Eurokinissi

Από την περιοδεία του Αλ. Τσίπρα στην Κρήτη

Το ενδιαφέρον αυτών των επισκέψεων δε βρίσκεται βέβαια ούτε στις αστειότητες της κυβερνητικής προπαγάνδας, που μιλάει για «πρωθυπουργό που είναι σε επαφή με το λαό και όχι κλεισμένος στο Μαξίμου», ούτε στο «προεκλογικό άρωμα» που δίνουν στις επισκέψεις αυτές τα υπόλοιπα αστικά κόμματα, σε μια προσπάθεια αποπροσανατολισμού και των δύο από το κύριο ζητούμενο στο οποίο συμφωνούν, αυτό της καπιταλιστικής ανάκαμψης.

Το ενδιαφέρον, αντίθετα, είναι ότι με κάθε νέα πρόταση που περιγράφει το υποτιθέμενο «νέο» παραγωγικό μοντέλο, η κυβέρνηση αποκαλύπτει όλο και περισσότερο το παμπάλαιο, βαθιά ταξικό και αντιλαϊκό περιεχόμενο της «παραγωγικής ανασυγκρότησης», όπως βαφτίζει το στόχο της καπιταλιστικής ανάκαμψης. Αποκαλύπτοντας έτσι και το πόσο επικίνδυνο είναι το κάλεσμα «εθνικής συναίνεσης» και ταξικής συνεργασίας που κάνει η κυβέρνηση - διά στόματος πρωθυπουργού - για «συνέργεια και συμβολή όλων σε αυτό το σχέδιο και το πλάνο», γιατί τάχα «βρισκόμαστε όλοι από την ίδια πλευρά, είμαστε στην ίδια βάρκα».

Οι ίδιοι οι κλάδοι τους οποίους ιεραρχεί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, ως αυτοί στους οποίους εστιάζουν οι προσπάθειες ώστε να αποτελέσουν την «ατμομηχανή» της καπιταλιστικής ανάκαμψης, είναι αποκαλυπτικοί.

Οχι βέβαια γιατί οι ιεραρχήσεις αυτές αλλάζουν το «στρεβλό» καπιταλιστικό μοντέλο που, όπως είπε πρόσφατα ο πρωθυπουργός από την Κρήτη, «θα μας έφερνε σε αδιέξοδο αργά ή γρήγορα», ούτε βέβαια γιατί, σύμφωνα με την ίδια προπαγάνδα, «βάζουν τις βάσεις για μακρόχρονη και σε στέρεες βάσεις ανάκαμψη». Αλλωστε, η ανάπτυξη κλάδων στον καπιταλισμό γίνεται με άναρχο τρόπο, με τη στήριξη βέβαια του καπιταλιστικού κράτους αλλά ανάλογα με το πού το κεφάλαιο εξασφαλίζει το μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους, ενώ το κυνήγι του καπιταλιστικού κέρδους που εξ ορισμού αντιστρατεύεται τις λαϊκές ανάγκες οδηγεί αντικειμενικά, αργά ή γρήγορα και ανεξαρτήτως των «μοντέλων διαχείρισης» που επιλέγονται κάθε φορά, στην καπιταλιστική κρίση. Αλλά και το πέρασμα στη φάση της καπιταλιστικής ανάκαμψης γίνεται, ειδικά στις σημερινές συνθήκες και με δεδομένες τη διεθνοποίηση των καπιταλιστικών οικονομιών και τη δυσκολία ορμητικής καπιταλιστικής ανάκαμψης σε διεθνές επίπεδο, που οξύνει ανάμεσα στα άλλα και τους ανταγωνισμούς και τις ανακατατάξεις στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, όλο και πιο «επίφοβο» και «ευάλωτο» στις διάφορες «αβεβαιότητες» της καπιταλιστικής οικονομίας, όπως εξάλλου παραδέχονται και διάφορα αστικά επιτελεία.

Αντίθετα, εκείνο που προσφέρει το κυβερνητικό αφήγημα για το «νέο» παραγωγικό μοντέλο, είναι μια πολύ παλιά και γνωστή στην εργατική τάξη και τα υπόλοιπα λαϊκά στρώματα εικόνα: Εκείνη της έντασης της εκμετάλλευσης, του τσακίσματος των εργατικών και λαϊκών δικαιωμάτων και της ατελείωτης φοροαφαίμαξης, ως προϋπόθεσης για να ξαναπάρει μπρος η καπιταλιστική κερδοφορία και να βρουν «διαδρόμους επενδύσεων» και νέας κερδοφορίας τα τεράστια συσσωρευμένα κεφάλαια που προκάλεσαν την καπιταλιστική κρίση.

Τα παραδείγματα που αξιοποιεί η κυβέρνηση «μιλάνε από μόνα τους»:

-- Τα «ρεκόρ» του τουρισμού, στα οποία αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη επίσκεψή του στην Κρήτη, χτίζονται το ένα πίσω από το άλλο πάνω στην άγρια εκμετάλλευση των ξενοδοχοϋπαλλήλων, που δουλεύουν ήλιο με ήλιο για ένα κομμάτι ψωμί, με άθλιες εργασιακές σχέσεις, με τρομοκρατία και εντατικοποίηση πέρα από κάθε όριο, με την απλήρωτη και ανασφάλιστη δουλειά δεκάδων χιλιάδων - κυρίως νέων - «πρακτικάριων». Την ίδια εξάλλου ώρα που ο πρωθυπουργός έταζε νέο γύρο διευκολύνσεων, «ζεστού» χρήματος και υποδομών στο τουριστικό κεφάλαιο, οι ξενοδοχοϋπάλληλοι έβγαζαν έναν ακόμα χειμώνα «στον άσο», απολυμένοι και με την αγωνία για την επόμενη σεζόν, με χιλιάδες να μη δικαιούνται πλέον και με χιλιάδες άλλους να είναι «στο περίμενε» ακόμα και γι' αυτό το πενιχρό εποχικό επίδομα του ΟΑΕΔ. Και φυσικά, ούτε λόγος να γίνεται για το πόσο χωράνε στο λεγόμενο «ποιοτικό τουρισμό υψηλών προδιαγραφών», στον οποίο αναφέρθηκε ο πρωθυπουργός, το δικαίωμα των λαϊκών στρωμάτων στις διακοπές και την αναψυχή και το μέλλον των αυτοαπασχολούμενων στον κλάδο.

-- Τα σχέδια για Ελλάδα - «ενεργειακό δίαυλο στους ενεργειακούς διαδρόμους του μέλλοντος», στα οποία αναφέρθηκε ο Αλ. Τσίπρας κατά τις πρόσφατες επισκέψεις του σε Εβρο και Νίσυρο, όχι μόνο δεν χωράνε τις λαϊκές ανάγκες για φτηνό ρεύμα και τα δικαιώματα των εργαζομένων στους κλάδους αυτούς, όπως άλλωστε δείχνουν και οι επιχειρηματικές διεργασίες των τελευταίων χρόνων στον τομέα με την «απελευθέρωση», τις συγχωνεύσεις και εξαγορές, ενταγμένες και στο σχέδιο της «ενεργειακής ένωσης» της ΕΕ, αλλά επιπλέον σπρώχνουνν ακόμα πιο βαθιά τον ελληνικό λαό στο βούρκο των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, όπως δείχνει και η περιοχή μας που φλέγεται από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, τη συγκέντρωση τεράστιων πολεμικών μέσων ΗΠΑ - ΕΕ στην αντιπαράθεσή τους με τη Ρωσία, οι αρνητικές εξελίξεις που δρομολογούνται στο Κυπριακό κ.ο.κ., στο όνομα των «ευκαιριών» για τα μονοπώλια στον ενεργειακό τομέα.

-- Οι στόχοι του κεφαλαίου για Ελλάδα - διαμετακομιστικό κέντρο και η «προίκα» των υποδομών για το κεφάλαιο που τάζει ο πρωθυπουργός στους «επενδυτές», όπως και η σταθερή στήριξη της «ποντοπόρου ναυτιλίας», για τους εργαζόμενους σημαίνουν συμβάσεις και εργασιακά γκέτο τύπου «Cosco», εργασιακά δικαιώματα στον πάτο, όπως αυτά των ναυτεργατών, την ώρα που το εφοπλιστικό κεφάλαιο απολαμβάνει πάνω από 50 φοροαπαλλαγές.

-- Το «βάρος στον αγροδιατροφικό τομέα», ο «εξαγωγικός προσανατολισμός» και η σύνδεση της αγροτικής παραγωγής με το τουριστικό κεφάλαιο, οι ενισχύσεις, οι υποδομές, τα νέα προνόμια που η κυβέρνηση τάζει για την ενίσχυση της μεγάλης - καπιταλιστικής αγροτικής παραγωγής σε αυτήν την κατεύθυνση, είναι η άλλη όψη του νομίσματος της ΚΑΠ που ξεκληρίζει τους φτωχομεσαίους αγρότες και για τους ίδιους σημαίνει τιμές κόστους στα αγροτικά προϊόντα, απλήρωτες καταστροφές της παραγωγής, ατελείωτη φοροληστεία, κατασχέσεις και εκβιασμούς από τις τράπεζες.

-- Η στήριξη των κλάδων «καινοτομίας» και η αξιοποίηση των «φωτεινών μυαλών» δεν είναι άλλο από τη δουλειά των νέων επιστημόνων αλλά και του σχετικά υψηλότερα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού, με όρους πολύ πίσω από τις πραγματικές ανάγκες, με εργασιακές σχέσεις - λάστιχο και με «μπλοκάκια», με συνεχή «κινητικότητα», δουλειά και ζωή - λάστιχο. Την ίδια ώρα που η αύξηση της παραγωγικότητας και οι δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνικής όχι μόνο δεν αξιοποιούνται για να ικανοποιήσουν τις λαϊκές ανάγκες αλλά, αντίθετα, εντάσσονται στο στόχο της κερδοφορίας των επιχειρηματικών ομίλων, σηματοδοτώντας για τους εργαζόμενους ένταση της εκμετάλλευσης.

Εξάλλου, το πόσο «νέο» και φιλολαϊκό είναι το παραγωγικό μοντέλο που περιφέρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ δείχνουν και τα όσα λένε τα κυβερνητικά στελέχη για τα «εργαλεία» που βάζει στα χέρια του κεφαλαίου.

Χαρακτηριστική είναι η «εργαλειοθήκη» που παρουσίασε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γ. Δραγασάκης, στους βιομήχανους της Βόρειας Ελλάδας την περασμένη βδομάδα, αλλά και τα όσα έλεγε ο πρωθυπουργός λίγες μέρες μετά στην παρουσίαση του Ταμείου Συνεπενδύσεων για καινοτόμες επιχειρήσεις, για το οποίο δήλωνε ότι «στην πραγματικότητα επιμερίζει το ρίσκο» των καπιταλιστών, ανοίγοντάς τους νέα πεδία κερδοφορίας. Αφού πρώτα παρουσίασε - ως προϋπόθεση για την προσέλκυση των «επενδυτών» - την «εντυπωσιακή προσαρμογή» που έχει κάνει η χώρα, δηλαδή το τσάκισμα της τιμής της εργατικής δύναμης όλα τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και την προσπάθεια για γρήγορο κλείσιμο της δεύτερης «αξιολόγησης» και συμμετοχή στο «πακέτο Γιούνκερ», που θα εξασφαλίσει φτηνό δανεισμό και «ζεστό» χρήμα στους επιχειρηματικούς ομίλους, έλεγε:

«Δημιουργήσαμε μέσω του νέου αναπτυξιακού νόμου ένα σταθερό και φιλικό περιβάλλον για την προσέλκυση επενδύσεων. Νομοθετήσαμε πρόσφατα ένα προωθημένο λειτουργικό πλαίσιο για την αδειοδότηση των επιχειρήσεων χωρίς καθυστερήσεις και γραφειοκρατικά εμπόδια. Αναβαθμίζουμε τη δημόσια διοίκηση (...) Προωθούμε, παράλληλα, αλλαγές στο δικαστικό σύστημα, ώστε να καταφέρουμε να αποσυμφορήσουμε τη λειτουργία του (...) Παράλληλα, αναβαθμίζουμε το πτωχευτικό μας δίκαιο, ώστε να παρέχεται μια δεύτερη ευκαιρία στις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις που είναι βιώσιμες και λόγω της κρίσης βρέθηκαν σε δυσχερή κατάσταση. Σταθεροποιήσαμε το τραπεζικό μας σύστημα με μια πολύ πετυχημένη ανακεφαλαιοποίηση (...) Δεν είναι λοιπόν τυχαίο, φίλες και φίλοι, ότι με βάση τα παραπάνω ο ΟΟΣΑ κατατάσσει την Ελλάδα πρώτη χώρα σε αλλαγές και μεταρρυθμίσεις για το έτος 2015».

Από τα παραπάνω, όπως και από τις υποσχέσεις του πρωθυπουργού για ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό των υποδομών που έχει ανάγκη το κεφάλαιο (λιμάνια, δρόμοι, αγωγοί και εγκαταστάσεις), επιβεβαιώνεται ότι στόχος της λεγόμενης «παραγωγικής ανασυγκρότησης» ούτε είναι ούτε θα μπορούσε να είναι η ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών αλλά το ξεκαθάρισμα του πεδίου από τα υπερσυσσωρευμένα κεφάλαια, το «ζεστό» χρήμα και οι κάθε είδους διευκολύνσεις για την «εγγυημένη» κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων, όλα εκείνα που θεωρούνται απαραίτητα για να ξαναπάρει μπρος η καπιταλιστική οικονομία και να δημιουργηθεί «ευνοϊκό περιβάλλον» για την προσέλκυση κεφαλαίων.

Αλλωστε, παρά την προσπάθεια της κυβέρνησης να πείσει ότι η συζήτηση για τα επερχόμενα αντιλαϊκά μέτρα είναι τάχα «μια άλλη συζήτηση», «που αφήνουμε πίσω» για να ασχοληθούμε με την «ανάταξη της ελληνικής κοινωνίας», δεν μπορεί να κρυφτεί ότι βασικό στοιχείο της «ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας» της ελληνικής οικονομίας, για την οποία μιλάνε κυβέρνηση και ιμπεριαλιστικά κέντρα, δεν μπορεί παρά να είναι η ένταση της εκμετάλλευσης, η διατήρηση και ο «εκσυγχρονισμός» όλου του αντεργατικού οπλοστασίου. Αυτό δείχνουν και οι αποφάσεις, όπως για την επέκταση της δράσης των δουλεμπορικών γραφείων που ψηφίστηκε πρόσφατα, τα κυβερνητικά πανηγύρια για την απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ για τις ομαδικές απολύσεις, που στην πραγματικότητα τις απελευθερώνει ακόμα περισσότερο και φυσικά όλο το υπόλοιπο αντεργατικό πλαίσιο που βρίσκεται σε πλήρη ισχύ και κυβέρνηση και «θεσμοί» θεωρούν δεδομένο.

Επιβεβαιώνεται έτσι ότι οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα όχι μόνο δεν έχουν να προσβλέπουν στο «νέο παραγωγικό μοντέλο» που παρουσιάζει η κυβέρνηση, αλλά ότι, αντίθετα, απέναντι στο σχέδιο αυτό της καπιταλιστικής ανάκαμψης πρέπει να ξεδιπλώσουν το δικό τους σχέδιο. Αυτό της ανασύνταξης του κινήματος και της λαϊκής συμμαχίας για την ανατροπή και την ικανοποίηση των δικών τους σύγχρονων αναγκών.