένουμε πίσω και να είμαστε όλο και πιο ευάλωτοι. Αν και η Δανία δεν απειλείται άμεσα, όπως η Σουηδία και τα κράτη της Βαλτικής, είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ και θα πρέπει να προσφέρουμε τις κατάλληλες υπηρεσίες, ενώ η Δανία διεκδικεί περίπου 1 εκατομμύριο τετραγωνικά χιλιόμετρα στην Αρκτική. Η Ρωσία υποβάλλει διεκδικήσεις στην ίδια περιοχή, που συμπίπτουν με τις δανικές. Οπότε η αμυντική μας διάταξη έχει μια σημαντική αποστολή ως προς την προστασία του Βασιλείου της Δανίας ενάντια στους εισβολείς. Είναι ίσως το κύριο καθήκον των αμυντικών δυνάμεών μας στο εγγύς μέλλον. Και εδώ το Πολυτεχνείο (DTU) μπορεί να προσφέρει αμέριστη βοήθεια με την τεχνογνωσία και την έρευνα, που μπορούν να ενισχύσουν την παρακολούθηση της Αρκτικής με ραντάρ και μη επανδρωμένα αεροσκάφη».

Ακόμα, το Πολυτεχνείο (DTU) συνεργάζεται με την ερευνητική ομάδα του ΝΑΤΟ, τον Οργανισμό Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΝΑΤΟ καθώς και με το υπουργείο Εθνικής Αμυνας σε hardware προγράμματα και το Συμβούλιο Προμηθειών για την προστασία των Δανών στρατιωτών που μετέχουν στις ιμπεριαλιστικές αποστολές.