Σε νέα καμπή περνούν οι εξελίξεις στα πεδία συγκρούσεων της Συρίας, με αφορμή τις προσπάθειες των τριών εγγυητριών δυνάμεων της εκεχειρίας, (Ρωσία, Τουρκία και Ιράν) για τη θέσπιση των λεγόμενων «ζωνών αποκλιμάκωσης συγκρούσεων». Οι ζώνες αυτές υποτίθεται πως περιορίζονται στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ, στην Ανατολική Γούτα, στην κεντρική επαρχία Χομς και θύλακες της νότιας Συρίας. Ωστόσο, δεν αποκλείεται μεσοπρόθεσμα να αυξηθούν ανάλογα με τις εξελίξεις.

Σε κάθε περίπτωση, η επιλογή της τουρκικής κυβέρνησης του Προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν να ξεκινήσει τη Δευτέρα νέα στρατιωτική επέμβαση στο συριακό έδαφος με επίκεντρο τη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ, προκάλεσε αίσθηση καθώς η όποια έκβασή της αναμένεται να επηρεάσει και τις άλλες «ζώνες αποκλιμάκωσης συγκρούσεων». Η έκβαση των τουρκικών επιχειρήσεων στο Ιντλίμπ είναι σημαντική, γιατί έχει ως απώτερο στόχο όχι την εκτόπιση των (παλιών γνώριμων της Αγκυρας) τζιχαντιστών του «Ταχρίρ αλ Σαμ» (πρώην «Μετώπου Νούσρα» της «Αλ Κάιντα»), αλλά την αποτροπή αυτόνομου κουρδικού θύλακα στα νοτιοανατολικά σύνορά της.

Είναι ενδεικτικό ότι τη Δευτέρα Τούρκοι κομάντος δεν ξεκίνησαν μόνο αναγνωριστικές επιχειρήσεις στην επαρχία Ιντλίμπ για να καθορίσουν 14 διαφορετικά σημεία «εποπτείας», όπου θα αναπτυχθούν περίπου 500 παρατηρητές από την Τουρκία, το Ιράν και τη Ρωσία. Εστειλαν και μη επανδρωμένα, κατασκοπευτικά αεροσκάφη στην παρακείμενη περιοχή Αφρίν, που ελέγχεται κυρίως από τους Κούρδους μαχητές των δυνάμεων YPG, που η Αγκυρα τις αντιμετωπίζει σαν «παρακλάδι» του ΡΚΚ και «τρομοκρατικές». Οι Τούρκοι δεν δικαιολόγησαν την ενέργειά τους, ούτε και την αποσιώπησαν. Την προβάλλουν είτε για να μετρήσουν αντιδράσεις, είτε ως «προειδοποίηση»...

Είναι επίσης σαφές πως η τουρκική επιχείρηση στο Ιντλίμπ, που είναι η δεύτερη σε συριακό στρατιωτικό έδαφος μετά την ολοκλήρωση της «Επιχείρησης Ασπίδα του Ευφράτη» τον Αύγουστο, πραγματοποιείται δίχως τη συναίνεση του Σύρου Προέδρου, Μπασάρ Ασαντ. Αυτό επιβεβαιώθηκε την Τετάρτη, στη συνάντηση που είχαν στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας οι υπουργοί Εξωτερικών Συρίας Ουαλίντ Μοάλεμ και Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ. Ο Μοάλεμ τόνισε ότι για τη Δαμασκό η τουρκική επιχείρηση στην επαρχία Ιντλίμπ είναι παράνομη και ότι όποιο μέτρο πάρουν (οι Τούρκοι) «δίχως συντονισμό με τη συριακή κυβέρνηση, θα θεωρηθεί πράξη επίθεσης και δεν θα την αναγνωρίσουμε ως νόμιμη...».

Η συριακή κυβέρνηση φαίνεται, επί του παρόντος, πως αποδέχεται απρόθυμα τη δημιουργία των «ζωνών αποκλιμάκωσης συγκρούσεων» και την ανάπτυξη στρατευμάτων στο συριακό έδαφος από τις τρεις εγγυήτριες δυνάμεις της συριακής «εκεχειρίας». Μένει να αποδειχθεί στο μέλλον πόσο καιρό θα υπομείνει τις «ζώνες αποκλιμάκωσης συγκρούσεων», όπως επίσης εάν και πώς θα λειτουργήσουν αυτές οι ζώνες, καθώς δεν λείπουν οι τριβές μεταξύ εταίρων, όπως είναι π.χ. η Ρωσία και η Τουρκία. Οι τριβές αυτές στη λυκοσυμμαχία Τουρκίας - Ρωσίας φάνηκαν στις αρχές τρέχοντος μηνός και στην περίπτωση της επαρχίας Ιντλίμπ. Στις 3/10 ο Τούρκος πρωθυπουργός Μπιναλί Γιλντιρίμ δήλωσε πως η Αγκυρα συνεργάζεται με τη Μόσχα και την Τεχεράνη για τη δημιουργία «μίας νέας ζώνης αποκλιμάκωσης συγκρούσεων» στο (σ.σ. κουρδικό) Αφρίν. Την ίδια μέρα, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι οι Ρώσοι έκαναν αεροπορικές επιδρομές στο Ιντλίμπ, σκοτώνοντας «αμάχους και δυνάμεις της αντιπολίτευσης», εννοώντας μεταξύ άλλων και μισθοφόρους του λεγόμενου «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», που υποστηρίζονται, εκπαιδεύονται και ελέγχονται από τον τουρκικό στρατό. Πρόσθεσε μάλιστα ότι αυτές οι επιδρομές «θα μπορούσαν να βλάψουν την αξιοπιστία της ειρηνευτικής διαδικασίας στην Αστάνα»...

Η πρόσφατη συμμαχία Τουρκίας - Ρωσίας - Ιράν θα μπορούσε να μετεξελιχθεί, να διακοπεί ή και να τερματιστεί εφόσον οι ενδοϊμπεριαλιστικές κόντρες κλιμακωθούν περαιτέρω και οι διαφορές γίνουν μεγαλύτερες από τα κοινά συμφέροντα. Αυτό είναι καθαρό και στην περίπτωση της λυκοσυμμαχίας ΗΠΑ - Τουρκίας, όπου η αλλοτινή «στενή συμμαχία» έχει περάσει σήμερα στο στάδιο της επικίνδυνης όξυνσης αντιπαραθέσεων με επιπτώσεις και για τον πόλεμο στη Συρία.

Οι εξελίξεις στα μέτωπα των «ζωνών αποκλιμάκωσης συγκρούσεων» διαδραματίζονται την ίδια ώρα στο πλαίσιο μίας «βασικής συνεννόησης» μεταξύ ΗΠΑ- Ρωσίας, όπως διαφάνηκε από τις τηλεφωνικές επαφές που είχαν πρόσφατα οι υπουργοί Εξωτερικών τους, Ρεξ Τίλερσον και Σεργκέι Λαβρόφ. Οι θέσεις των δύο πλευρών φαίνεται, προς το παρόν, να μην ταράζονται από μεγάλες διαφορές. Θα δοκιμαστούν ωστόσο στην επόμενη φάση των διαβουλεύσεων στην Αστάνα του Καζακστάν, που έχουν προγραμματιστεί για τις 30 και 31 Οκτώβρη, όπου οι ΗΠΑ συμμετέχουν ως παρατηρητής.

Σχετικά δε με τις ενδοσυριακές διαβουλεύσεις στη Γενεύη, που αφορούν περισσότερο τη συνέχιση της διαδικασίας «πολιτικής μετάβασης», αυτές φαίνεται πως για την ώρα αναβάλλονται. Οι ενδοσυριακές συνομιλίες της Γενεύης υποτίθεται πως θα πραγματοποιούνταν στα μέσα Οκτώβρη. Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα, που έχει αναλάβει το ρόλο του κεντρικού διοργανωτή, δεν έχει καθορίσει συγκεκριμένη ημερομηνία. Πιθανώς και αυτός να αναμένει στην πράξη τα αποτελέσματα από τις απόπειρες για τη δημιουργία των «ζωνών αποκλιμάκωσης συγκρούσεων». Παράλληλα, βεβαίως, στο παρασκήνιο θα δουλεύουν εντατικά τα μονοπώλια Δύσης και Ανατολής εποφθαλμιώντας τις μεγάλες μπίζνες που θα γεννήσει αργά ή γρήγορα η ανοικοδόμηση της Συρίας.