Με άξονα και κεντρικό γνώρισμα τις συγκλίσεις, στρατηγικού χαρακτήρα, ανάμεσα στη συγκυβέρνηση, το κουαρτέτο και το εγχώριο κεφάλαιο, εξελίσσονται τα αντιλαϊκά παζάρια γύρω από τον κύκλο της δεύτερης «αξιολόγησης» του μνημονίου. Και βέβαια, δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η «συζήτηση» εστιάζει πλέον στη μορφή των μνημονίων της «επόμενης μέρας» και μάλιστα σε βάθος χρόνου, πέρα και πάνω από την προγραμματιζόμενη τυπική λήξη του τρέχοντος μνημονίου το 2018.

Την ίδια ώρα, το εγχώριο κεφάλαιο προσβλέπει στις σαρωτικές αντιλαϊκές αναδιαρθρώσεις, που ετοιμάζονται σε επίπεδο ΕΕ, με φόντο τις διεργασίες για την περαιτέρω «εμβάθυνση» της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ), ενώ και η όποια ανάκαμψη, αναιμική όσο και αβέβαιη, έρχεται να «πατήσει» πάνω στα αντιλαϊκά μέτρα, «μόνιμου χαρακτήρα και επαναλαμβανόμενης απόδοσης», αλλά και με τη συμπλήρωσή τους με νέες παρεμβάσεις.

Σε αυτό το επίπεδο, οι κεντρικοί άξονες των αντιλαϊκών παζαριών αφορούν και στα παρακάτω «ανοιχτά» ζητήματα, όπως αυτά προβλέπονται στην πρόσφατη συμφωνία - απόφαση στη συνεδρίαση του Γιούρογκρουπ, στις 5 Δεκέμβρη:

• «Ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ που θα επιτευχθεί το 2018, πρέπει να διατηρηθεί σε μεσοπρόθεσμο διάστημα».

Σε αυτή τη φάση, τα παζάρια περιστρέφονται γύρω από τη διάρκεια του μεσοπρόθεσμου διαστήματος, που μπορεί να φτάσει μέχρι και το 2028, δηλαδή μέχρι και για μια 10ετία μετά και την προγραμματισμένη τυπική λήξη του 3ου μνημονίου.

Να σημειωθεί ότι το ΔΝΤ, με βάση τα πρωτογενή πλεονάσματα στο 3,5% του ΑΕΠ, έχει ποσοτικοποιήσει τα αντιλαϊκά μέτρα για την περίοδο μετά το 2018, στο 2,5% του ΑΕΠ ή περίπου σε 4,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Σύμφωνα με πληροφορίες, για το συγκεκριμένο ζήτημα δρομολογείται μια κατ' αρχήν συμφωνία, ανεξάρτητα από το χρονοδιάγραμμα εξειδίκευσης και ψήφισης των απαιτούμενων αντιλαϊκών μέτρων.

Οπως προβλέπεται στο «συμπληρωματικό» μνημόνιο, η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, δεσμεύεται να βρει «τρόπους» προκειμένου να «εξορθολογίσει» τα κάθε είδους προνοιακά επιδόματα και να πετύχει «εξοικονομήσεις» που φτάνουν στο 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή στα 900 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

• Η συμφωνία στο τελευταίο Γιούρογκρουπ περιλαμβάνει επίσης τις «μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας σε όρους κόστους, συμπεριλαμβανομένων περαιτέρω ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων για την αγορά εργασίας, (σ.σ.περαιτέρω απελευθέρωση των απολύσεων, τη μείωση μισθών και του κατώτατου,η ακόμη παραπέρα ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, το χτύπημα του δικαιώματος της απεργίας και των άλλων εργατικών δικαιωμάτων), το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και την άρση των εμποδίων για επενδύσεις».
• Κρατικό χρέος. Εν προκειμένω, ο χρονικός ορίζοντας για την απομείωσή του επεκτείνεται μέχρι το 2060, σύμφωνα με το σχεδιασμό του ESM που παρουσιάστηκε στο τελευταίο Γιούρογκρουπ. Μια επίσημη ανάλυση της Ευρωζώνης τον περασμένο Μάη προέβλεπε το κρατικό χρέος στο 104,9% του ΑΕΠ το 2060, υπό την προϋπόθεση ότι το ελληνικό κράτος θα εφαρμόζει ολόπλευρα το «πρόγραμμα διάσωσης».

Την ίδια ώρα, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα δεν επαρκούν για να καταστήσουν «βιώσιμο» το ελληνικό κρατικό χρέος, τονίζει ο Μπ. Κερέ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ. «Πρωταρχικός στόχος πρέπει να είναι για την Ελλάδα η εφαρμογή του προγράμματος του ESM, έτσι ώστε να ανακτήσει την πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Για να συμβεί αυτό από τα μέσα του 2018, η Ελλάδα χρειάζεται αποφασιστικές μεταρρυθμίσεις καθώς και μέτρα για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους της».

• Δημοσιονομικός κόφτης. «Για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους με βιώσιμο τρόπομετά την ολοκλήρωση του προγράμματος,οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε ένα μηχανισμό και σε διαρθρωτικά μέτρα που θα το διασφαλίζουν αυτό», επισημαίνεται στη συμφωνία του Γιούρογκρουπ. Σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θα προβλέπονται μόνο οριζόντιες περικοπές, αλλά προκαθορισμένα μέτρα και στόχοι που θα ενεργοποιούνται σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους, όπως περικοπές συντάξεων, μειώσεις μισθών και απολύσεις στο Δημόσιο, κατάργηση φοροελαφρύνσεων και αυξήσεις φόρων σε βάρος βέβαια των λαϊκών νοικοκυριών.

Από την πλευρά του, ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιομηχάνων (ΣΕΒ) ανεβάζει την αντιλαϊκή ατζέντα με τις προτεραιότητες για το 2017, διεκδικώντας την αναβάθμιση του εγχώριου κεφαλαίου στην ΕΕ και στις συντελούμενες διεργασίες, «χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς στη χρηματοδότηση των ελληνικών επιχειρήσεων», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει στο τελευταίο «εβδομαδιαίο δελτίο».

Σύμφωνα με τον ΣΕΒ, «η μετάπτωση της Ελλάδας στις τακτικές διαδικασίες του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου από τη μνημονιακή εξαίρεση θα συμβεί ως μια απολύτως φυσιολογική αντανάκλαση της πολύ πιο λειτουργικής πλέον διασύνδεσης της ελληνικής δημόσιας διοίκησης με τους μηχανισμούς της Ενωμένης Ευρώπης».

Περιγράφοντας τα «μνημόνια διαρκείας» της ΕΕ ως «φυσιολογική» συνέπεια της επιχείρησης καπιταλιστικής ανάκαμψης, οι προτεραιότητες του ΣΕΒ παραπέμπουν άμεσα σε αυτές που προωθεί και η Κομισιόν, στη βάση της ενιαίας στρατηγικής για την ανάκαμψη του κεφαλαίου και στο έδαφος της αντιλαϊκής πολιτικής.

Μεταξύ άλλων, ο ΣΕΒ λέει πως:

• «Απαιτείται η στοχευμένη μετεξέλιξη του ασφαλιστικού και προνοιακού συστήματος προς ένα πιο ανταποδοτικό σύστημα εισφορών και συντάξεων». Πρόκειται, δηλαδή, για τις παρεμβάσεις που αφορούν στο ύψος των σημερινών συντάξεων αλλά και την περαιτέρω διάλυση των προνοιακών επιδομάτων σε λαϊκές οικογένειες, με φόντο «ένα αποτελεσματικό σύστημα καταπολέμησης της φτώχειας», δηλαδή με κατεύθυνση τη διαχείριση των ακραίων φαινομένων της επίσημης φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, που γίνεται με «εργαλεία» τύπου «Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης», που λειτουργούν και ως μηχανισμοί ενσωμάτωσης και επιβολής στα λαϊκά στρώματα των αντιλαϊκών μέτρων.
• Το προηγούμενο συνδυάζεται με το «πλαίσιο μιας σύγχρονης, ευέλικτης και ευνομούμενης αγοράς εργασίας» και, μάλιστα, όπως αυτό διαμορφώνεται από τις «τεχνολογικές εξελίξεις και τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας». Τα παραπάνω έρχονται να «δέσουν» με τις «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ, την εργασιακή ζούγκλα δηλαδή για λογαριασμό της κερδοφορίας του κεφαλαίου, και βέβαια με τις νέες αντιλαϊκές παρεμβάσεις που προωθούνται στα παζάρια της συγκυβέρνησης με το κουαρτέτο.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο ΣΕΒ αναφέρεται σε «εθνική στρατηγική που ενσωματώνει τις καλές πρακτικές» σε άλλες χώρες. Επιπλέον, δείχνοντας τα «ελλείμματα ανταγωνιστικότητας» του εγχώριου κεφαλαίου, χαρακτηριστικά τονίζουν: «Η απελευθέρωση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος της αγοράς εργασίας στις αναπτυγμένες - πλην Ελλάδας - χώρες του ΟΟΣΑ είχε ήδη πραγματοποιηθεί, πολύ πριν την ελληνική κρίση και τη διάσωση με κεφάλαια των Ευρωπαίων εταίρων και του ΔΝΤ».

Ολα αυτά στο φόντο και των νέων διαρθρωτικών παρεμβάσεων, με κεντρικό άξονα την ανάκαμψη της ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων και την αναβάθμιση του ρόλου και της θέσης της ΕΕ, στο πλαίσιο των γεωπολιτικών ανταγωνισμών και των οξυμένων ενδοκαπιταλιστικών αντιθέσεων, που περιλαμβάνει το «πρόγραμμα εργασίας» της Κομισιόν για το 2017, που παρουσιάστηκε μέσα στη βδομάδα και με το οποίο επικυρώνονται οι 10 προτεραιότητες της «Επιτροπής Γιούνκερ», που είχαν παρουσιαστεί τον Οκτώβρη του 2016.

Μόνιμο ζήτημα στην αντιλαϊκή ατζέντα της Κομισιόν αποτελεί η κατεδάφιση των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων, ταυτόχρονα και σε συνδυασμό με τις πολύμορφες κρατικές ενισχύσεις για τα τμήματα του ευρωπαϊκού κεφαλαίου. Τα παραπάνω έρχονται να «κουμπώσουν» με την «έκθεση των 5 προέδρων», η οποία σηματοδοτεί τις διεργασίες για την περαιτέρω εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ), προκρίνοντας την ενίσχυση των μέτρων δημοσιονομικής εποπτείας και των μνημονίων διαρκείας που επιβάλλονται σε όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς, ανεξάρτητα από δανειακές συμβάσεις και μηχανισμούς στήριξης.

Την ίδια ώρα, η Κομισιόν προδιαγράφει και τα επόμενα χτυπήματα στα Εργασιακά, με βάση και τις περιβόητες «βέλτιστες πρακτικές» της ΕΕ.

Οπως τονίζεται στην πρόσφατη έκθεση για το «Ευρωπαϊκό Εξάμηνο 2017», «εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών - μελών όσον αφορά την απασχόληση και τα κοινωνικά αποτελέσματα».

Σε συνοδευτικό παράρτημα της έκθεσης αναφέρονται σε αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, όπως:

-- Αλλαγές στη νομοθεσία «για την προστασία της απασχόλησης με στόχο αξιόπιστες ρυθμίσεις», που προωθούν την περιβόητη «ευελφάλεια» για λογαριασμό των καπιταλιστών.

-- «Σύγχρονα και κατάλληλα συστήματα κοινωνικής προστασίας, που υποστηρίζουν αυτούς που έχουν ανάγκη». Πίσω από τα λόγια αυτά κρύβεται η συρρίκνωση των προνοιακών επιδομάτων και η πολύπλευρη αξιοποίησή τους ως μέσου διαχείρισης της κοινωνικής δυσαρέσκειας στα χέρια του αστικού κράτους, ζήτημα που συζητείται και στο πλαίσιο των συνεννοήσεων συγκυβέρνησης - κουαρτέτου.

Δείχνοντας στην κατεύθυνση μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών της εργοδοσίας, επισημαίνεται πως «η μετατόπιση της φορολογίας από την εργασία, ιδίως για τα άτομα με χαμηλά εισοδήματα, και η διασφάλιση δίκαιων φορολογικών συστημάτων μπορούν να βελτιώσουν τα αποτελέσματα της αγοράς εργασίας...».