Νέες αντιλαϊκές παρεμβάσεις, ύψους 4 δισ. ευρώ, ενσωματώνονται στον κρατικό προϋπολογισμό για το 2017 με βασικούς άξονες την απογείωση της φοροληστείας απέναντι στα λαϊκά στρώματα και την παραπέρα δραστική μείωση της γκάμας των κρατικών κονδυλίων που αφορούν στην κάλυψη όσων ακόμη, ελάχιστων στοιχειωδών κοινωνικών αναγκών έχουν απομείνει.

Ενώ ο εκτιμώμενος ρυθμός οικονομικής ανάκαμψης για το 2017 προβλέπεται σε 2,7%, την ίδια ώρα η απόδοση των αντιλαϊκών μέτρων της επόμενης χρονιάς είναι πολλαπλάσια σε σχέση με αυτά του 2016, τα οποία βέβαια διατηρούνται «μέχρι κεραίας», όπως και το σύνολο των παρεμβάσεων που κλιμακώθηκαν στο πλαίσιο και των τριών μνημονίων. Με αυτά τα δεδομένα, το καθαρό ταξικό πρόσημο του νέου κρατικού προϋπολογισμού υπέρ του εγχώριου κεφαλαίου, οι προβλέψεις του και τα αντιλαϊκά μέτρα που περιλαμβάνει αποδεικνύουν ανάγλυφα τον απόλυτα ψευδεπίγραφο χαρακτήρα της «επιχειρηματολογίας» της συγκυβέρνησης περί... «δίκαιης ανάπτυξης», αλλά και τον κάλπικο χαρακτήρα της προπαγάνδας της κυβέρνησης, και συνολικά των αστικών επιτελείων, ότι η επάνοδος σε ρυθμούς καπιταλιστικής ανάκαμψης θα φέρει τάχα ανακούφιση στο λαό.

Προλειαίνοντας το έδαφος για τα περαιτέρω, το υπουργείο Οικονομικών έχει ξεκινήσει διαδικασίες «επισκόπησης» δαπανών, προκειμένου να εντοπίσει «κωδικούς» στους προϋπολογισμούς της επόμενης περιόδου. Οι νέες αντιλαϊκές παρεμβάσεις, μόνιμου χαρακτήρα και επαναλαμβανόμενης απόδοσης, εξετάζονται στα παζάρια με το κουαρτέτο, προκειμένου να υποστηριχτούν οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα και για την περίοδο μετά το 2018, δηλαδή μετά την προγραμματισμένη τυπική λήξη του τρέχοντος μνημονίου. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο αντιλαϊκό στόχαστρο βρίσκεται ο αποκαλούμενος «εξορθολογισμός» των κάθε είδους προνοιακών επιδομάτων, δηλαδή το τσεκούρωμά τους, συμπεριλαμβανομένου ακόμα και του επιδόματος θέρμανσης της λαϊκής οικογένειας, το οποίο ήδη, από τον περσινό χειμώνα, έχει καρατομηθεί στο 50%.

Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, όπως προβλέπεται στο «συμπληρωματικό» μνημόνιο, η κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα, δεσμεύεται να βρει «τρόπους» προκειμένου να «εξορθολογίσει» τα κάθε είδους προνοιακά επιδόματα και να πετύχει «εξοικονομήσεις» που φτάνουν στο 0,5% του ΑΕΠ, δηλαδή στα 900 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Ουσιαστικά, ο «δημοσιονομικός κόφτης» ήδη βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία και μάλιστα ανεξάρτητα από την έκβαση των μεγεθών του κρατικού προϋπολογισμού και την όποια εξέλιξη των αιματοβαμμένων πρωτογενών πλεονασμάτων.

Αποκαλυπτική, σε αυτό το επίπεδο, είναι η εγκύκλιος του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών, Γ. Χουλιαράκη, που κοινοποιήθηκε προχτές σε όλα τα υπουργεία, σχετικά με την πορεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού για το 2017.

Σύμφωνα με την κυβερνητική εγκύκλιο, όλα τα υπουργεία και οι εποπτευόμενοι κρατικοί Οργανισμοί:

• Θα εφαρμόζουν «διορθωτικές παρεμβάσεις σε περίπτωση εμφανούς απόκλισης από τους στόχους».
• Θα λειτουργούν εσωτερικά συστήματα και μηχανισμούς παρακολούθησης της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, ώστε να διασφαλίσουν τη «χρηστή δημοσιονομική διαχείριση».
• Δεν θα αναλάβουν καμία «υποχρέωση αν δεν εξασφαλίζεται ότι υπάρχουν τα χρήματα για την κάλυψή της».
• Τα υπουργεία θα υπογράψουν μνημόνια με τους εποπτευόμενους φορείς για τη λήψη κάθε πρόσφορου και αναγκαίου μέτρου, όπως η μείωση των εξόδων του φορέα, σε συνάρτηση με την πορεία υλοποίησης των εσόδων.
• Θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για τη ρεαλιστικότερη εκτίμηση, πρόβλεψη και παρακολούθηση των εσόδων και εξόδων των εποπτευόμενων φορέων.

Και ενώ συμβαίνουν όλα τα παραπάνω, η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ παρέχει στους «θεσμούς» της Ευρωζώνης πρόσθετες διαβεβαιώσεις για την απαρέγκλιτη τήρηση του 3ου μνημονίου και των κάθε είδους συμπληρωματικών αντιλαϊκών μέτρων και συμφωνιών, σύμφωνα με την επιστολή του υπουργού Οικονομικών, Ευ. Τσακαλώτου, στην οποία αναφέρει ρητά:«Οι ελληνικές αρχές αναγνωρίζουν πλήρως ότι τα ανακοινωθέντα του Γιούρογκρουπ στις 25 Μαΐου και στις 5 Δεκεμβρίου βασίζονται στη διαρκή αφοσίωση στις δεσμεύσεις του Μνημονίου». Η εν λόγω έγγραφη διαβεβαίωση αναμένεται να επαναφέρει σε τροχιά τις «εκκρεμότητες» της δεύτερης «αξιολόγησης», προετοιμάζοντας το έδαφος και για το επόμενο πακέτο αντιλαϊκών μέτρων.

Η επιστολή Τσακαλώτου προς τους «θεσμούς» της Ευρωζώνης, μεταξύ άλλων, εστιάζει στους παρακάτω άξονες:

• «Αναφορικά με το μέτρο για τις συντάξεις, αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο ο πρωθυπουργός όσο και εγώ έχουμε ξεκαθαρίσει δημόσια, και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε, ότι αυτή είναι μια εφάπαξ πληρωμή και δεν υπάρχει πρόθεση να αποτελέσει μόνιμο κομμάτι της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού, που τέθηκε πρόσφατα σε εφαρμογή».

Ουσιαστικά, ομολογούν ότι τα αντιλαϊκά μέτρα έχουν μόνιμο χαρακτήρα και επαναλαμβανόμενη απόδοση. Επιπλέον, ξεκαθαρίζουν πως δεν υπάρχει ούτε καν η παραμικρή «πρόθεση» παρέκκλισης από τις αντιλαϊκές συμφωνίες.

• «Αναφορικά με την προσωρινή αναστολή του ΦΠΑ για επιλεγμένα νησιά του Αιγαίου, το μέτρο περιορίζεται μόνο στο 2017 και χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από τον προϋπολογισμό του 2017».
• «Οι ελληνικές αρχές θα ενεργοποιήσουν τον έκτακτο δημοσιονομικό μηχανισμό (...) σε περίπτωση που τα στοιχεία τα οποία θα επικυρώσει η Γιούροστατ δείχνουν ότι οι παραπάνω δημοσιονομικοί στόχοι δεν έχουν επιτευχθεί».

Πρόκειται για την ενεργοποίηση των εφεδρειών του «δημοσιονομικού κόφτη». Χαρακτηριστικά τονίζεται: «Οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να λάβουν αντισταθμιστικά μέτρα στο πεδίο των δαπανών για τις συντάξεις, για να καλύψουν τη διαφορά ανάμεσα στο αποτέλεσμα και τον δημοσιονομικό στόχο του 2016».

• «Οι ελληνικές αρχές παραμένουν απολύτως δεσμευμένες στην εκτέλεση της συμφωνημένης δημοσιονομικής πορείας, η οποία βασίζεται σε στόχους πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 0,5%, 1,75% και 3,5% του ΑΕΠ για το 2016, 2017 και 2018 αντίστοιχα».

Εν προκειμένω, η συγκυβέρνηση, για μια ακόμη φορά, έρχεται να επιβεβαιώσει τους στόχους για τα αιματοβαμμένα πλεονάσματα, τουλάχιστον μέχρι το 2018. «Επί της διαδικασίας, μέτρα με δημοσιονομικές επιπτώσεις πρέπει να συζητούνται και να συμφωνούνται με τους θεσμούς, στο πλαίσιο των δεσμεύσεών μας από το Μνημόνιο», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επιστολή Τσακαλώτου.

Η επιστολή Τσακαλώτου καταλήγει ως εξής: «Ελπίζω ότι αυτές οι διευκρινίσεις επανεπιβεβαιώνουν στο Γιούρογκρουπ την απόλυτη δέσμευσή μας να παραμείνουμε συμμορφωμένοι με τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από το Μνημόνιο, τόσο επί της ουσίας όσο και επί της διαδικασίας της συνεργασίας με τους εταίρους μας».

Η απόφαση - συμφωνία στο Γιούρογκρουπ, στις 5 Δεκέμβρη, για την οποία η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μέσω της επιστολής Τσακαλώτου, επαναβεβαιώνει τη «διαρκή αφοσίωση», ουσιαστικά φέρνει στην επιφάνεια τα μνημόνια διαρκείας, με πρώτο βήμα σε αυτήν την κατεύθυνση την «πλήρη εφαρμογή όλων των προαπαιτουμένων ενεργειών που σχετίζονται με τη δεύτερη αξιολόγηση και την ολοκλήρωση των ψηφοφοριών στη Βουλή, που θα ανοίξουν το δρόμο για τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) να εγκρίνει το συμπληρωματικό μνημόνιο».

Ταυτόχρονα, η απόφαση του Γιούρογκρουπ σε πολλαπλά επίπεδα ξεκαθαρίζει ότι η «συζήτηση» και τα αντιλαϊκά παζάρια αφορούν πλέον και την περίοδο που θα ακολουθήσει την προγραμματισμένη τυπική λήξη του τρέχοντος μνημονίου το 2018.

Μεταξύ άλλων, προβλέπονται και τα παρακάτω:

«Για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τους δημοσιονομικούς στόχους με βιώσιμο τρόπο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος (σ.σ. του 3ου μνημονίου), οι ελληνικές αρχές δεσμεύονται να συμφωνήσουν με τους θεσμούς σε ένα μηχανισμό και σε διαρθρωτικά μέτρα που θα το διασφαλίζουν αυτό». Σε αυτό το πλαίσιο, «ένα το κρατούμενο» είναι η παράταση του «δημοσιονομικού κόφτη», σε συνδυασμό με σειρά από άλλες διαρθρωτικές παρεμβάσεις που αναμένεται να εξειδικευθούν στη συνέχεια.

Τονίζεται ότι οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα, που θα επιτευχθούν το 2018, «πρέπει να διατηρηθούν σε μεσοπρόθεσμο διάστημα». Οι συζητήσεις πλέον περιστρέφονται γύρω από το χρονικό ορίζοντα των αντιλαϊκών στόχων. Μάλιστα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, «υπάρχουν διαφορετικές απόψεις (...) Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι είναι για 3 χρόνια, άλλοι για 5 και άλλοι για 10 χρόνια», δηλαδή με ορίζοντα μέχρι το 2028, επί μία 10ετία μετά τη «λήξη» του 3ου μνημονίου.

Σε αυτήν τη φάση, «η συμφωνία σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για την επίτευξη του συμφωνημένου δημοσιονομικού στόχου για το 2018 (πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ), καθώς και μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας σε όρους κόστους, συμπεριλαμβανομένων περαιτέρω ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων για την αγορά εργασίας, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και την άρση των εμποδίων για επενδύσεις».

Επίσης, με την απόφαση του Γιούρογκρουπ «υπενθυμίζεται» η «σημασία μιας δημοσιονομικής πορείας που θα ευθυγραμμίζεται με τις δημοσιονομικές δεσμεύσεις που ορίζει το πλαίσιο της ΕΕ». Εξάλλου, ως πρόσθετο αντιλαϊκό εργαλείο και συμπληρωματικά με όλα τα προηγούμενα, το «πλαίσιο της ΕΕ» προβλέπει ειδικούς εποπτικούς ελέγχους μέχρις ότου αποπληρωθεί τουλάχιστον το 75% των δανείων που χορηγήθηκαν σε κάθε κράτος, μέσω των «μηχανισμών στήριξης».