Σάββατο 16 Δεκέμβρη 2017 - Κυριακή 17 Δεκέμβρη 2017
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 39
ΔΙΕΘΝΗ
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Ο ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ (και άλλους) όχι μόνο «δεν κοιμάται»...

Χαρακτηριστική η ομιλία του σοσιαλδημοκράτη υπουργού Εξωτερικών, Ζ. Γκάμπριελ, που θέτει τις προτεραιότητες έναντι των ΗΠΑ και άλλων ανταγωνιστών

Πιο επιθετική εξωτερική πολιτική για το γερμανικό κεφάλαιο είναι το καθήκον της επόμενης κυβέρνησης
Πιο επιθετική εξωτερική πολιτική για το γερμανικό κεφάλαιο είναι το καθήκον της επόμενης κυβέρνησης
Μέσα σε ένα ρευστό «τοπίο» ανακατατάξεων, συγκρούσεων και «συμμαχιών» - όπως περιγράφεται από τον Γερμανό ΥΠΕΞ Ζίγκμαρ Γκάμπριελ - το γερμανικό κεφάλαιο βρίσκεται σε αναζήτηση μιας εξωτερικής πολιτικής, που προωθεί πιο αποφασιστικά τα συμφέροντά του ανά τον κόσμο, διεκδικώντας πρωταγωνιστικό και πιο αυτοτελή ρόλο σε σχέση με τη συμμαχία με τις ΗΠΑ. Αυτό θεωρείται και βασικό καθήκον της επόμενης κυβέρνησης στη Γερμανία.

Η συζήτηση έχει ανοίξει εδώ και καιρό στους κόλπους της γερμανικής αστικής τάξης, όπως φανέρωσε και η δήλωση της καγκελαρίου, Αγκελα Μέρκελ, μετά τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στα τέλη Μάη: «Η διατλαντική σχέση είναι κεφαλαιώδους σημασίας», όμως στην Ευρώπη «οφείλουμε να πάρουμε την τύχη μας στα χέρια μας» (...) «Η Ευρώπη πρέπει να είναι ένας παράγοντας της διεθνούς σκηνής, να έχει μία κοινή εξωτερική πολιτική».

Την προηγούμενη βδομάδα, ο υπηρεσιακός (σοσιαλδημοκράτης) υπουργός Εξωτερικών Ζ. Γκάμπριελ, μιλώντας σε Φόρουμ Εξωτερικής Πολιτικής στο Βερολίνο, αναφέρθηκε εκτενώς στην αναθεώρηση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, αλλά και στην ανάγκη η ΕΕ - και μέσω αυτής η Γερμανία - να γίνει «παράγοντας διαμόρφωσης της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής», «να καθορίσει σαφώς τα δικά της ιδιαίτερα συμφέροντα». Πολύ περισσότερο που «η παγκοσμιοποίηση βρίσκεται σε κρίση και η παγκόσμια αμερικανική κυριαρχία γίνεται σιγά σιγά παρελθόν».

Η ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης και η τέταρτη ισχυρότερη του κόσμου ανησυχεί πως «δεν υπάρχει πλέον μια άνετη θέση για μας - Γερμανούς και Ευρωπαίους - στο περιθώριο της διεθνούς πολιτικής».

«Κόκκινες γραμμές» προς τις ΗΠΑ

Ο Γκάμπριελ σημείωσε πως οι ΗΠΑ «μας αντιλαμβάνονται ως ανταγωνιστή, ως οικονομικό αντίπαλο», ενώ «ακόμη και μετά τον Τραμπ, η σχέση ΗΠΑ - Ευρώπης δεν θα είναι η ίδια».

Ενδεικτικές των σφοδρών συγκρούσεων των μονοπωλιακών ομίλων είναι οι ανησυχίες του Γερμανικού Βιομηχανικού και Εμπορικού Επιμελητηρίου (DIHK) για τη σχεδιαζόμενη φορολογική μεταρρύθμιση της αμερικανικής κυβέρνησης, που «είναι σαν ένας δασμός στις ξένες εισαγωγές», με στόχο να «ενισχυθούν οι δικές τους εταιρείες». Οι γερμανικές εταιρείες θίγονται ιδιαίτερα, καθώς παρέχουν προϊόντα και υπηρεσίες στις ΗΠΑ σε σημαντικό βαθμό. Επιπλέον, ενώ τα παζάρια για την επικαιροποίηση της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (ΝΑFTA) είναι σε εξέλιξη (ΗΠΑ - Καναδάς - Μεξικό), η γερμανική κυβέρνηση ανησυχεί πως ένα ενδεχόμενο «τέλος της θα ήταν αποδιοργανωτικό για το μέλλον της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας».

Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Γκάμπριελ, παρότι «οι ΗΠΑ παραμένουν ο σημαντικότερος παγκόσμιος εταίρος μας», αυτό «δεν θα αρκεί για την επίτευξη των στρατηγικών μας συμφερόντων», ξεκαθάρισε και πρόσθεσε: «Η μείωση του ρόλου των ΗΠΑ στις παγκόσμιες υποθέσεις δεν συνδέεται με τις πολιτικές ενός μόνο Προέδρου».

Ετσι, συμπεραίνει, η Γερμανία πρέπει να εκτιμήσει σε ποια μέτωπα θα συγκρουστεί με τις ΗΠΑ και ανέφερε ως παραδείγματα: Οι αμερικανικές κυρώσεις στη Ρωσία, που «επηρεάζουν επίσης υπάρχοντες γερμανικούς αγωγούς φυσικού αερίου στη Ρωσία» και «θέτουν μια υπαρξιακή απειλή για τα δικά μας οικονομικά συμφέροντα». Η επαναδιαπραγμάτευση της πυρηνικής συμφωνίας του Ιράν, που επιδιώκει να ανακατέψει την «τράπουλα» για τα μονοπώλια στην περιοχή. Η αναγνώριση της Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσας του Ισραήλ - χωρίς συντονισμό με την Ευρώπη - με «εκτεταμένες συνέπειες».

«Σε κάθε περίπτωση, τονίζει, η Γερμανία δεν μπορεί να περιμένει να ληφθούν αποφάσεις στην Ουάσιγκτον, ούτε να αντιδρά απλώς σε αυτές. Πρέπει να δηλώσουμε ξεκάθαρα τις δικές μας θέσεις και τα όριά μας προς τους συμμάχους μας», υπογράμμισε.

«Ο ανταγωνισμός δεν κοιμάται»

«Ο ανταγωνισμός δεν κοιμάται», υπογραμμίζει ο Γερμανός ΥΠΕΞ, εστιάζοντας στη Μέση Ανατολή ως παράδειγμα για το πώς η Ευρώπη θα μπορούσε να επιβάλει από κοινού τα συμφέροντά της. Αναφέρθηκε στην «εξασθενημένη επιρροή» και την «περιορισμένη δυναμικότητα» των ΗΠΑ «σε πιθανή κατάρρευση στη Μέση Ανατολή», άσχετα «αν αυτό οφείλεται σε σκόπιμη απόσυρση ή έλλειψη εξουσίας». «Το σημαντικό είναι ότι οι ΗΠΑ δεν αφήνουν κενό. Στην πολιτική κάθε κενό γεμίζει σύντομα. Στην περίπτωση της Μ. Ανατολής, από τη Ρωσία» με τη «στρατιωτική παρέμβασή της το 2015».

Τώρα, η Ρωσία «θα διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο στο πολιτικό μέλλον της Συρίας», κάτι που «άλλαξε και την περιφερειακή ισορροπία», με σχεδόν όλους τους «περιφερειακούς παίκτες να μετατοπίζουν το επίκεντρο της πολιτικής τους», προσθέτει.

«Πώς πρέπει να απαντήσουμε στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν αφήσει τη θέση τους για τους παίκτες που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με την Ευρώπη και που επιδιώκουν διαφορετικές αξίες από τις δικές μας; Πώς μπορούμε να φέρουμε στο προσκήνιο τα γερμανικά και ευρωπαϊκά συμφέροντα; Αυτά τα ζητήματα ξεπερνούν την περιφερειακή σημασία της Μέσης Ανατολής», λέει χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας τον οξυμένο ανταγωνισμό της Γερμανίας με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία.

Ο ίδιος παρατηρεί πως «παντού όπου οι ΗΠΑ αποσύρονται - είτε πραγματικά, είτε φαινομενικά - δεν τις διαδέχεται η Ευρώπη, αλλά άλλα κράτη», όπως στην Ασία και στην Αφρική. «Εκεί, η Κίνα αναλαμβάνει χώρους όπου κυριαρχούσαν αποκλειστικά οι ΗΠΑ. Η πρωτοβουλία "Μία ζώνη, ένας δρόμος" είναι η γεωστρατηγική αντίληψη της Κίνας για να επιβάλει τη δική της τάξη πραγμάτων, εμπορικά, γεωπολιτικά, τελικά ίσως και στρατιωτικά. Σήμερα η Κίνα είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που έχει οποιουδήποτε είδους μακροπρόθεσμη γεωστρατηγική αντίληψη», τονίζει ο Γερμανός ΥΠΕΞ. «Από την άλλη, εμείς, η "παλιά Δύση", δεν έχουμε μια συγκρίσιμη δική μας στρατηγική», συμπληρώνει και καλεί τις ΗΠΑ «να μην ξεκινήσουν εμπορικό πόλεμο με την Ευρώπη», αλλά να συνεισφέρουν «στην ανάπτυξη κοινών στρατηγικών που διατηρούν τη φιλελεύθερη διεθνή τάξη».

«Μπαίνω σε λεπτομέρειες για να δείξω πόσο δύσκολο θα είναι να προσεγγίσουμε την εξωτερική πολιτική στρατηγικά. Στη Συρία, μετά από σχεδόν επτά χρόνια πολέμου, δεν μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας στο ότι άλλοι παίκτες έχουν στο μεταξύ δημιουργήσει τα γεγονότα», κατέληξε.

Προσπάθειες προσέγγισης με τη Ρωσία

Παράλληλα με τις έντονες αντιθέσεις με τη Ρωσία, «θα πρέπει, φυσικά, να καθορίσουμε σαφέστερα και συνεκτικότερα στην Ευρώπη τα συμφέροντά μας έναντι της Ρωσίας», η οποία «προσαρτώντας την Κριμαία (...) έχει αμφισβητήσει τη διεθνή τάξη», ωστόσο «είναι η γειτονική χώρα της Ευρώπης, με μεγάλη επιρροή» και δεν πρέπει η ΕΕ να σταθεί εναντίον της.

Ως αντάλλαγμα προς τη Ρωσία, για «μια βιώσιμη ειρηνευτική αποστολή των Ηνωμένων Εθνών» και μια «μακρόπνοη κατάπαυση του πυρός στην Ανατολική Ουκρανία», η Γερμανία προτείνει: «Οι Ευρωπαίοι θα βοηθούσαν στην ανασυγκρότηση του Ντονμπάς και θα ξεκινούσαν άρση των κυρώσεων» και καλεί τα κράτη - κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης - να συναινέσουν.

Ενα νέο ξεκίνημα για την ΕΕ

Καταλήγοντας, ο Ζ. Γκάμπριελ πρόταξε την ανάγκη (του γερμανικού κεφαλαίου) για αυτοτέλεια της ΕΕ στο στρατιωτικό τομέα και στην εξωτερική πολιτική, «να εργαστεί ως μία για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της» και σημείωσε τα σημαντικά «πρώτα βήματα προς την κατεύθυνση αυτή - τη συνεργασία στην άμυνα και την κοινή διαχείριση των ευρωπαϊκών συνόρων». Εξάλλου, υπογράμμισε πως η Γερμανία «στην πραγματικότητα έχει μια κερδοφόρα οικονομία μόνο χάρη στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο», ενώ «η ΕΕ αποτελεί εξασφάλιση κυριαρχίας για τα κράτη - μέλη και όχι απώλειά της».

Πρέπει να ακολουθήσουν και άλλα βήματα στη δημοσιονομική και οικονομική σύγκλιση των κρατών - μελών, είπε ο Γκάμπριελ, με τις «πιο προωθημένες προτάσεις να προέρχονται από τη Γαλλία, αλλά και η Ιταλία θα έχει κάτι να πει». Συνεπώς, η στάση της Γερμανίας γι' αυτά τα θέματα «θα πρέπει να αποτελέσει κεντρικό στοιχείο της κυβερνητικής πολιτικής», με όποια κυβερνητική σύνθεση, υποδεικνύει.


Ε. Μ.


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ