Το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε, αλλά και όλα τα προηγούμενα σχέδια νόμου, που είχαν δώσει στη δημοσιότητα η υπουργός, Λ. Κονιόρδου και ο πρώην υπουργός Πολιτισμού, Αρ. Μπαλτάς, έχουν ως κύριο αντικείμενο την ενσωμάτωση της Οδηγίας της ΕΕ 2014/26, που αναφέρεται στη λειτουργία των Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ). Η ΕΕ έχει πάρει από το 2003 μέχρι σήμερα μια σειρά από μέτρα με τη μορφή συστάσεων και οδηγιών που αφορούν πλευρές αυτού του προβλήματος, όπως για παράδειγμα την επέκταση πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων σε ιδιοκτήτες εταιρειών παραγωγής οπτικοακουστικών ή μουσικών έργων, τη διεύρυνση της ισχύος των δικαιωμάτων από τα 50 στα 70 χρόνια, τις ρυθμίσεις για τα λεγόμενα «ορφανά» έργα. Κοινό χαρακτηριστικό των ρυθμίσεων αυτών είναι η συνεχής μετατόπιση από την έννοια του πνευματικού δικαιώματος στην έννοια της πνευματικής ιδιοκτησίας, που ως τέτοια μεταβιβάζεται ολοένα και περισσότερο από τους δημιουργούς στους επιχειρηματίες ιδιοκτήτες των μέσων παραγωγής και διανομής της Τέχνης.

Το ΚΚΕ καταψήφισε το νομοσχέδιο, μιας και θα είναι καταστροφικό για τα δικαιώματα των δημιουργών καλλιτεχνών και τους Οργανισμούς Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) που οι ίδιοι έχουν συστήσει για να τα προστατεύσουν.

Στις σημερινές συνθήκες, που οι καλλιτέχνες προσπαθούν να επιβιώσουν με όρους αποτρεπτικούς για την καλλιτεχνική δημιουργία, οι παρακάτω άξονες, ενταγμένοι στον αντιμονοπωλιακό - αντικαπιταλιστικό προσανατολισμό της ταξικής πάλης, μπορούν να μετατραπούν σε στόχους διεκδίκησης του μαζικού κινήματος των καλλιτεχνών, αποτελώντας μια πρώτη ασπίδα προστασίας των δικαιωμάτων τους.

Καταρχάς το ΚΚΕ καλεί τους καλλιτέχνες να απορρίψουν την Οδηγία, επειδή είναι καταστροφική γι' αυτούς, αφού μετατρέπει τα δικαιώματά τους σε αντικείμενο οικονομικού ανταγωνισμού ιδιωτικών εταιρειών που θα τα διαχειρίζονται κερδοσκοπικά σε βάρος τους κι αυτό συνεπάγεται ότι προβλήματα όπως το πρόσφατο σκάνδαλο της ΑΕΠΙ θα πολλαπλασιαστούν στο μέλλον στο έπακρο. Να μην υποκύπτουν στη λογική συστράτευσης με τους επιχειρηματίες εκμεταλλευτές της δημιουργίας τους (εταιρείες παραγωγής, εκδότες κ.ά.), οι οποίοι είναι αμέτοχοι στην καθ' αυτό καλλιτεχνική δημιουργία και δεν έχουν καμία σχέση με αυτή.

• Να αντιπαλέψουν στην πράξη την ύπαρξη και δημιουργία κερδοσκοπικών Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης (ΟΣΔ) και κάθε προσπάθεια ίδρυσης Ανεξαρτήτων Οντοτήτων Διαχείρισης (ΑΟΔ).
• Ενας ΟΣΔ για κάθε κλάδο δικαιωμάτων. Υποχρεωτική μετατροπή της ΑΕΠΙ, του μοναδικού σήμερα κερδοσκοπικού οργανισμού στην Ελλάδα, σε ΟΣΔ.
• Να αποκλειστούν, ως μη δικαιούχοι, από το πνευματικό δικαίωμα των καλλιτεχνών, δημιουργών, ερμηνευτών και εκτελεστών όλοι οι επιχειρηματίες εκμεταλλευτές τους, οι οποίοι είναι αμέτοχοι στην καθ' αυτό καλλιτεχνική δημιουργία και δεν έχουν καμία σχέση με αυτή.
• Ο ΟΠΙ να μετατραπεί σε ΝΠΔΔ. Δεν μπορεί ένας φορέας Ιδιωτικού Δικαίου να ασκεί έλεγχο και να έχει δικαίωμα υπόδειξης - εισήγησης για επιβολή ποινών. Να έχει ως βασικό του στόχο την εποπτεία και στήριξη των ΟΣΔ στον αγώνα τους για την προστασία και διαχείριση των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων των καλλιτεχνών λογοτεχνών.
• Πρόβλεψη κριτηρίων κατά το δυνατόν αντικειμενικών, ώστε οι αμοιβές των καλλιτεχνών από την δημόσια εκτέλεση ή χρήση των έργων τους να είναι ικανοποιητικές και από την άλλη να διευκολύνουν τη συνεργασία με τους χρήστες, εφαρμόζοντας την αναλογική χρήση των κριτηρίων. Να υπάρξει μέριμνα για διευκόλυνση χρηστών μικρής οικονομικής επιφάνειας που με δυσκολία κατορθώνουν να επιβιώσουν. Να ληφθούν μέτρα, ώστε να υποχρεώνονται όλοι οι μεγαλοεπιχειρηματίες χρήστες (ξενοδοχειακοί όμιλοι, κέντρα διασκέδασης κ.ά.), να καταβάλλουν τα καθορισμένα ποσοστά αμοιβής των καλλιτεχνών που αρνούνται να τα καταβάλουν.
• Στο διαδίκτυο να υποχρεώνονται οι πάροχοι πρόσβασης, περιεχομένου και οι υπόλοιποι διακινητές καλλιτεχνικών έργων να ενημερώνουν για όλο το διακινούμενο υλικό τους αντίστοιχους ΟΣΔ όπως ισχύει και για τους εκτός διαδικτύου χρήστες.
• Ειδικά για την άσκηση του δικαιώματος παρακολούθησης και του ηθικού δικαιώματος των δημιουργών: Για τους δημοπράτες και εμπόρους που πραγματοποιούν μεταπωλήσεις έργων να γίνει υποχρεωτική η, χωρίς όχληση, παροχή όλων των, σχετικών με τη μεταπώληση, πληροφοριών, προς τους αρμόδιους ΟΣΔ, και το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος (όταν πρόκειται για έργα των εικαστικών τεχνών και των εφαρμογών τους) ώστε να ενημερώνονται άμεσα οι δικαιούχοι για τα οφειλόμενα δικαιώματα και για να γίνεται δυνατή η πρόσβαση του δημιουργού στο έργο του καθώς και η αξιοποίησή του.

Το καλλιτεχνικό έργο όμως δεν είναι απλά μια εμπορευματική αξία που παίρνει το δρόμο της αγοράς. Αυτό το χαρακτηριστικό της αξίας το αποκτά από τη φύση του καπιταλιστικού συστήματος, που μετατρέπει όλα τα αγαθά - ακόμη και τα πιο πολύτιμα για τη ζωή του ανθρώπου - σε εμπορεύματα. Από την άλλη, ο καλλιτέχνης είναι υποχρεωμένος να προσαρμοστεί σ' αυτήν την πραγματικότητα, αν θέλει να εξασφαλίσει την επιβίωσή του, φυσική και καλλιτεχνική.

Είναι, ωστόσο, φανερό ότι αν και ο σημερινός πολυπλόκαμος και δαιδαλώδης μηχανισμός διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων αποτελεί για το πλήθος των καλλιτεχνών μια πηγή συμπλήρωσης του πενιχρού τους εισοδήματος και το μοναδικό μέσον προστασίας του έργου τους από την κακομεταχείρισή του στην καπιταλιστική αγορά, η απάντηση στο θέμα δεν μπορεί να είναι η διατήρηση της προβληματικής, παρασιτικής αυτής κατάστασης των μεσαζόντων και διαμεσολαβητών, ακόμη και αν δεν είναι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις αλλά συνεταιριστικοί οργανισμοί όπως οι ΟΣΔ. Πολύ περισσότερο μάλιστα που το σύστημα αυτό δυναμιτίζει την ενότητα των φτωχότερων καλλιτεχνών με τους μικροεπαγγελματίες άλλων κλάδων - χρήστες των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων.

Το θέμα των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, όπως και τα τεράστια και διαρκώς αυξανόμενα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζει η πληθώρα των καλλιτεχνών - δημιουργών, μπορεί να βρει τη λύση του μόνο στον αγώνα για την κατάργηση των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής, της οικονομικής και πνευματικής εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων. Η λύση βρίσκεται στην κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και διάδοσης της τέχνης, που είναι η θεμελιακή προϋπόθεση για να μπορεί ο καλλιτέχνης να δημιουργεί πραγματικά ελεύθερα, χωρίς τις πιέσεις και τις εξαρτήσεις από τους κάθε είδους εκμεταλλευτές της δημιουργίας του, απαλλαγμένος από τις βιοποριστικές έγνοιες, αφού θα του εξασφαλίζεται σταθερή εργασία και μισθός καθώς και όλα τα απαιτούμενα για την τέχνη του μέσα και υποδομές. Στο πλαίσιο αυτό οι διαχειριστικοί μηχανισμοί αυτού του είδους θα αχρηστευτούν, καθώς η έννοια του αναφαίρετου πνευματικού δικαιώματος θα εξαγνιστεί από τους κερδοσκοπικούς ή εισπρακτικούς σκοπούς και θα δικαιωθεί, αποκτώντας το πραγματικό ηθικό και μόνο νόημά της.